قطع اينترنت، آخرين حلقه محاصره ايران
در پي تنشهاي اخير منطقهاي و افزايش گمانهزنيها درباره محدودسازي اينترنت، پنج نهاد صنفي و اقتصادي حوزه فناوري اطلاعات در نامهاي سرگشاده به رييسجمهور نسبت به تبعات گسترده و بلندمدت قطع يا اختلال در اينترنت جهاني هشدار دادند.

در پي تنشهاي اخير منطقهاي و افزايش گمانهزنيها درباره محدودسازي اينترنت، پنج نهاد صنفي و اقتصادي حوزه فناوري اطلاعات در نامهاي سرگشاده به رييسجمهور نسبت به تبعات گسترده و بلندمدت قطع يا اختلال در اينترنت جهاني هشدار دادند. اين نهادها با تأكيد بر نقش حياتي اينترنت در حكمراني ملي، اقتصاد ديجيتال، امنيت رواني جامعه و ديپلماسي عمومي، قطع دسترسي به شبكه جهاني اطلاعات را «آخرين حلقه محاصره ايران» دانستهاند و خواستار بازنگري فوري در سياستهاي دفاع سايبري كشور شدهاند.
سازمان نظام صنفي رايانهاي كشور، اتحاديه كشوري كسب و كارهاي مجازي، كميسيون فناوري اطلاعات و ارتباطات اتاق ايران، كميسيون تحول، نوآوري و بهرهوري اتاق بازرگاني تهران و انجمن تجارت الكترونيكي تهران در نامهاي سرگشاده به رييسجمهور درباره درباره تبعات امنيتي، اقتصادي و اجتماعي قطع يا محدودسازي گسترده اينترنت جهاني هشدار دادند. تضعيف حكمراني ملي، آسيب به اقتصاد ملي و توان رقابتپذير، تهديد امنيت رواني و اجتماعي بخشي از مشكلاتي است كه اين پنج نهاد صنفي به آن اشاره كردهاند. پنج نهاد صنفي و اقتصادي فعال در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات در پي حمله نظامي رژيم اسراييل به خاك ايران، با ارسال نامهاي سرگشاده به رييسجمهور، درباره تبعات امنيتي، اقتصادي و اجتماعي قطع يا محدودسازي گسترده اينترنت جهاني هشدار دادند.
«قطع اينترنت، حلقه آخر محاصره ايران است»
در اين نامه كه خطاب به مسعود پزشكيان در مقام رياستجمهوري، شوراي عالي امنيت ملي و شوراي عالي فضاي مجازي نگاشته شده، تأكيد شده است كه مسدودسازي اينترنت نهتنها پاسخ مناسبي به تهديدات سايبري نيست، بلكه ميتواند به تضعيف حكمراني ملي، تداوم محاصره ايران و تخريب زيرساختهاي اقتصادي و فناورانه منجر شود. در بخشي از اين نامه آمده است: رييس محترم جمهوري اسلامي ايران، رييس محترم شوراي عالي امنيت ملي و رييس محترم شوراي عالي فضاي مجازي ما جمعي از فعالان اقتصادي، كارآفرينان و متخصصان حوزه فناوري اطلاعات و فضاي مجازي، در پي حمله دژخيمانه رژيم صهيونيستي به خاك كشورمان، لازم ديديم نكاتي را درخصوص آينده فضاي مجازي و ارتباط آن با امنيت ملي، توسعه اقتصادي و مسائل اجتماعي با جنابعالي و ديگر مسوولان كشور در ميان بگذاريم. در شرايطي كه افكار عمومي كشور بيش از هر زمان ديگري نسبت به موضوعات مرتبط با فناوري و دفاع حساس شدهاند، مشاهده ميشود كه برخي ديدگاهها، بهجاي تقويت زيرساختها و توان داخلي براي مقابله با تهديدات نوين، بر محدودسازي دسترسي به شبكه جهاني اطلاعات و محرومسازي مردم و كسبوكارها از اين خدمات تكيه كردهاند؛ رويكردي كه از ديد ما نهتنها پاسخي موثر به تهديدات نيست، بلكه خود ميتواند زمينهساز آسيبهاي جديتر و بحرانهاي جبرانناپذير شود.
تضعيف حكمراني ملي
محدودسازي فعاليت رسانههاي داخلي در سالهاي گذشته، مهاجرت گسترده خبرنگاران، روزنامهنگاران و متخصصان رسانهاي را در پي داشت و عملاً ميدان رسانهاي كشور را به بازيگران خارج از مرزها واگذار كرد. امروز نيز در صورت قطع يا اختلال گسترده در دسترسي به شبكه جهاني اطلاعات، همين سرنوشت براي حكمراني كشور در فضاي مجازي تكرار خواهد شد. از يك طرف با خروج گسترده نخبگان كشور در اين صنعت مواجه خواهيم شد و از طرف ديگر در حالي كه فناوريهاي نوين با شتابي فزاينده در دسترس عموم قرار ميگيرند؛ بازار بزرگي كه به واسطه محدودسازي داخلي شكل ميگيرد، خدماتي مانند استارلينك را ارزانتر و در دسترستر خواهد كرد. در چنين شرايطي، حاكميت در اين عرصه، پيش از آنكه فرصت مداخله پيدا كند، ميدان را بهكلي از دست خواهد داد.
