رالي محتاطانه در بورس‌هاي جهاني
روز اخير جريان غالب در بازارهاي جهاني سهام «اميد محتاطانه» به كاهش نرخ بهره در نشست آتي فدرال‌رزرو بود؛ اميدي كه بعد از انتشار داده‌هاي ضعيف اشتغال ماه اوت در امريكا تقويت شد و باعث شد بازدهي اوراق خزانه در نزديكي كمينه‌هاي پنج‌ماهه بماند، سهام جهاني در اكثر نواحي سبز شود و طلا حوالي اوج تاريخي خود تثبيت شود.
روز اخير جريان غالب در بازارهاي جهاني سهام «اميد محتاطانه» به كاهش نرخ بهره در نشست آتي فدرال‌رزرو بود؛ اميدي كه بعد از انتشار داده‌هاي ضعيف اشتغال ماه اوت در امريكا تقويت شد و باعث شد بازدهي اوراق خزانه در نزديكي كمينه‌هاي پنج‌ماهه بماند، سهام جهاني در اكثر نواحي سبز شود و طلا حوالي اوج تاريخي خود تثبيت شود. همزمان، شوك سياسي ژاپن (اعلام استعفاي نخست‌وزير شيگيري ايشيبا) به تضعيف ين و رشد نيكي انجاميد و در اروپا، با وجود فضاي پرتنش سياسي فرانسه، شاخص استاكس۶۰۰ در مدار مثبت حركت كرد. قيمت نفت نيز در پي تعديل مسير افزايش توليد اوپك‌پلاس و ريسك‌هاي ژئوپوليتيكي اندكي بالاتر رفت. اين مجموعه عوامل در كنار هم ريشه «رالي محتاطانه» اين روز را شكل داده‌اند.
معاملات روز دوشنبه از شرق آسيا با جهش شاخص نيكي ۲۲۵ آغاز شد؛ بازاري كه پس از اعلام تصميم نخست‌وزير ژاپن براي كناره‌گيري، با تضعيف ين مواجه شد و از منظر سهام صادرات‌محور اين كشور، سيگنال بهبود سودآوري ارزي دريافت كرد. نيكي امروز بين ۱.۵ تا ۱.۸ درصد رشد كرد و بازار با دقت مي‌سنجد كه دولت بعدي و تيم سياستگذاري‌اش چه رويكردي نسبت به تداوم يا توقف چرخه افزايش‌هاي اخير بانك مركزي ژاپن خواهند داشت. تداوم ضعف ين به محدوده ۱۴۸-۱۴۹ در برابر دلار، سوخت اين حركت بود.
در ساير بازارهاي منطقه، كره‌جنوبي (كسپي) و هنگ‌كنگ (هنگ‌سنگ) رشد ملايمي را تجربه كردند و شاخص شانگهاي كامپوزيت هم اندكي مثبت بود؛ تصويري كه با روايت «ريسك‌پذيري كنترل‌شده» سازگار است. تنها استثنا امروز بازار استرالياست كه به دليل تركيب عواملي چون وزن بالاي سهام منابع و حساسيت به مسير قيمت كاموديتي‌ها، كمي استراحت كرد. در پس‌زمينه اين تحولات، انتظار براي كاهش نرخ بهره امريكا فضاي بهتري براي ارزش‌گذاري سهام رشدي در آسيا ساخته و جريان ورودي سرمايه‌گذاران بين‌المللي را هرچند محدود به سمت سهام فناوري و صادرات‌محور تقويت كرده است.
يك نكته ساختاري درباره ژاپن: نيكي در ۱۹ اوت ركورد تاريخي ۴۳،۸۷۶ واحدي را لمس كرده بود و اكنون بازارها، بعد از چند هفته پرنوسان، دوباره در حوالي اين اوج‌ها نوسان مي‌كنند. اجماع تحليلگران همچنان انتظار تعديل ملايم تا پايان سال را دارد، اما مادامي كه ين ضعيف بماند و اصلاحات راهبري شركتي ادامه پيدا كند، كف‌هاي قيمتي در سهام بزرگ صادراتي مستحكم‌تر مي‌شود.
اروپا و صعود ملايم
در اروپا، شاخص پان‌اروپايي استاكس۶۰۰ تا ميانه روز حدود ۰.۳ درصد رشد كرد. با آنكه بازار در آستانه هفته‌اي سياسي به‌ويژه رأي عدم اعتماد به نخست‌وزير فرانسه احتياط مي‌كند، اما بخش انرژي با ليدري شركت‌هاي نفت‌وگاز به‌واسطه افزايش قيمت نفت جلو افتاده است. در ميان خبرهاي شركتي، كاهش سهام رايان‌اير پس از تنزل رتبه و رشد «ماركس‌انداسپنسر» پس از ارتقاي رتبه، و همچنين تكانه مثبت در ASML به‌خاطر خبرسازي پيرامون سهامداري در يك شركت هوش مصنوعي فرانسوي، از نكات قابل توجه امروز بودند. از منظر ريسك كلان، واگرايي عملكردي سهام فرانسه نسبت به كل اروپا در سال جاري عمدتاً با نگراني‌ها از كسري بودجه و افزايش بازدهي اوراق دولت اين كشور توضيح داده مي‌شود؛ ريسكي كه با نزديكي موعد بازبيني رتبه اعتباري، دوباره در كانون توجه است.
