سرعت امروز اینترنت، دستاورد دولت
طبق جدیدترین گزارش اسپیدتست برای ماه ژوئن 2023، سرعت اینترنت موبایل و ثابت در ایران نزدیک به 1 مگابیت‌بر‌ثانیه کاهش یافته است. در این میان در حالی که بارها درمورد داده‌های سایت اسپید تست و استناد به آن برای درک وضعیت اینترنت کشور تذکر داده شده و کارشناسان با زبان‌های مختلف این مساله را توضیح داده‌اند، وزیر ارتباطات دولت سیزدهم اصرار دارد که به این سایت استناد کرده و وضعیت اینترنت کشور را مطلوب نشان دهد. عیسی زارع‌پور این‌بار در مجلس و در پاسخ به محمدرضا پورابراهیمی - نماینده کرمان - که از کندی کیفیت اینترنت سوال کرده بود، به رتبه ۶۵ ایران در میان ۱۹۰ کشور موجود در فهرست این سایت اشاره کرد و آن را دستاورد دولت سیزدهم در زمینه اینترنت همراه خواند.
سریع‌ترین اینترنت ثابت و موبایل جهان ژوئن 2023
در گزارش اسپیدتست برای ژوئن 2023، میانگین سرعت اینترنت موبایل و ثابت در جهان افزایش یافته. سرعت اینترنت موبایل از 42.30 مگابیت بر ثانیه گزارش قبلی، به 42.92 مگابیت در ثانیه افزایش پیدا کرده و سرعت اینترنت ثابت هم از 79.26 مگابیت بر ثانیه، به 81.60 مگابیت بر ثانیه رسیده است. در سطح جهان همچنان سنگاپور بالاترین سرعت اینترنت ثابت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و این سرعت برابر 247.29 مگابیت بر ثانیه است. در رتبه دوم امارات متحده عربی با سرعت 239.20 مگابیت بر ثانیه به‌چشم می‌خورد و در رتبه‌های بعدی هم به‌ترتیب کشورهای شیلی، هنگ‌کنگ و چین قرار دارند. در بخش اینترنت موبایل، تغییری در رتبه‌های اول و دوم ایجاد نشده است و امارات متحده عربی و قطر به‌ترتیب در رتبه‌های اول و دوم قرار گرفته‌اند و سرعتی برابر 200.24 مگابیت بر ثانیه و 182.98 مگابیت بر ثانیه را در اختیار شهروندان خود قرار می‌دهند. کویت، نروژ و برونئی به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی به‌چشم می‌خورند.
میانگین سرعت اینترنت موبایل و ثابت ایران ژوئن 2023
طبق گزارش اسپیدتست برای ماه ژوئن، سرعت اینترنت ثابت و موبایل در کشورمان کاهش یافته، بااین‌وجود، رتبه سرعت اینترنت ثابت کشورمان یک پله صعود داشته است. طبق این گزارش، سرعت اینترنت ثابت در ایران از 12.60 مگابیت بر ثانیه گزارش قبلی، به 11.80 مگابیت بر ثانیه کاهش یافته. بااین‌حال، رتبه کشورمان در لیست یک پله صعود را تجربه کرده و حالا در رتبه 145ام قرار دارد. در بخش اینترنت موبایل هم با کاهش سرعت در کشورمان روبرو هستیم. سرعت اینترنت موبایل در ایران از 35.68 مگابیت بر ثانیه گزارش قبلی، به 34.65 مگابیت بر ثانیه کاهش یافته است. همین کاهش سرعت باعث شده که رتبه کشورمان در جدول با 2 پله کاهش روبرو شود و در رتبه 67ام قرار بگیرد. در این میان اما نکته قابل ذکر این است که براساس گزارش و پیمایش انجمن تجارت الکترونیکی تهران، معیار سرعت اینترنت نمی‌تواند فقط اسپیدتست باشد.
