پنج دستوركار اصلي تحول نظام مالياتي
وزير امور اقتصادي و دارايي، با قدرداني از تلاش‌هاي شبانه‌روزي مجموعه سازمان امور مالياتي در شرايط دشوار وصول ماليات، پنج دستوركار اصلي تحول نظام مالياتي را تبيين كرد.
وزير امور اقتصادي و دارايي، با قدرداني از تلاش‌هاي شبانه‌روزي مجموعه سازمان امور مالياتي در شرايط دشوار وصول ماليات، پنج دستوركار اصلي تحول نظام مالياتي را تبيين كرد.
سيدعلي مدني‌زاده، وزير امور اقتصادي و دارايي در اجلاس مديران مالياتي سراسر كشور كه مقارن با آخرين روز هفته دولت در سازمان امور مالياتي كشور برگزار شد، از برنامه‌هاي آتي براي هوشمندسازي كامل نظام مالياتي، مقابله با فرار مالياتي و استفاده از ماليات به عنوان ابزار سياستگذاري براي حمايت از توليد و كاهش تورم خبر داد.
وزير اقتصاد وظيفه وصول ماليات را كاري بسيار دشوار در شرايط فعلي اقتصادي توصيف كرد و از زحمات كاركنان سازمان امور مالياتي در انجام اين مسووليت سنگين قدرداني كرد.
وي اقدامات سازمان امور مالياتي كشور در چند سال اخير را چشمگير و ستودني خواند و گفت: در مدت جنگ 12 روزه نيز تدابيري كه توسط سازمان امور مالياتي انديشيده شد چالشي، جدي و شجاعانه بود و مجموعه تصميمات باوجود مخالفت‌ها نهايتا منجر به همدلي و وفاق در كشور شد.
مدني‌زاده با اشاره به پايين بودن نسبت درآمد مالياتي به هزينه‌هاي جاري دولت و وابستگي به درآمدهاي نفتي كه منجر به تورم‌هاي بالا شده است، تأكيد كرد: اين اقدام شجاعانه‌اي كه در مجموعه نظام مالياتي شروع شده براي افزايش نسبت درآمد به هزينه دولت، اقدام قابل شايسته‌اي است و بايد با سرعت و جديت بيشتري دنبال شود.
وي هدف نهايي را رساندن نسبت ماليات به هزينه‌هاي جاري به صددرصد براي كاهش وابستگي به ساير درآمدها عنوان كرد.
وزير امور اقتصادي و دارايي همچنين بر استفاده از نظام مالياتي براي كمك به توليد كشور و جهت‌دهي و سياستگذاري در اين زمينه تأكيد كرد و خواستار اصلاح دستورالعمل‌ها و آيين‌نامه‌ها براي تحقق اين امر شد.
وي تاكيد كرد: ماليات بايد ابزاري براي سياستگذاري كلان اقتصادي باشد و در زمان ركود يا شوك ارزي، رفتار متفاوتي را در پيش بگيرد تا به تقويت توليد و سرمايه‌گذاري منجر شود.
مدني‌زاده حكمراني مبتني بر داده را موضوعي فراتر از نظام مالياتي دانست و گفت: خوشبختانه اين موضوع مورد توجه رياست‌جمهوري نيز هست.
وي نقش نظام مالياتي در جمع‌آوري داده‌هاي دقيق اقتصادي را حياتي خواند كه مي‌تواند در ساير بخش‌هاي اقتصادي مانند اعتبارسنجي بانكي مورد استفاده قرار بگيرد و افزود: سوءتخصيص منابع يكي از بزرگ‌ترين معضلات نظام اقتصادي كشور برشمرد است. وقتي ديتا باشد، وقتي افراد خوش‌حساب از بدحساب جدا شوند، نظام تسهيلات‌دهي، نظام مالياتي، نظام يارانه‌اي و تمام نظام‌هاي ديگر را شكل مي‌دهد و كمك مي‌كند به اينكه سوءتخصيص كاهش پيدا كند.
