روز دوشنبه 15 تیر روزنامه تعادل در گزارشی به مساله باهوکلات و مشکلات آب کشاورزی در این بخش پرداخت. در این گزارش به این نکته اشاره شده بود؛ «مشکل اصلی که گریبانگیر مزارع کشاورزی باهوکلات شده، نه کمآبی بلکه برداشتهای غیرمجاز از آب کانالی است که آب را از سد پیشین به سمت این مزارع هدایت میکند.» در راستای همین گزارش، جوابیهیی از روابط عمومی آب منطقهیی سیستان و بلوچستان برای روزنامه فرستاده شده است که ما به رسم حرفهییگری متن کامل آن را منتشر میکنیم.
سد پیشین با هدف تنظیم روانآبهای رودخانه سرباز جهت تأمین نیازهای آبی شرب، بهداشت و صنعت شهرهای چابهار و کنارک و روستاهای پاییندست و نیز تأمین آب اراضی کشاورزی حقابهبران رودخانه باهوکلات و شبکه آبیاری باهوکلات طراحی، اجرا و از اواخر سال 1371 به مرحله بهرهبرداری رسیده است.
- با عنایت به نوسانات شدید آورد رودخانه سرباز در محل سد پیشین از میزان 1400 تا 0 میلیون مترمکعب در سال، موضوع ریسک در بهرهبرداری و سرمایهگذاری از منابع آبی و خاکی منطقه بهطور وضوح و ملموس آشکار بوده و باتوجه به این موضوع و براساس دستورالعملهای بهرهبرداری و نگهداری سد و تجارب چندین ساله بهرهبرداری، شرایط بهرهبرداری عادی، جیرهبندی و بحرانی جهت بهرهبرداری بهینه از آب تنظیمی سد پیشین
پیشبینی و تعریف شده است و در راستای بهرهبرداری حداکثری از آب تنظیمی و به حداقل رساندن تبعات منفی، کلیه عوامل موثر در امر تأمین، انتقال، توزیع و مصرف ناچار و ملزم به رعایت و انجام وظایف و مسئولیتهای خویش به دور از هرگونه اعمال سلیقه شخصی و غیرکارشناسانه بوده و در صورت هرگونه کوتاهی و اهمال کاری از طرف هر یک از عوامل، بازنده و متضرر واقعی همانا مصرفکننده و سرمایهگذار خواهد بود.
شرکت آب منطقهای استان باتوجه به مفاد دستورالعملهای بهرهبرداری، وضعیت ذخیره مخزن، الگوی کشت و مصرف منطقه، و لحاظ نمودن تجارب چندین ساله بهرهبرداری و اولویتهای تأمین آب (آب شرب و بهداشت، کشتهای باغی شبکه باهوکلات و اراضی حدفاصل سد پیشین و بند انحرافی شیرگواز و نیازهای زیست محیطی و حقابهبران پاییندست بند شیرگواز) قبل از شروع هر سال زراعی، حداکثر آب قابل تأمین برای نیازهای مختلف آن سال را مشخص و براساس برنامه منابع و مصارف نسبت به تحویل آب به بهرهبرداران و مصرفکنندگان اقدام مینماید. و در صورت رعایت برنامههای اعلامی از طرف این شرکت هیچگونه مشکل و چالشی در تأمین آب برای مدت دو سال (در صورت رعایت شرایط بهرهبرداری جیرهبندی و بحرانی) متوجه منطقه نخواهد بود.
متأسفانه باتوجه به اینکه ادارات و سازمانهای مرتبط با بهرهبرداری و حفاظت از منابع آب و خاک در منطقه در بسیاری از موارد به وظایف ذاتی خویش عمل ننموده و چهبسا در مقام حمایت از بهرهبرداران غیرمجاز نیز قدعلم کرده و با اعمال سلایق شخصی و به دور از هرگونه کار کارشناسی و فنی، مصرف غیرمجاز منبع محدود آبی را دامن زده و شرایط را به حالت بحرانی درآوردهاند. (تأمین آب 2100هکتار از اراضی خارج از شبکه و تأمین آب 2000هکتار از اراضی مازاد بر قرارداد داخل شبکه توسط شرکت سهامی زراعی باهوکلات با حمایت سازمان جهاد کشاورزی، تصویب تحویل 12میلیون مترمکعب آب مازاد بر قرارداد به بهرهبردار شبکه باهوکلات در کارگروه آب و کشاورزی شهرستان چابهار برخلاف نظر کارشناسی و هشدارهای این شرکت و در نهایت افزایش برداشت آب توسط مدیریت آب و فاضلاب شهری چابهار.
- با امعان نظر به مراتب فوق متأسفانه تأمین آب باغات موز در شبکه باهوکلات در پایان هر سال زراعی با چالش مواجه بوده و در سال جاری و در صورت ادامه روند موجود و لحاظ ننمودن نقطه نظرات آب منطقهای بهعنوان متولی تأمین آب، نه تنها تأمین آب باغات موز در نیمه دوم سال مقدر نخواهد بود بلکه تأمین آب شرب و بهداشت منطقه نیز به چالش جدی کشیده خواهد شد.
- موضوع مطالعه و اجرای خط لوله انتقال آب از سد پیشین به شبکه باهوکلات از سالهای گذشته در دستور کار شرکت میباشد و در صورت تخصیص و تأمین اعتبار حداقل (4500میلیارد ریال) نسبت به انجام آن اقدام خواهد شد.
- لایروبی، بوتهکنی و تخریب بندکهای احداثی در بستر رودخانه باهوکلات توسط کشاورزان با هدف بازگشایی مسیر جریان و افزایش سرعت آب در بستر، توسط این شرکت بهوسیله یک دستگاه بولدزر درحال انجام میباشد.
- ساماندهی حقابهبران و بهرهبرداران غیرمجاز در حد فاصل سد پیشین و بند انحرافی شیرگواز با عنایت به اتمام مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه در محدوده مذکور در دستورکار شرکت بوده و درحال انجام میباشد که نتیجه آن حذف بهرهبرداران غیرمجاز و امکان برنامهریزی دقیقتر منابع و مصارف منابع آبی در منطقه خواهد بود.
- موضوع جلوگیری از برداشتهای غیرمجاز از کانالهای درجه 1 و 2 و نیز در سطح شبکه باتوجه به مفاد قرارداد فیمابین این شرکت و شرکت بهرهبردار و نیز مصوبات کارگروه آب و کشاورزی شهرستان چابهار بعهده شرکت بهرهبردار بوده و آب منطقهای نسبت به شناسایی بهرهبرداران غیرمجاز و اخذ و ابلاغ احکام قضایی به مدیریت جهاد کشاورزی و شرکت بهرهبردار (شرکت سهامی زراعی باهوکلات) اقدام نموده است.
- لازم به ذکر است تصمیمگیری در بخش آب در منطقه از طریق کارگروه آب کشاورزی شهرستان و با حضور کلیه اعضاء و ذینفعان و نماینده خانه کشاورز با ریاست فرماندار محترم شهرستان صورت میگیرد.