تلاطم در بازارها
در حالي كه به نظر مي‌رسيد دولت هفته گذشته را با اعتماد به نفس بيشتري به پايان رسانده و به دنبال آن است تا با دادن سيگنال‌هاي مثبت به بازار، قدري تلاطم‌هايي كه از ابتداي سال جاري در بازارهايي مانند طلا و دلار خود را نشان داده مديريت كند اما از صبح شنبه و همزمان با نگراني‌هايي كه از افزايش تنش با اسراييل وجود دارد، بار ديگر قيمت‌ها در بازارها صعودي شده است.
در حالي كه به نظر مي‌رسيد دولت هفته گذشته را با اعتماد به نفس بيشتري به پايان رسانده و به دنبال آن است تا با دادن سيگنال‌هاي مثبت به بازار، قدري تلاطم‌هايي كه از ابتداي سال جاري در بازارهايي مانند طلا و دلار خود را نشان داده مديريت كند اما از صبح شنبه و همزمان با نگراني‌هايي كه از افزايش تنش با اسراييل وجود دارد، بار ديگر قيمت‌ها در بازارها صعودي شده است. اين در حالي است كه به‌طور همزمان جزييات جديدي از بخش دوم بودجه منتشر شده و بر اساس اطلاعات ارايه شده از سوي مجلس، كميسيون تلفيق از روز يكشنبه بررسي اين بخش از بودجه را آغاز خواهد كرد، بودجه‌اي كه رييس كميسيون تلفيق درباره آن گفته كه در صورت اعمال نشدن تغييرات لازم، خطر كسري 300 هزار ميليارد توماني آن را تهديد مي‌كند. هرچند دولت تاكيد دارد كه وقتي ارز مورد نياز براي كالاهاي مجاز با نرخ مركز مبادله تامين مي‌شود، ديگر بازار غير رسمي ارز اهميتي ندارد اما همانطور كه كارشناسان، فعالان اقتصادي و حتي نمايندگان مجلس مي‌گويند نمي‌توان تاثير اين نرخ را بر وضعيت اقتصادي ايران كتمان كرد و از اين رو قيمت‌هاي جديد چالش بر‌انگيز خواهند بود. در كنار آن روز گذشته همزمان با افزايش قيمت طلاي جهاني، قيمت طلا در ايران نيز افزايش پيدا كرد.
خبرگزاري فارس روز گذشته در گزارشي از وضعيت بازار ارز و طلا نوشت: قيمت دلار در مركز مبادله ارز و طلا در بخش اسكناس بدون تغيير ۴۳ هزار و ۵۶۷ تومان و در بخش حواله ۴۰ هزار و ۶۴۸ تومان كشف قيمت شد.دلار در صرافي‌ها در زمان تنظيم گزارش، به نرخ ۴۳ هزار و ۲۵۹ تومان خريداري و با نرخ ۴۳ هزار و ۸۷۰ تومان فروخته شد.همچنين يورو در صرافي‌ها با نرخ توافقي به قيمت ۴۷ هزار و ۲۸۳ تومان معامله شد، اسكناس درهم امارات ۱۱ هزار و ۸۶۳ تومان ارزش‌گذاري شد.بررسي ميداني بازار ارز نشان مي‌دهد، دلار آزاد توسط دلالان مقابل صرافي‌ها ۶۵ هزار و ۹۵۰ تومان معامله شد؛ معاملات دلار در بازار غيررسمي طي يك ماه گذشته نوساني بوده است، در جريان معاملات نرخ دلار در بازار افزايش ۱۷۰۰ توماني داشته است. در ميدان فردوسي سكه طرح قديم با رشد دو ميليون و ۱۰۰ هزار توماني به نرخ ۴۲ ميليون و ۴۰۵ هزار تومان داد و ستد شد، همچنين سكه تمام بهار آزادي طرح جديد نيز با افزايش يك ميليون و ۸۱۹ هزار توماني به قيمت ۴۵ ميليون و ۶۰۴ هزار تومان معامله شد و حباب آن افزايش يافته است.امروز حباب سكه امامي به ۸ ميليون و ۹۳۴ هزار تومان و حباب سكه بهار آزادي به ۵ ميليون و ۷۴۲ هزار تومان رسيد؛ نيم سكه در بازار به نرخ ۲۶ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان داد و ستد شد، ربع سكه به قيمت ۱۶ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان عرضه شد؛ همچنين هر سكه يك گرمي به نرخ ۷ ميليون و ۶۰۰ هزار تومان معامله شد.هر گرم طلاي ۱۸ عيار ۳ ميليون و ۸۲۸ هزار تومان در هر گرم قيمت‌گذاري شد، همچنين هر مثقال طلاي ۱۸ عيار، ۱۶ ميليون و ۵۲۳ هزار تومان نرخ‌گذاري شد؛ نرخ طلاي آب شده نيز هر مثقال ۱۶ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان بوده است.