وزير اقتصاد پنج دستور كار اصلي تحول در نظام مالياتي را به شرح زير تبيين كرد: ۱- هوشمندسازي: هدف حكمراني داده‌محور در سطح دولت با سيستمي كردن كامل ماليات و استفاده از سامانه‌هاي هوشمند. پياده‌سازي صددرصدي سامانه پيش‌فرض و اخذ قطعي ماليات (نسل سوم) تا پايان سال جاري. ۲- خوداظهاري: تعيين جرايم بسيار سنگين براي تخلفات در خوداظهاري، به حدي كه انگيزه‌اي براي تخلف باقي نماند و حتي ماليات پرداخت نشده سال‌هاي گذشته با نرخ سود از متخلفان اخذ شود. ۳- برون‌سپاري خدمات: استفاده حداكثري از ظرفيت شركت‌هاي معتمد و بخش خصوصي در حوزه‌هاي الكترونيكي و غيرالكترونيكي، به خصوص با حركت به سمت هوشمندسازي. ۴-سياستگذاري: اصلاح آيين‌نامه‌ها و ارسال لوايح براي استفاده از معافيت‌ها و تغيير نرخ ماليات‌ها به منظور پياده‌سازي سياست‌هاي كلان اقتصادي و صنعتي. ۵- ماليات بر مجموع درآمد خانوار (PIT): پياده‌سازي PIT به عنوان يك حلقه گمشده در نظام مالياتي و يارانه‌اي، با هدف تجميع اطلاعات درآمدي خانوارها و تعيين ميزان ماليات يا يارانه دريافتي آنها.
وزير اقتصاد بر ضرورت حذف ريشه‌هاي فساد و ادراك فساد در سازمان‌هاي اداري، از جمله سازمان مالياتي، تأكيد كرد و هوشمندسازي را ابزاري موثر در اين راستا دانست و گفت: جلوگيري از فرارهاي مالياتي از ديگر موارد مهمي است كه با سيستمي كردن ماليات، پوشش بيشتري خواهد يافت.
وي افزود: اقدامات سازمان در راستاي هوشمندسازي كم‌نظير بوده، اقدامات ارزشمندي كه انجام شده، مسير درستي را نشان مي‌دهد كه بايد همين مسير با قوت و شتاب بيشتري ادامه پيدا كند.
مدني‌زاده در پايان سخنان خود خواستار رويكردي پويا و تحول‌گرا در سازمان امور مالياتي شد و از مديران و كاركنان خواست كه همواره اهداف بلندتري را دنبال كنند.
سبحانيان در دومين اجلاس
مديران نظام مالياتي كشور: آغاز فاز سوم
ارزش افزوده هوشمند
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور در اجلاس مديران نظام مالياتي گفت، در سازمان امور مالياتي تلاشمان اين است تا با هوشمندسازي نظام مالياتي شاهد وصول عادلانه و منصفانه ماليات باشيم. مالياتستاني بايد صددرصد سيستمي و برخط شود. رييس كل سازمان امور مالياتي كشور در اجلاس مديران مالياتي سراسر كشو با حضور وزير امور اقتصادي و دارايي اظهار كرد: امروز مالياتستاني امر بسيار دشواري محسوب مي‌شود، چرا‌كه اكنون وضعيت اقتصادي كشور نسبت به سنوات گذشته بسيار خاص است.
وي افزود: بر‌خلاف ديدگاه‌هايي كه ماليات را صرفا منبعي براي تامين منابع مالي دولت مي‌دانند، بنده بعد اجتماعي هم بر آن مي‌افزايم، چرا‌كه اگر همراهي و همدلي مؤديان و مردم نباشد هزينه مالياتستاني بسار در كشور بالا خواهد بود.
رييس كل سازمان امورمالياتي كشور تصريح كرد: به همت همكارانم در سازمان امور مالياتي كشور ما توانستيم سال گذشته اقدامات مثبتي را در حوزه مالياتستاني هوشمند انجام بدهيم. سال گذشته با وجود تورم قابل‌توجه در كشور، وصولي درآمدهاي مالياتي بيش از صددرصد محقق شد و شاهد اعتراضي از سوي مؤديان در اين حوزه نبوديم.
سبحانيان گفت: نتايجي كه اكنون ما شاهدش هستيم به سبب اقداماتي است كه پيش از ما صورت گرفته و ما گاهی آنها را تكميل كرديم. راه براي موفقيت در حوزه مالياتستاني بسيار است كه براي انجام اين امر نيازمند ياري تمام عزيزان هستيم.
وي گفت: از زماني كه در سازمان امور مالياتي حاضر شدم تلاشمان اين بوده تا با هوشمندسازي نظام مالياتي شاهد وصول عادلانه و منصفانه ماليات باشيم.
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور تاكيد كرد: تمام تلاشمان در دوران 12 روز جنگ تحميلي اين بود كه مؤديان كوچك‌ترين دغدغه‌اي را درخصوص ماليات نداشته باشند.
سبحانيان بيان كرد: در پنج ماهه نخست سال حدود 26درصد رشد وصولي درآمدهاي مالياتي داشتيم. براي اين ماه نيز مبلغ بالايي در‌نظر گرفته شده كه در صورت تحقق رشد حدود 40 درصدي را در شش ماه رقم خواهيم زد كه تقريبا مشابه سال‌هاي قبل خواهد بود.