تصوير بزرگ‌تر براي اروپا از اواخر اوت با سيگنال‌هاي داويش جروم پاول در جكسون‌هول تقويت شد و استاكس۶۰۰ را تا اوج پنج‌ماهه بالا برد، اما در يك هفته اخير با افزايش نامطمئني‌هاي مالي و سياسي، شيب رشد كند شده بود. امروز بازگشت ملايم ريسك‌پذيري عمدتاً وامدار «داستان فدرال‌رزرو» است: هرچه احتمال كاهش نرخ بهره امريكا بالا مي‌رود، حق بيمه ريسك جهاني افت مي‌كند و سهام اروپا از كانال نرخ تنزيل و افت دلار منتفع مي‌شود.
امريكا و پس‌لرزه‌هاي گزارش شغلي
وال‌استريت جمعه را با افت ملايم به پايان رساند؛ زيرا داده‌هاي اشتغال ضعيف و رشد نرخ بيكاري به ۴.۳ درصد (بالاترين سطح در نزديك چهار سال) نگراني‌هايي درباره ضعف چرخه‌اي ايجاد كرد. با اين وجود، همين ضعف، بازارها را مطمئن‌تر كرده كه فدرال‌رزرو در نشست ۱۷ سپتامبر حداقل ۲۵ واحد پايه نرخ را پايين مي‌آورد-و حتي سناريوي ۵۰ واحد پايه هم روي ميز برخي معامله‌گران است. نتيجه خالص در معاملات امروز پيش‌گشايش امريكا: آتي‌هاي S\&P 500 اندكي مثبت، بازدهي اوراق پايين و طلا نزديك اوج تاريخي. اين «چيدمان دارايي‌ها» با فازهاي ابتدايي چرخه كاهش نرخ‌ها همخوان است: سهام رشدي نفس مي‌گيرند، ارزش‌گذاري‌ها تكيه‌گاه مي‌يابند و دارايي‌هاي امن (طلا) به عنوان بيمه پورتفو جذاب مي‌مانند.
در همين حال، «روايت دلار» پيچيده‌تر شده است. هرچند معمولاً در دوره‌هاي تنش، دلار پناهگاه تلقي مي‌شود، اما تجربه شوك آوريل و افت قابل‌توجه دلار در اوج استرس تعرفه‌اي اين پرسش را زنده كرد كه «وضعيت پناهگاه» تا چه حد پايدار است. امروز همزمان با افت بازدهي‌ها، نوسان دلار شاخصي از كشمكش دو نيروست: ضعف چرخه‌اي (فشار نزولي) و ترديدهاي سياسي/ژئوپوليتيكي (حمايت مقطعي) .
كاموديتي‌ها و ارزها
در نفت، اظهارات دیروز در كنفرانس آسيايي پتروليوم و سيگنال اوپك‌پلاس مبني بر «كند كردن» شيب افزايش توليد از اكتبر، قيمت‌ها را كمي بالا آورد؛ هرچند نگاه بنيادين برخي نهادها مثل اس‌اند‌پي گلوبال اين است كه برنت تا پايان سال مي‌تواند تا حوالي ۵۵ دلار عقب‌نشيني كند روايتي كه اگر تقاضاي جهاني ضعيف‌تر شود و عرضه غيراوپك بالا بماند، قابل دفاع است. براي امروز اما، بازار بيشتر به تيترها و ريسك‌هاي ژئوپوليتيك واكنش نشان داد و سبد انرژي سهامي اروپا را نيز تقويت كرد.
در طلا، قيمت نزديك اوج تاريخي سال در حركت است؛ تركيب بازدهي پايين خزانه‌داري، دلار مردد و تقاضاي پوشش ريسك، فلز زرد را جذاب نگه داشته است. اين رفتار با «فاز انتظار براي كاهش نرخ بهره» همخواني دارد و در صورت تحقق كاتاليزور كاهش ۲۵ نقطه‌اي، مي‌تواند كماكان حامي قيمت باشدالبته با ريسك تثبيت سود كوتاه‌مدت پس از نشسست.