در حال حاضر هر اونس طلا (معادل ۳۱. ۱۳۲گرم)، با كاهش ۱. ۳۳ درصدي هر اونس طلا ۲۳۴۴ دلار است. اين خبر در حالي منتشر شده كه روز گذشته رييس مركز مبادلات ارزي بارديگر بر تامين جدي نيازهاي ارزي كشور از اين مسير تاكيد كرد. علي سعيدي گفت: از ابتداي امسال تا ۲۵ فروردين يك ميليارد و ۷۸۸ ميليون دلار ارز براي مصارف چهارگانه (كالاهاي اساسي – واردات مواد اوليه و ماشين‌آلات – ارز اشخاص – ارزهاي خدماتي) در مركز مبادله ارز و طلا تامين شده است. البته نوع ارزها متنوع بوده اما معادل دلاري آن حدود ۱.۸ ميليارد دلار مي‌شود. وي اضافه كرد: در اين مدت ۳۹۳ ميليون دلار ارز براي واردات كالاهاي اساسي شامل گندم، ذرت، دانه‌هاي روغني و دارو تامين شده كه با نرخ حدود ۲۸۵۰۰ تومان بوده است. مديرعامل مركز مبادله ارز و طلا افزود: در ۲۵ روز نخست امسال براي نيازهاي بازرگاني و واردات مواد اوليه، ابزارآلات و ماشين‌آلات ۹۲۰ ميليون دلار ارز با نرخ نيمايي تخصيص داده شد. به گفته وي، ۳۹۶ ميليون دلار ارز اشخاص (واردات از محل صادرات) و ۷۶ ميليون دلار هم ارزهاي خدماتي (سرفصل‌هاي ۶۳گانه همانند ارز دانشجويي و مسافري) در ۲۵ روز نخست امسال در مركز مبادله ارز تامين شد. سعيدي درباره حراج سكه و شمش طلا هم گفت: طي سال گذشته ۱۶ جلسه حراج شمش طلا در مركز مبادله ارز و طلا انجام شده كه از اين طريق ۲۰۸۵ كيلوگرم عرضه شده است. همچنين در جريان حراج‌هاي سكه طلا درمجموع ۱۱۰ هزار قطعه سكه شامل ۸۰ هزار ربع سكه، ۱۶ هزار نيم‌سكه و ۱۴ هزار قطعه تمام سكه به مشتريان تحويل داده شده است. به اين ترتيب در حالي دولت از مديريت بازار و تامين نيازها مي‌گويد كه به نظر مي‌رسد مسير واقعي پيش‌بيني شده همچنان متفاوت خواهد بود. اين اتفاق در حالي رخ داده كه روز گذشته بخش دوم بودجه امسال نيز رسما رونمايي شد كه در آن جزيياتي از درآمدها و هزينه‌هاي امسال مطرح شده و البته همچنان ابهاماتي دارد. بر اساس گزارش‌هايي كه تسنيم منتشر كرده دولت در زمينه يارانه و برخي درآمدها تغييراتي را اعمال كرده است. با توجه به جداول بخش دوم لايحه بودجه سال 1403، جمع منابع و مصارف تبصره 8 لايحه بودجه سال 1403 كه همان تبصره مربوط به هدفمندسازي يارانه‌ها است، برابر 758 هزار ميليارد تومان تعريف شده است. رقم 315 هزار ميليارد تومان براي پرداخت يارانه نقدي، معيشتي و كالابرگ الكترونيك در نظر گرفته شده است. همچنين 143 هزار ميليارد تومان براي يارانه نان تعيين شده است. در بخش درآمدها نيز قرار است 300 هزار ميليارد تومان از منابع هدفمندسازي يارانه‌ها از محل فروش صادراتي فرآورده‌هاي نفتي، 275 همت از محل فروش داخلي گاز طبيعي و 120 همت از محل فروش داخلي فرآورده‌هاي نفتي پيش‌بيني شده است. براساس جداول بخش دوم لايحه بودجه سال 1403 كشور كه به مجلس شوراي اسلامي ارايه شده است، حدوداً 26 هزار ميليارد تومان براي درآمدهاي دولت از محل جرايم و خسارات پيش‌بيني شده است. از اين رقم 6 هزار ميليارد تومان مربوط به درآمد حاصل از جرايم رانندگي است. در اين جدول درآمد حاصل از جرايم و خسارات زيست محيطي 400 ميليارد تومان، جريمه ورود و اقامت اتباع خارجي غير مجاز 290 ميليارد تومان و درآمد حاصل از جرايم تعزيراتي هزار و 500 ميليارد تومان در نظر گرفته شده است. لازم به ذكر است، جرايم مربوط به درآمد حاصل از عوارض آلايندگي (عوارض سبز موضوع ماده (27) قانون ماليات بر ارزش افزوده) و درآمد موضوع ماده 77 قانون اصلاح قانون مبارزه با فاچاق كالا و ارز نيز در جدول قرار دارد اما رقم درآمد پيش‌بيني شده براي آنها صفر است. ميزان درآمد ناشي از درآمد دولت از محل جريمه‌ها و ديگر وجوه ناشي از