وي تصريح كرد: در زمينه استرداد به نسبت سال قبل در پنج ماهه نخست سال بالاي 50درصد رشد داشتيم. در حوزه عوارض بر ارزش افزوده به شهرداري‌ها در پنج ماهه ابتدايي امسال رشد 45درصدي را داشتيم به طوري كه مجموع مبالغ ورودي به حدود 110 هزار ميليارد تومان مي‌رسد درحالي كه سال گذشته اين رقم 76 هزار ميليارد تومان بود.
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور بيان كرد: در زمينه تمكين ماليات نيز سازمان امور مالياتي موفق شد كه اين بخش را بالا برده و حضور مؤديان در ادارات كل را كاهش بدهد. رشد ابرازي اشخاص حقوقي در سال 1403 نسبت به 1402 بالغ بر 87درصد بوده است. اين درحالي است كه ميزان وصولي 72 درصد بوده است.
سبحانيان گفت: ميزان رسيدگي به‌رغم رشد مزبور از 66درصد به 31درصد رسيده است يعني بيش از نصفي اشخاص حقوقي كارشان درست بوده است. در حوزه اشخاص حقيقي رشد ابرازي 82درصد در سال گذشته بوده همچنين رشد وصولي در اين حوزه به 51 رسيده است اين عدد نشان از وزن بيشتر رشد ابرازي دارد.
وي خاطرنشان كرد: ميزان رسيدگي از 51درصد در به 20 درصد رسيده است يعني ميزان اظهارنامه‌هاي ارسالي كاهش يافته است. بيش از90درصد از اشخاص حقيقي مشمول تبصره ماده 100 مي‌شوند و تعداد اندكي حدود
3 الي 4درصد كل اشخاص حقيقي برايمان اظهارنامه صادر مي‌كنند. وي هوشمندسازي را رويكرد اصلي نظام مالياتي خواند كه همسو با رويكردهاي دولت، وصول منطقي و عادلانه را به دنبال دارد و تصريح كرد: راهبرد نظام مالياتي از شيوه سنتي به يك سيستم هوشمند توأم با تغيير ساختاري تغيير يافته كه با ايجاد معاونت هوشمندسازي با دو دفتر حسابرسي سيستمي و خوداظهاري همراه بوده است. رييس كل سازمان امور مالياتي كشور بيان كرد: طبق تاكيد رياست محترم جمهوری و وزير اقتصاد سازمان امور مالياتي كشور باید بحث خوداظهاري را در اولويت قرار بدهد. خوداظهاري به نحوي بايد برنامه‌ريزي شود كه مؤدي منفعت خود را در خود اظهاري درست ببيند كه اين موضوع نيازمند برنامه‌ريزي است. در همين راستا ما دفتر ستادي را طراحي كرديم افزايش آمار ابرازي مديون تلاش و زحمات شبانه‌روزي همكاران سازمان و برنامه‌ريزي‌هاي اصولي است. وي افزود: بحث محاسبه ماليات در همه منابع و پايه‌ها به صورت هوشمند و سيستمي صورت مي‌گيرد در گذشته الكترونيكي شدن صرفا منوط به ارسال اظهارنامه‌ها بود اما اكنون رسيدگي‌ها هم به صورت سيستمي انجام مي‌شود به طور مثال در زمينه اجراي مستغلات به صورت صددرصد سيستمي امور انجام مي‌شود در حوزه ماليات بر حقوق نيز به طور صددرصد تعيين ماليات توسط سيستم صورت مي‌پذيرد.
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور تصريح كرد: هدفمان از هوشمندسازي افزون بر كاهش مراجعات مؤديان، تمركز نيروي انسانی‌مان بر پرونده‌هاي مهم‌تر و بزرگ‌تري كه اكنون امكان بررسي سيستمي آنها نيست. سبحانيان گفت: در حوزه اشخاص حقيقي اقدامات قابل‌توجهي در حوزه اظهارنامه‌هاي پيش‌فرض و تبصره ماده ۱۰۰ صورت گرفته است. در اظهارنامه پيش‌فرض مطابق بررسي‌هاي انجام شده جزوكشور‌هاي پيشرو هستيم؛ بخش قابل‌توجه تشخيص‌هاي ما از منظر سامانه برآوردي خواهد بود. وي بيان كرد: در حوزه اشخاص حقوقي برگه تشخيص‌هاي سيستمي عملكرد را صادر مي‌كنيم سامانه برآوردي در اين زمينه اتفاق مي‌افتاد در حوزه ارزش افزوده نيز اظهارنامه پيش فرض را از دي ماه ۱۴۰۲ عملياتي كرديم. خوشبختانه هر دوره‌اي که جلو رفتيم خود مؤديان ابراز رضايت بيشتري نسبت به قبل كرده‌اند.
