شاخص کل بازار سرمایه در سومین روز کاری هفته تغییر مسیر داد و توانست نسبت به روز گذشته خود تا حدودی مثبت شود؛ اما به گفته کارشناسان این روند نوسانی است چراکه بازار در یک موج منفی خطرناک قرار دارد و از سوی دیگر وضعیت تکنیکالی تالار شیشه‌ای نیز چندان جذاب نیست و تا حدودی خطرناک است؛ درنتیجه این تغییر روند شاخص پایدار نیست و باید معضل بازار و دخالت‌های سیاستگذار را در پیدا و حل کرد.
شاخص کل بورس روز دوشنبه 0.3 درصد مثبت شد و در محدوده یک میلیون و 973 هزارواحدی ایستادو همچنان سهامداران نسبت به بازار ناامید هستند. ارزش و حجم معاملات نیز به‌طور معناداری کاهش یافته و هر روز شاهد وضعیت وخیم‌تری در معاملات هستیم و حتی نوسان‌گیران تمایلی به معامله در بازار ندارند چراکه هر روز مصوبات و تصمیم‌گیری‌های جدید در بازار داریم و در نهایت سهامداران تا حدودی عقب‌نشینی کرده‌اند. بر همین اساس مسوولان بورس برای افزایش انگیزه و کمک به روند متعادل بازار، درباره ورود سفارش‌های فروش و انجام معامله توسط کلیه بازارگردان‌ها تصمیم گرفتند. مدیریت عملیات بازار شرکت بورس، اعلام کرد: همه بازارگردان‌ها در روز جاری در کلیه نمادهای معاملاتی موضوع بازارگردانی، ملزم به ایفای تعهدات بازارگردانی در ورود سفارش فروش و انجام معامله در سمت فروش نیستند.
سازمان بورس سعی دارد با این قبیل تصمیمات اعتماد را به بازار برگرداند اما اعتماد بازار به مدت طولانی از دست رفته و به راحتی و در یک روز بازنمی‌گردد و به عقیده بسیاری از کارشناسان این تصمیمات به صورت موقت و شاید چند ساعته بتوانند شرایط بازار را تغییر دهد. به گفته کارشناسان اتفاقاتی که از ۱۷ اردیبهشت ماه (یعنی زمانی که نرخ) و عرضه‌های سنگین هماهنگ در یک زمان شروع شد و بعدها با مشخص شدن دلایلش، اندک اعتماد برگشته به بازار را نیز از بین برد. اعمال نرخ خوراک ۷ هزار تومانی برای پتروشیمی‌ها، لغو سود شناسایی شده توسط شپنا، وضع عوارض صادراتی بر محصولات خام و نیمه خام، خبرهای ضد و نقیض درباره عرضه خودرو در بورس کالا، شروع انتشار اوراق دولتی، شایعه توقف عملیات بورس کالا و بسیاری موارد دیگر که هرکدام به اندازه کافی برای زمین زدن بازار سهام کافی هستند.
همانطور که در گزارش پیشین گفته شد انتشار اوراق میتواند از نظر روانی روی بازار اثرگذار باشد زیرا حجم بسیار کمی منتشر می‌شود. کارشناسان اقتصادی و مالی این حجم از اوراق به قدری زیاد نیست که بر بازارها اثر بگذارد و به راحتی توسط بانک‌ها و نهادهای مالی خریدارای می‌شود اما تقریبا همگی اعتقاد دارند که این تازه اول ماجرا خواهد بود و دولت احتمالا امسال حداقل به میزان ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از طریق حراج اوراق بدهی، تامین مالی خواهد کرد.
اگرچه در رابطه با تاثیر این موضوع بر بازار سهام بین کارشناسان اختلاف نظر وجود دارد اما به تاییدی است بر اینکه دولت در حال حاضر تمامی ابزارهای خود برای جبران کسری بودجه را به کار گرفته که از مهم‌ترین آنها می‌توان به مباحث مالیاتی، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، عوارض صادراتی و... اشاره کرد که اکنون به انتشار اوراق بدهی رسیده است. به همین دلیل انتظار می‌رود که دولت برای توانایی فروش اوراق خود، بازارهای سرمایه‌گذاری را در فاز رکود نگه‌دارد و جذابیتی به آنها ندهد که همین اتفاق برای بازار سهام نیز محتمل است. اگرچه انتشار اوراق بدهی از سمت دولت و خرید از سمت بانک‌ها در بلندمدت به یک سیاست انبساطی ناخواسته (از طریق خلق پول توسط بانک‌ها برای خرید اوراق دولتی) بدل خواهد شد اما در کوتاه‌مدت میتواند فشار زیادی بر دیگر بازارها وارد کند.
بورس سبز می‌شود؟
علیرضا رستمی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت نامناسب کنونی بازار سرمایه، گفت: در حال حاضر یکی از اصلی‌ترین دلایل نزولی بودن بازار از دست رفتن مزیت صادراتی اکثر شرکت‌های بورسی به دلایل مختلف است.
