مهاجرت بزرگ به بستر پُرسرعت و پايدار فيبر نوري

ايران در حال تجربه يكي از بزرگ‌ترين تحولات زيرساختي تاريخ خود است؛ پروژه‌اي ملي كه با اتحاد اپراتورها و سرمايه‌گذاري ميلياردي، خانه‌ها و كسب‌وكارها را از كابل‌هاي مسي قديمي رها كرده و به بستر پُرسرعت و پايدار فيبر نوري مي‌برد تا سرعت، كيفيت و آينده ارتباطات در كشور دگرگون شود.

به گزارش ايرنا، در دنيايي كه هر ثانيه ارزشمند است، كابل‌هاي مسي ديگر نمي‌توانند بار سنگين نيازهاي ديجيتال را بر دوش بكشند. آينده اينترنت، از شيشه و نور ساخته شده است؛ همان چيزي كه در جهان با نام فيبر نوري شناخته مي‌شود. اين رشته‌هاي باريك شيشه يا پلاستيك، داده‌ها را نه با الكترون، كه با پالس‌هاي نور منتقل مي‌كنند. نتيجه چه مي‌شود؟ سرعتي نزديك به سرعت نور، پهناي باندي بي‌نظير و تجربه‌اي پايدار كه حتي در مسيرهاي طولاني افت نمي‌كند .

فيبر نوري فقط فناوري نيست؛ انقلابي است در نحوه اتصال انسان‌ها به جهان. در نسخه‌هاي FTTH، فيبر تا درِ منزل شما مي‌آيد و اينترنت چند گيگابيتي را تحويل مي‌دهد. در مدل‌هاي FTTB و FTTC، كسب‌وكارها و محله‌ها به سرعتي دسترسي پيدا مي‌كنند كه براي ويدئوهاي ۸K، بازي‌هاي آنلاينِ بدون لگ و زيرساخت‌هاي هوش مصنوعي لازم است. اما راه رسيدن به اين آرزو آسان نيست. اجراي شبكه فيبر نوري در ايران، با هزينه‌هاي سنگين تجهيزات، حفاري‌هاي شهري و نياز به هماهنگي شهرداري‌ها گره خورده است. در كنار اين، تامين تجهيزات بومي هم چالشي جدي است؛ هرچند كارخانه‌هايي در كشور قطعات كليدي مانند كابل و ميكروداكت را توليد مي‌كنند، اما بخش‌هايي همچون چيپ‌ست مودم هنوز وابسته به واردات‌اند.

با وجود همه اين چالش‌ها، حركت جهاني به سمت پوشش كامل فيبر نوري بي‌وقفه ادامه دارد، چون آينده تكنولوژي، از هوش مصنوعي گرفته تا اينترنت اشياء، روي ستون‌هاي نور بنا خواهد شد. و پرسش بزرگ اين است: ايران چقدر آماده ورود به اين آينده است؟ بيست و هشتمين نمايشگاه الكامپ و فرصت حضور اپراتورها و شركت‌هاي مخابراتي موجب شد تا موضوع توسعه خطوط فيبر نوري در سطح كشور، بار ديگر مورد بازنگري قرار گيرد، از نظر سيد ستار هاشمي وزير ارتباطات تا ورود هفت شركت مخابراتي براي همراهي با اين وزارتخانه. سيد ستار هاشمي وزير ارتباطات در حاشيه نمايشگاه الكامپ در گفت‌وگوي اختصاصي با خبرنگار اقتصادي ايرنا از جهش ۱۰۰ درصدي توسعه خطوط فيبر نوري در كشور خبر داد و گفت: ظرفيت استفاده و دسترسي مردم از اين سرويس بايد محور برنامه‌هاي توسعه قرار گيرد.

وي اعلام كرد: در دولت چهاردهم توسعه خطوط فيبر نوري با رويكرد اقتصادي و تمركز بر افزايش كيفيت خدمات براي مشتركان دنبال مي‌شود. هاشمي در تشريح روند توسعه فيبر نوري، اظهار داشت: رويكرد ما اين است كه وجه اقتصادي توسعه فيبر نوري براي كاربران مورد توجه باشد؛ به اين معني كه ميزان استفاده مشتركان و ظرفيت جذب اين سرويس در مدل‌هاي مختلف بايد سنجيده شود.

وي افزود: مشوق‌هايي كه براي شركت‌هاي مخابراتي به منظور توسعه فيبر نوري در نظر گرفته‌ايم، فقط زماني قابل استفاده هستند كه اتصال با كيفيت مناسب براي مردم فراهم شود. وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات گفت: در بازه زماني اخير كه دستورالعمل‌ها و اسناد را به‌روزرساني كرده‌ايم، شاهد رشد ۱۰۰ درصدي اتصال در كشور بوده‌ايم و اين مسير با جهشي قابل توجه ادامه خواهد يافت.