اجراي قانون مبارزه با مواد مخدر، جرايم و مجازات قانون كار، جرايم و خسارات زيست محيطي، تخلفات صنفي، جرايم و فروش صيدآلات، چوب آلات، ادوات و مواد بازداشتي، تخلفات بهداشتي، جرايم انصراف تحصيلي، جرايم و مجازات ورود و اقامت غير مجاز اتباع خارجي، تعزيرات حكومتي، جرايم و خسارت ناشي از اجراي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغ‌ها، درآمد حاصل از ساير جرايم و خسارات، درآمد حاصل ازخسارات ناشي از اجراي طرح‌هاي عمراني ومعادن دولتي عرصه‌هاي منابع طبيعي، درآمد حاصل از خسارات ناشي از اكتشاف و بهره‌برداري از معادن بخش خصوصي، درآمدحاصل از جرايم معوق رانندگي، درآمدموضوع اجراي قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز، جرايم ناشي ازمصرف گازوفرآورده‌هاي نفتي مازاد برالگوي مصرف، درآمد حاصل از افزايش بهاي تعرفه هر مترمكعب فروش آب شرب شهري براي مشتركان پرمصرف آب، درآمد موضوع ماده (12) آيين نامه اجرايي قانون مديريت پسماندها، درآمد حاصل از اجراي قانون هواي پاك، درآمد حاصل از اجراي وصول جريمه‌ها و خسارات قانون حفاظت، احياء و مديريت تالابها، جرايم ماده (21) قانون مديريت پسماند، جريمه‌ها و خسارات مربوط به آلودگي خاك موضوع ماده 25 قانون حفاظت از خاك، درآمد حاصل از صدور يا تمديد مجوزها يا اخذ جرايم موضوع قانون توسعه صنعت ايرانگردي و جهانگردي، درآمد حاصل از سود سرمايه‌گذاري‌ها و دارايي‌هاي بنيادشهيد و امور ايثارگران، درآمد حاصل از عوارض آلايندگي و درآمد موضوع ماده 77 قانون اصلاح قانون مبارزه با قاچاق كالا و ارز ذكر شده است.
اين جزييات كه احتمالا در روزهاي آينده بخش‌هاي جديدي از آن نيز منتشر خواهد شد در حالي پيش‌بيني شده كه آن طور كه رييس كميسيون تلفيق مي‌گويد، نگراني‌ها درباره كسري بودجه نيز به قوت خود ادامه دارد. حاجي بابايي رييس كميسيون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به ميانگين مصرف بنزين در چهارساله گذشته گفت: ما در طول 4 سال به‌طور متوسط 84 ميليون ليتر بنزين مصرف مي‌كرديم كه هم اكنون به 120 ميليون ليتر رسيده است. اين موضوع باعث شده است كه در سال قبل با توجه به عدم توليد اين ميزان بنزين 2 ميليارد دلار بنزين وارد كنيم. اين در حالي است كه براي سال 1401 حدود 9 ميليارد دلار صادرات بنزين پيش‌بيني شده بود. وي ادامه داد: در سال 1403، بنزين همان 1500 تومان است و اين در حالي است كه در سال 98 با همين بنزين 1500 تومان به هر عضو كميته امداد 100 هزار تومان پرداخت مي‌شد اما امسال با همان بنزين 1500 توماني به هر عضو كميته امداد حدود 900 هزار تومان پرداخت مي‌كنيم. در سال 98 حدود 20 هزار ميليارد تومان يارانه نان مي‌داديم و اين در حالي است كه امسال حدود 180 هزار ميليارد تومان يارانه نان (حدود 9 برابر) مي‌دهيم. حاجي بابايي گفت: از طرفي سال 98 از اين محل به مردم حدود 45 هزار تومان يارانه مي‌داديم در حالي‌كه امسال حدود 400 هزار تومان يارانه پرداختي مي‌كنيم كه حدود 9 تا 10 برابر است. وي ادامه داد: مشخص است كه در چنين شرايطي و با زياد شدن اين فاصله‌ها، تورم داريم. بنابراين با اين شرايط احتمالا در سال جاري حدود 300 هزار ميليارد تومان كسري پيش خواهيم داشت. اين 300 همت نيز يا بايد از بانك تامين شود و يا با استفاده از اوراق جبران شود كه هر دو مضررات خود را خواهند داشت. به اين ترتيب در حالي كه در كوتاه‌مدت چالش‌ها درباره وضعيت بازارها ادامه دارد، در بودجه نيز ابهامات به قوت خود باقي است و بايد ديد كه مسوولان قوه مجريه در كدام مسير توان مقابله با اين مشكلات را پيدا خواهند كرد.