در ارزها، ين در واكنش به شوك سياسي ژاپن تضعيف شد؛ امري كه معمولاً دو پيامد دارد: از يك سو حاشيه سود صادركنندگان ژاپني را تقويت مي‌كند و از سوي ديگر، در سطح منطقه‌اي، بخشي از تقاضا را از رقبا در كره و تايوان منحرف مي‌سازد. يورو و پوند پس از رشدهاي هفته گذشته اندكي عقب نشستند؛ رفتاري كه با كاهش ريسك‌هاي بيروني براي اروپا (به‌واسطه داستان فدرال‌رزرو) و ريسك‌هاي درون‌قاره‌اي (فرانسه) در كشمكش است.
فناوري و سهام رشدي
با افت بازدهي واقعي، ضريب تنزيل جريان‌هاي نقدي آتي كاهش مي‌يابد و سهام رشدي نفس مي‌گيرند. در اروپا، عنوان‌سازي پيرامون ASML امروز رنگي از «مثبت فرعي» به نيمه‌رساناها داده است. در امريكا، نگاه‌ها به مگاكپ‌هاي هوش مصنوعي است كه جمعه مقاومت نشان دادند. شيب نزولي بازدهي و فشرده شدن منحني مي‌تواند حاشيه سود بهره را تحت فشار بگذارد؛ در اروپا ريسك‌هاي حاكميتي فرانسه نيز افزودني است. در ژاپن، اگر سياستگذار بعدي مسير عادي‌سازي را آهسته‌تر كند، بانك‌هاي ژاپني نسبت به صادركنندگان دست پايين‌تري خواهند داشت.
با وجود جهش‌هاي مقطعي نفت، روايت بنيادين ضعف تقاضا و عرضه بالاتر اوپك‌پلاس دست برتر دارد. دیروز اما، موقتاً بخش انرژي از تيترها سود برده است. دارندگان پورتفو بهتر است رويكرد «تاكتيكي» در انرژي و «استراتژيك» در انتقال انرژي/فناوري‌هاي كارآمدي اتخاذ كنند.روايت امروز اروپا (M\&S) و حساسيت اين گروه به نرخ تنزيل، در كنار داده‌هاي واقعي درآمدي آتي، مسير كوتاه‌مدت را تعيين مي‌كند. با تداوم كاهش نرخ‌ها، اين گروه مي‌تواند از كانال هزينه سرمايه منتفع شود، اما ضعف چرخه‌اي مصرف ريسك دومي است كه بايد رصد كرد.
روند سرمايه‌گذاري منطقه اي
اگر چرخه كاهش نرخ در امريكا آغاز شود، نرخ تنزيل جهاني پايين مي‌آيد و اين به‌طور غيرمستقيم به بهبود نسبت‌هاي P/E در بازارهاي نوظهور كمك مي‌كند. حتي در حضور ريسك‌هاي داخلي، اين «بادِ پشت» مي‌تواند از خروج سرمايه در شوك‌هاي مقطعي بكاهد و فرصت‌هاي بازآرايي پرتفو را فراهم كند.
براي بازارهاي وابسته به صادرات كاموديتي (از فولاد تا پتروشيمي)، «تيترِ امروز» نفت و برخي فلزات ممكن است مثبت باشد، اما مسير ميان‌مدت بدون احياي تقاضاي جهاني چندان صعودي نيست. استراتژي معقول، وزن دهي تاكتيكي و مديريت ريسك در چرخه‌هاي خبري اوپك‌پلاس است. در پرتفوي‌هاي ريالي، طلا دو كاركرد همزمان دارد: پوشش ريسك جهاني و پوشش ريسك ارزي. تا وقتي بازدهي واقعي جهاني پايين و ابهام‌هاي سياسي/اقتصادي مرتفع نشده، نگهداري سهمي از طلا توجيه‌پذير است. روز دوشنبه بازارهاي جهاني بر موج اميد به كاهش نرخ فدرال‌رزرو سوار شدند و از آسيا تا اروپا، رنگ سبز هرچند ملايم غالب بود. در آسيا، شوك سياسي ژاپن به تضعيف ين و حمايت از نيكي انجاميد؛ در اروپا، با وجود تنش سياسي فرانسه، استاكس۶۰۰ رشد كرد و انرژي ليدر شد؛ در امريكا هم پس‌لرزه‌هاي گزارش شغلي، آتي‌ها را اندكي سبز نگه داشته و طلا را بالاي اوج‌ها تثبيت كرده است. اما اين رالي سه سايه مهم دارد: سرنوشت نشست ۱۷ سپتامبر فدرال‌رزرو، سياست در ژاپن و فرانسه، تلاقي خبرهاي اوپك‌پلاس با تقاضاي واقعي. مديريت ريسك، تنوع‌بخشي، و ترجيح كيفيت بر كميت در چنين محيطي كليد بقا و بهره‌برداري از فرصت‌هاست.