بر اساس برنامه هفتم توسعه، قرار است تا پايان اين دوره، فيبر نوري براي ۲۰ ميليون خانوار فراهم شود؛ معادل پوشش سراسري جمعيت ۸۰ ميليوني كشور. سهم صبانت در اين نقشه، اتصال ۲ ميليون خانوار در ۱۰ استان است. تاكنون نيمي از اين تعهد - يعني يك ميليون خانوار- وارد فاز اجرايي شده و پروژه در ۲۴ شهر اصلي كليد خورده است. اين مطلب را اميرحسين محب‌علي، معاون طرح و توسعه صبانت در جريان بازديد وزير ارتباطات از غرفه اين شركت در نمايشگاه الكامپ اعلام كرد.

از اروميه و خوي تا مراغه، از بوشهر و عسلويه تا پرديس و پرند و بخش‌هايي از كلان‌شهرها مثل اصفهان، شيراز، تبريز و كرج، ردي از فيبر صبانت ديده مي‌شود؛ نوري كه در سكوت از زير خيابان‌ها عبور مي‌كند تا خانه‌ها را به سرعتي تازه متصل كند. در بازار مخابرات كشور، هفت اپراتور مجوز فعاليت دارند؛ شركت مخابرات ايران به عنوان رهبر سنتي و ۶ اپراتور ديگر كه اختيار ارايه خدمات تلفن ثابت، اينترنت، وايرلس، ماهواره‌اي و همراه را دارند؛ البته تنها در صورتي كه اجراي هر سرويس توجيه اقتصادي داشته باشد.

محب‌علي، بي‌پرده مي‌گويد بزرگ‌ترين مانع، هماهنگي با شهرداري‌ها است و توضيح مي‌دهد: در دولت قبل، نقش شهرداري‌ها ناديده گرفته شد. در كلان‌شهرهايي مانند تهران، با ۲ هزار و ۲۰۰ كيلومتر فيبر موجود، اجراي جداگانه هر اپراتور يعني حفاري‌هاي چندباره و اختلال ترافيكي. شهرداري‌ها بايد زيرساخت موجود را به شكل بلندمدت، ۲۰ تا ۴۰ ساله، اجاره دهند و از سرمايه ملي محافظت كنند.

به گفته وي، اكنون مسير تغيير كرده و اپراتورها قادر به مشاركت با شهرداري‌ها هستند؛ مدلي كه در برخي كلان‌شهرها در حال اجراست. محب‌علي اعلام‌كرد: ما شريك راهبردي شركت مخابرات ايران در پروژه ملي FTTH هستيم؛ طرحي كه همه خانه‌ها را به‌طور مستقيم به شبكه فيبر نوري وصل مي‌كند. حتي شماره تلفن قديمي مشتركين، بدون تغيير، روي اين بستر كار مي‌كند. هزينه اين تحول، از جايگزيني سيم‌هاي مسي با فيبر تأمين مي‌شود و مشتركان هيچ مبلغ اضافي پرداخت نمي‌كنند.

وي تاكيد دارد كه اين شركت بر قواعد سازمان تنظيم مقررات پايبند است؛ اولويت با تجهيزات توليد داخل. از ميكروداكت تا فيبر، دست توليدكنندگان داخلي پر است، اما در بخش اكتيو، وام‌دار واردات هستيم. در مودم خانگي هم به دليل تيراژ بالا، برنامه انتقال فناوري و مونتاژ داخلي در حال بررسي است.

محب‌علي يادآور مي‌شود كه امنيت اطلاعات از لحظه ورود به بستر اينترنت آغاز مي‌شود. اپراتور وظيفه حفاظت دارد، اما كاربر نهايي نيز بايد در لايه شخصي خود، با رمزنگاري و اقدامات فني، امنيت را جدي بگيرد.

همزمان، محمد جعفرپور، مديرعامل مخابرات ايران، از آغاز فاز جديد مهاجرت كامل از كابل مسي به فيبر نوري خبر مي‌دهد. پروژه‌اي كه اكنون ۶۰۰ هزار مشترك را با سرعت هزار مگابيت بر ثانيه متصل كرده، در ۳۱ مركز استان به‌طور همزمان در جريان است و با سرمايه‌گذاري ۵ ميليارد دلاري، هدفش پوشش كامل كشور تا پايان دولت چهاردهم است.

وي با اين توضيح سخنان خود را تكميل مي‌كند كه با اجراي طرح سوآپ كه اكنون در اين شركت در دست اجراست، بناست از محل تعويض سيم مسي با فيبر نوري هزينه اجراي اين پروژه تامين شود و از همين رو مشتركان ديگر نياز به پرداخت هزينه ندارند. جعفرپور وعده مي‌دهد كه مخابرات از زيان‌دهي خارج مي‌شود و نقش پيشرو را در اينترنت خانگي و صنايع مختلف به عهده مي‌گيرد؛ از خدمات ابري و كشاورزي تا بانكداري و رسانه.  آن‌گونه كه مسوولان مي‌گويند و وعده مي‌دهند، بناست تا پايان برنامه هفتم توسعه، همه خانوارهاي ايراني به شبكه فيبر نوري متصل شوند و از خدمات، سرعت و كيفيت آن بهره گيرند.