وی از قیمت پایین انرژی و خوراک اولیه به عنوان یک مزیت برای شرکت‌های صادراتی یاد کرد و با بیان اینکه متاسفانه این مزیت تا حدودی از دست رفته، افزود: در مقابل افزایش هزینه تولید شرکت‌های بورسی به دلیل بالا رفتن قیمت انرژی و خوراک اولیه، درآمد آنها بالا نرفته و این امر به وضعیت نامناسب بازار سرمایه منجر شده است.
رستمی از افزایش قیمت خوراک صنایع پتروشیمی نیز یاد کرد و گفت: این افزایش قیمت خوراک، توان رقابت و صادرات شرکت‌های پتروشیمی را نیز به عنوان بخش مهمی از بازار سرمایه کاهش داده که این امر نیز بر وضعیت نامناسب بازار اثرگذار است.از سوی دیگر اخیرا شاهد افزایش مجدد تعرفه صادرات بسیاری از محصولات بوده‌ایم که این امر نیز خود به کاهش توان صادراتی شرکت‌ها و وضعیت نامناسب آنها دامن زده است.
رستمی همچنین دخل و تصرف‌هایی که گاهی عامدانه در بازار سرمایه صورت می‌گیرد را نیز از دیگر دلایل روند نزولی بورس دانست و اظهار کرد: از سوی دیگر متاسفانه اعتماد از دست رفته سهامداران در سال‌های اخیر، جبران نشده و همین امر نیز به بازار سرمایه صدمه جدی زده است.
وی بهبود وضعیت بورس را نیازمند افزایش توان رقابتی شرکت‌های صادراتی عنوان و خاطرنشان کرد: همچنین باید با اقدامات سازنده اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار برگردد.قیمت کنونی سهام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه هستند با ارزش واقعی آنها فاصله زیادی دارد و این ارقام منطقی نیست.سهام اکثر شرکت‌ها باید به تدریج ارزش واقعی خود را بازیابد و فاصله‌ای که بین بورس و سایر بازارهای موازی ایجاد شده به تدریج کم شود.
این تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه وضعیت بازار سرمایه به همین شکل نخواهد ماند، افزود: به نظر می‌رسد تمام تاثیرات منفی که بازار از بخش‌های مختلف پذیرفته تا مهرماه تعدیل شود و در نهایت از مهرماه شاهد بهبود وضعیت بازار باشیم و ورق بورس برگردد. البته بهبود وضعیت بازار به معنی رشدهای شدید و هیجانی نخواهد بود و احتمالا روندی صعودی با شیب ملایم خواهد داشت.
بازار از دریچه معاملات
در معاملات سومین روز کاری هفته یعنی دوشنبه، شاخص کل بورس تهران 6 هزار و 247 واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح یک میلیون و 973 هزار و 914 واحد رسید. بدین ترتیب بورس پس از سه روز نزول، رشد کرد. شاخص کل هم وزن بورس نیز با افزایش هزار و 776 واحدی در رقم 699 هزار و 161 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس نیز با رشد 58 واحدی به رقم 26 هزار و 20 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش 510 واحد به سطح 127 هزار و 257 واحد رسید.
روز دوشنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار سهام برای پنجمین روز منفی شد و 276 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. بر اساس آمار اکوایران در این روز نماد وبملت برای دومین روز بیشترین خروج را داشت که ارزش آن 68 میلیارد تومان بود. پس از وبملت، نمادهای پی‌پاد، گلدیرا و خساپا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای غمایه، دعبید، قشهد و خودرو اختصاص داشت.
طی سومین روز کاری هفته نمادهای تاپیکو، رمپنا، فولاد و شتران نمادهای سبزپوش بورس بودند که بیشترین اثر را در رشد شاخص کل بورس داشتند. در مقابل وپخش، کالا و کرماشا از نمادهای قرمز بودند که اثر منفی بر شاخص داشتند.در فرابورس نیز نمادهای صبا، خاور و کگهر بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص داشتند و نمادهای هرمز، فجهان و بزاگرس بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص کل فرابورس داشتند.در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز خساپا بیشترین تراکنش را داشت و خزامیا و خگستر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز دی، نیان و کتوسعه بیشترین تراکنش را داشتند.
در روز مذکور ارزش معاملات کل بازار سهام به 245 هزار و 116 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 238 هزار و 607 میلیارد تومان بود که 97 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود.ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 26 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 4 هزار و 222 میلیارد تومان رسید. در معاملات نماد خساپا بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 129 میلیارد تومان بود. پس از خساپا، وبملت بیشترین ارزش معاملات را داشت و خزامیا رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد سصفها و پی پاد در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
در حجم معاملات نیز سهام خساپا با تعداد 571 میلیون و 904 هزار و 491 سهم در صدر قرار گرفته است. دی در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به شستا تعلق داشت. دو نماد وبملت و خودرو نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات دوشنبه، 64 نماد صف خرید داشتند و 65 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 15 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 231 میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با کاهش 47 درصدی به 281 میلیارد تومان رسید.
