مشكلات ريشه‌اي بورس چگونه درمان مي‌شود؟
حميد كوشكي، كارشناس بازار سرمايه در صندوق شرايط بازار گفت: بازار سرمايه در شرايط مطلوبي به سر نمي‌برد اما اين مساله به علت اين نيست كه دستورالعمل يا قانوني به وجود آمده كه به زيان بازار است، بلكه سردرگمي و بلاتكليفي علت اصلي افت اين روزهاي بازار سرمايه به شمار مي‌رود.
حميد كوشكي، كارشناس بازار سرمايه در صندوق شرايط بازار گفت: بازار سرمايه در شرايط مطلوبي به سر نمي‌برد اما اين مساله به علت اين نيست كه دستورالعمل يا قانوني به وجود آمده كه به زيان بازار است، بلكه سردرگمي و بلاتكليفي علت اصلي افت اين روزهاي بازار سرمايه به شمار مي‌رود. هرچند كه كسري بودجه دولت، انتشار اوراق و نرخ بهره بالا بي‌تاثير نيست و مزيد بر علت شده اما در اصل تنش‌هاي اقتصادي و سياسي سايه سنگين بر بازار سرمايه افكنده است. كوشكي گفت: فعال كردن خطوط انتقالي كارگزاري‌ها، تزريق منابع از صندوق توسعه ملي، الزام بانك‌ها به خريد سهام و.. ابزارهايي بوده كه در سال‌هاي گذشته نيز مشابه آن انجام شده است اما باتوجه به اينكه اكنون سايه سنگين تنش‌هاي اقتصادي و سياسي وجود دارد چنين ابزارهايي نمي‌تواند تغيير به خصوصي را ايجاد كند. كارشناس بازار سرمايه بيان كرد: در روزهاي اخير خبر خريد سهام توسط بانك‌ها توانست براي يك روز تاثير مثبتي در بازار به وجود بياورد اما رويكرد بازار تغييري نكرد. بنابراين تا زماني كه ريسك‌هاي خارجي و سياسي وجود دارد، چنين حمايت‌هايي كارساز نخواهد بود.
وي افزود: همچنين بايد در نظر داشت در حالي با ريسك سياسي موجود رو به رو هستيم كه نگاه منفي كه دولت قبل در سرمايه‌گذاران به وجود آورد، از بين نرفته است. دولت پيشين بنا بر كسري بودجه ناچار به دست درازي به منابع شركت‌ها شد و اين وضعيت اقتصاد درمانده‌اي را به تصوير كشيد كه هر آن اخذ تصميمات سياسي و اقتصادي منفي و رويكردهاي خلق الساعه محتمل بود، بنابراين در چنين شرايطي نمي‌توان انتظار تغيير رويكرد يا رشد از بازار سرمايه داشت. مشكلات بازار سرمايه بايد ريشه‌اي درمان و حل بشود و به‌طور قطع اقدامات ضربتي كارساز نخواهد بود.
كارشناس بازار سرمايه ادامه داد: در چنين شرايطي نبايد دولت و سازمان بورس را تحت فشار قرار بدهيم براي اينكه مصوبه‌اي را اخذ و اجرايي كنند كه به نفع اقتصاد كشور نيست، الزام به خريد سهام براي خوشحالي سهامداران نه تنها اقدام منطقي نيست بلكه تاثيرچنداني نيز ايجاد نمي‌كند.
كوشكي تشريح كرد: بايد توجه داشت كه ريسك و عامل روزهاي منفي بازار سرمايه چيست و در صورتي كه ريسك سياسي غيرقابل مديريتي وجود دارد، حمايت‌هاي پولي تنها به معناي هدر رفت منابع است.
وي تاكيد كرد: تصميم‌گيران بايد به اين نكته نيز توجه داشته باشند كه به كار‌گيري ترفندها براي دفعات اندكي تاثيرگذار است؛ به بيان ديگر ترفندي براي چندين بار به كار گرفته مي‌شود و انتظار تحول مثبتي را در سهامداران ايجاد مي‌كند اما اگر اتفاق مثبتي رخ ندهد افراد اعتماد خود را بيش از پيش از دست خواهند داد؛ اگر دولت قصد حمايت از بازار را دارد نبايد آن را رسانه‌اي كند و توقع اشتباهي را ايجاد كند.