آسيب به اقتصاد ملي و توان رقابتپذير
امروز اقتصاد ديجيتال، موتور رشد بسياري از كشورهاست. هزاران كسبوكار مختلف در ايران، از اينترنت و خدمات جهاني در راه توليد، كسبوكار و خلق ارزشهاي جديد براي كشور استفاده ميكنند. وقتي حاكميت امكان حضور موثر در فضاي مجازي را نداشته باشد، سياستگذاري اقتصادي نيز در اين فضا بيمعنا خواهد شد. مشابه تجربه شبكههاي تلويزيوني ماهوارهاي، در فضاي مجازي نيز شركتهاي چندمليتي و قدرتهاي بزرگ جهاني، عملاً جايگزين سياستگذار داخلي خواهند شد و بازار ايران را بدون پرداخت ماليات، بيمه يا پيروي از اولويتهاي فرهنگي و اقتصادي كشور، در اختيار خواهند گرفت و در غياب سياستگذاري موثر ملي؛ بازار داخلي ما را شكلدهي خواهند كرد.
امنيت سايبري و برتري فناورانه
درحالي كه در بعد فناوري در بسياري از حوزههاي كشور متاسفانه شاهد فاصله زياد صنايع ملي ايران با صنايع بينالمللي هستيم، در صنعت ارتباطات و فناوري اطلاعات، كسبوكارها و نخبگان ايراني فاصله زيادي با استانداردهاي جهاني ندارند. قطع يا اختلال گسترده در دسترسي به شبكه جهاني اطلاعات اين مزيت ملي را به سرعت تخريب خواهد كرد. از طرف ديگر تقويت امنيت سايبري، نيازمند تعامل مستمر با جامعه جهاني، بهروزرسانيهاي منظم نرمافزارها و ارتباط با مراكز هشدار بينالمللي است و قطع اين ارتباطات، امكان به روزرساني امنيتي به موقع سامانههاي كليدي و حساس كشور را با اختلال فاجعهباري مواجه ميكند.
تكميل حلقه محاصره ايران
تحريمها اگرچه بهظاهر مانع ورود كالا و سرمايه به ايران هستند، اما مهمترين اثر آنها حذف تدريجي ايران از چرخههاي اقتصادي، علمي و اجتماعي در جهان است. امروز، كسبوكارهاي جهاني و ملتهاي ديگر منافعي در ايران ندارند و همين بيمنفعتي، تعرض به كشور را براي دشمنان آسانتر كرده است. قطع دسترسي به شبكه جهاني اطلاعات، آخرين حلقه اين محاصره همهجانبه است. اين اقدام نهتنها زبان فارسي را از عرصه بينالمللي حذف خواهد كرد، بلكه ارتباط انساني ميان مردم ايران و ديگر كشورها را از ميان خواهد برد و در نهايت، ديپلماسي عمومي كشور را در سطح جهاني بهشدت تضعيف خواهد كرد.
تهديد امنيت رواني و اجتماعي
استفاده بيرويه از خدمات VPN باعث ايجاد مخاطرات بسياري مانند دسترسي بيگانگان به كلاندادههاي رفتاري ايرانيان و افزايش حملات سايبري از داخل خاك ايران شده و به يكي از عوامل اختلال در امنيت ملي كشور تبديل شده است. از طرف ديگر محروم كردن مردم از دسترسي به منابع خبري، نهتنها مانع شايعهپراكني نخواهد شد، بلكه باعث تشديد بياعتمادي عمومي و گسترش ناامني رواني در جامعه ميشود. در شرايط كنوني، كشور بيش از هر زمان ديگر نيازمند تقويت حس اطمينان در ميان شهروندان و مقابله هوشمندانه با جنگهاي رواني است و دسترسي به اطلاعات، يكي از پايههاي ثبات رواني و اجتماعي است.
درواقع، ايجاد حس اعتماد در جامعه و جلوگيري از گسترش شايعات، نيازمند تقويت كانالهاي ارتباطي و افزايش اعتماد اجتماعي در كشور است. مردم ايران، بارها ثابت كردهاند هوشيار، متمدن و دلسوز هستند و همراهي ملت، ستون كليدي براي عبور از بحرانها خواهد بود. ما امضاكنندگان اين نامه، با درك حساسيت شرايط، بر اين باوريم كه راه پيشرفت، امنيت و اقتدار كشور، از مسير تعامل فعال و هوشمندانه با جهان فناوري و حمايت از نخبگان داخلي ميگذرد، نه از طريق انزوا و قطع ارتباط. براي افزايش امنيت سايبري روشهاي فني مختلفي وجود دارد و از طريق ايجاد محدوديت و اختلال گسترده در شبكه نميتوان امنيت سايبري را ارتقا داد و اعلان وضعيت شبه حكومت نظامي در فضاي مجازي و قطع كامل ارتباطات جهاني، تنها بايد با دستور مستقيم جنابعالي و به عنوان آخرين اقدام دفاعي صورت پذيرد.
ما آمادهايم تا در مسير تقويت زيرساختهاي ملي، ارتقاي تابآوري ديجيتال كشور و بهرهبرداري بهتر از فرصتهاي فناورانه، همفكري و همكاري كنيم و ضمن تأكيد بر ضرورت بازنگري در سياستهاي دفاع ملي در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات، از همكاري با دلسوزان كشور دريغ نداريم.