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور گفت: ظرفيت فناوري سازمان را به شدت توسعه بخشيديم البته باید توسعه افزايش يابد، چرا‌كه ستون فقرات نظام مالياتي سيستم هوشمند است. اكنون ۶۰ قرارداد برون‌سپاري فناوري را داريم در صورتي كه زماني كه بنده سكان رياست را در دست گرفتم اين قراردادها دو مورد بود، همچنان معتقدم اين امر باید توسعه يابد.
وي بيان كرد: صدور ماليات بر ارزش افزوده برخي مشاغل كه عمدتا از كسب و كار‌هاي خانگي هستند و درآمد كمي دارند از ۲۰ روز ديگر آغاز خواهيم كرد و فاز سوم را از ابتداي زمستان آغاز خواهيم كرد تا يك اطلاع‌رساني قوي صورت بگيرد. رييس كل سازمان امور مالياتي كشور بيان داشت: اسناد مالي كاغذي را با الكترونيك جايگزين كرده‌ايم كه اين امر در صورت حساب الكترونيكي و دفاتر تجاري الكترونيكي صورت گرفته است. سبحانيان گفت: از ابتداي ارزش افزوده ماده ۱۸۷ مؤديان به ما در حوزه بدهكاري و بستانكاري اعتماد مي‌كنند در تمام ادوار سه ماه گذشته به جز زمستان سال ۱۴۰۳ ابرازي بستانكاري مؤديان از ابرازي بدهكاري آنها بيشتر بوده است. وي افزود: بسياري معتقد بودند كه با اجراي سامانه مؤديان و قانون فروشگاهي، وصولي سازمان كاهش خواهد يافت؛ اما خوشبختانه در زمستان ۱۴۰۳ براي نخستينبار ابرازي بدهكاري مؤديان نسبت به بستانكاري كمتر بود كه اين نتيجه محاسبه سيستمي از طريق قوانيني بوده كه در سامانه مؤديان و پايانه‌هاي فروشگاهي فرار داده شده است.
سبحانيان خاطرنشان كرد: مانده بدهكاري بهار سال گذشته آخرين دوره اجرا ارزش افزوده ابرازي مثبت ۹۰ همت بوده امسال به ۱۵۰ همت رسيده است كه نشان از رشد ۶۶درصدي دارد.
رييس كل سازمان امور مالياتي كشور خاطرنشان كرد: تعداد صورت‌‌حساب‌های الكترونيكي كه به صورت ماهانه دريافت مي‌كرديم در تير ماه ۱۴۰۲ بالغ بر ۱۱۸ ميليون فقره بود، اكنون يك ميليارد و ۴۰۰ ميليون فقره مجموع صورت حساب‌هاي نوع يك و دو است .
وي افزود: معتقديم كه نظام مالياتي شريك راهبردي مؤديان است و بارها به همكارانم گفته‌ام كه بايد با مؤديان برخورد قابل احترامي داشته باشند و تكاليف خود را به منظور تكريم مؤدي به درستي انجام بدهند. رييس كل سازمان امور مالياتي از نرخ‌گذاري ۳.۵ ميليون كالا و خدمات خبر داد و افزود: اين اقدام در زمينه ارائه صورت‌حساب الكترونيكي، علاوه بر تسهيل كار، به شفافيت و عدالت نيز كمك شاياني كرده است.
وي گفت: يكي از اقدامات بسيار مهم سازمان مالياتي كشور اين است كه اگر كسي صورت‌حساب الكترونيكي صادر كند حق برخورد وجود ندارد. ما بايد به سهم خودمان نظام مالياتي را براي مؤدي پيش‌بيني‌پذير كنيم؛ مؤدي كه مي‌خواهد درگير موانع رسيدگي مالياتي نشود باید صورت‌حساب الكترونيكي صادر كند. سبحانيان بيان داشت: بحث استرداد ماليات بر ارزش افزوده، براي نخستينبار امسال در كوتاه‌ترين زمان ممكن رخ داد. براي حدود ۲۰۹ مودي حدود ۳.۴ همت كمتر از يك ماه استرداد انجام شد و قطعي‌سازي كرديم.
وي گفت: ۹۰ هزار پرونده ارزش افزوده دوره زمستان ۱۴۰۲ را به صورت سيستمي قطعي‌سازي كرديم و اين يكي از مهم‌ترين اقدامات از منظر مؤديان بود.