كارشناس بازار سرمايه به صداي بورس گفت: به‌طور مثال اگر جلسه‌اي با موضع‌گيري حمايت تشكيل مي‌شود و بعد رسانه‌اي پيدا مي‌كند براي اهالي بازار سرمايه انتظار تحول چشمگيري به وجود مي‌آيد و در صورتي كه واقعيت با تصورات آنها همخواني نداشته باشد، بي‌اعتمادي بيشتري نسبت به قبل به وجود مي‌آيد. در اين صورت اين ابهام و تصور براي آنها به وجود مي‌آيد كه به قدري حال بازار وخيم است كه حمايت‌هاي اين‌چنيني نيز كفاف‌گو نبوده است يا قضاوت اشتباهي به وجود مي‌آيد كه مسوولان به دنبال گفتار درماني هستند و اقدام موثري در عمل رخ نداده است كه هر دو هر دو فرضيه آثار مخرب بزرگي را به بار مي‌آورد و آسيب بيشتري به پيكره بازار سرمايه وارد كرده است. وي بيان كرد: در حال حاضر ريسك سياسي وجود دارد؛ تغيير غيرمنتظره‌اي در دولت رخ داده و نتيجه انتخابات امريكا مشخص نيست، همچنين با تحولات بودجه‌اي طي ماه‌هاي اتي رو به رو هستيم؛ به‌طور منطقي در چنين شرايطي انتظار رشد از بازار سرمايه به وجود نمي‌آيد و چنين ريسك‌هايي نيز قابل مديريت كردن نيستند بنابراين بهترين اقدام صبوري است؛ بايد منتظر بمانيم كه دولت جايگاه خود را پيدا كرده و بازار روند طبيعي خود را طي كند و در مقابل بايد تصميمات صحيحي براي رفع گره‌ها و چالش‌هاي زيرساختي اخذ بشود.
كوشكي گفت: دولت براي ايجاد اعتماد پايدار و شكل دهي حمايتي مستمر در بازار سرمايه بايد چالش‌هاي زيرساختي همچون موضوع نرخ پتروشيمي‌ها، قيمت‌گذاري دستوري، تك نرخي كردن ارز و.. را برطرف و ريل‌گذاري صحيحي به وجود بياورد. هرچند كه هر يك از اين موضوعات در اجرا با تعارض منافع زيادي رو به رو خواهد شد و دشوار است اما تمركز بر اين موضوعات مي‌تواند آثار مثبت مستمري را در بازار سرمايه و همچنين اقتصاد كشور به وجود بياورد. البته ذكر اين نكته ضروري است كه به قدري آثار زيان بار تحريم انباشته شده و داده‌هاي اقتصادي در وضعيت نامطلوبي قرار دارند كه به سختي اميدواري قابل توجهي در بازار سرمايه به وجود خواهد آمد اما آنچه كه بدهي بوده چنين اقدامات و تصميماتي سازنده و مثمر ثمراست.
كارشناس بازار سرمايه افزود: تجربه نشان مي‌دهد كه حمايت‌هاي مستقيم و بي‌جا منجر به شكست خواهد شد و آثاري كه از آن توقع مي‌شود را به‌جاي نخواهد گذاشت. اگر تحليل و تشخيص بازار سرمايه فروش سهام و خريد صندوق درآمد ثابت باشد، موضع‌گيري‌هاي اين‌چنيني نمي‌تواند تغيير ويژه‌اي در رويكرد بازار به وجود بياورد؛ به‌طور مثال اگر نرخ بهره بانكي به ۱۵ درصد برسد بازار سرمايه جذاب خواهد شد اما تنها بازاري كه جذاب مي‌شود، بازار سرمايه نخواهد بود و در كنار آن بازار مسكن نيز تقويت مي‌شود، بنابراين سليقه سرمايه‌گذار و تحليل شرايط ختم به يك خروجي و مسير مشخصي نخواهد شد؛ ضمن اينكه نرخ بهره يا ساير فاكتورها بايد بر اساس متغيرهاي كلان و پولي تغيير كند و ايجاد تغيير صرفا با درنظر‌گيري يك بازار موثر و منطقي نيست و سياست‌هاي كلان بايد به نفع تمام ابعاد اقتصادي باشد. متاسفانه فعالان بازار خواهان اين هستند كه دولت به‌طور حتم اقدامي انجام بدهد و بعضا تبعات آن در نظر گرفته نخواهد شد اما بايد به تجربه ثابت شده كه تا زماني كه ريسك باقي مانده هيچ يك از اين اقدامات حمايتي مستقيم كارساز نيست.