این انجمن تأکید کرده که سرعت اینترنت ایران از کشورهایی چون میانمار هم پایین‌تر است. در رابطه با اینکه چرا سرعت ایران در اسپیدتست بالاتر از آمارهای استخراج‌شده از سایر پایگاه‌های معتبر است، گزارش این انجمن گفته اسپیدتست به‌صورت پیش‌فرض کاربر را به نزدیک‌ترین سرور در کشور متصل می‌کند. درواقع به گفته کارشناسان فنی این انجمن، اسپیدتست تنها سرعت ارتباطات داخلی را اندازه‌گیری می‌کند. در این گزارش آمده است که: «اسپیدتست به‌جای سنجش کیفیت سرعت اینترنت، به بررسی کیفیت لایه Access شبکه کشور می‌پردازد.»
افزایش سرعت اینترنت در جزایر سه‌گانه ایرانی
اما عیسی زارع‌پور -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوال محمدرضا پورابراهیمی مبنی بر اینکه دلیل ضعف عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در زمینه‌های عملیاتی از جمله توسعه ارتباطات و فناوری، توسعه بسترها و شبکه‌های مخابراتی، تأمین زیرساخت‌های استفاده از اینترنت و نظارت بر عملکرد اپراتورها چیست، اظهار کرد: «بنده باید بگویم در همه حوزه‌هایی که در جلسه رأی اعتماد به نمایندگان تعهد دادم که اقداماتی انجام خواهیم داد، کارهایی انجام شده و دستاوردهایی داشته‌ایم.» وی با بیان اینکه حوزه ماموریتی ما از کابل‌ها و فیبرهای کشیده شده در اعماق خلیج همیشه فارس و دریای عمان تا حوزه فضایی است، گفت: دو ماه قبل برای اولین‌بار جزایر سه گانه ایرانی همیشه خلیج فارس با فیبر نوری به سرزمین مادری متصل شد.
بیش از ۱۵۰ کیلومتر کابل کشی در زیر دریا صورت گرفت که سرعت دسترسی به اینترنت در این سه جزیره افزایش پیدا کرده و ارتباطات آنها پایدار شده که این کار توسط شرکت‌های ایرانی انجام شده است. زارع پور با بیان اینکه در این مدت ۶۰۰ سایت نسل پنجم راه‌اندازی شده است، افزود: برای اولین‌بار رکورد ۶/۵ ترابیت‌در‌ثانیه برای ترافیک داخل ثبت شده که حاصل استفاده مردم از سکوهای داخلی در یک سال و نیم گذشته است. سازوکارهای مختلفی برای دور زدن دسترسی به سایت‌ها و سرویس‌هایی پیش‌بینی شده که امریکایی‌ها تحریم کردند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار کرد: بیش از صد هزار سایت و سرویس پرکاربرد را برای آی‌پی‌های ایران ممنوع کردند که سازوکاری طراحی کرده که برنامه‌نویسان و نخبگان از این سرویس‌ها بدون فیلترشکن استفاده کنند.
رتبه ۶۵ را از لحاظ سرعت اینترنت در بین ۱۹۰ کشور داریم
وی افزود: سرعت اینترنت همراه در ابتدای دولت سیزدهم حدود ۱۸ مگابیت بر ثانیه بوده و الان به ۳۵ مگابیت بر ثانیه رسیده است و رتبه ۶۵ را از لحاظ سرعت اینترنت در بین ۱۹۰ کشور داریم. در حوزه ارتباطات ثابت نیز افزایش سرعت داشتیم، اما رتبه ۱۴۰ را داریم. زارع‌پور ادامه داد: حدود ۱۰ سال در حوزه ارتباطات ثابت غفلت شده بود که متأسفانه نه منابع لازم فراهم شده بود و نه عزم و اراده‌ای برای انجام این کار وجود داشت که با پروژه فیبر نوری منازل و کسب و کارها این عقب‌ماندگی جبران خواهد شد. در حال حاضر میانگین سرعت اینترنت ثابت ما حدود ۱۲ مگابیت بر ثانیه است و سرعت‌هایی نزدیک به هزار را به مردم ارایه می‌دهیم.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات متذکر شد: در گذشته نسبت به زیرساخت‌های داخلی کشور غفلت شده بود. زمانی که با استفاده مردم از سکوهای داخلی مواجه شدیم، مشاهده کردیم شرایط و زیرساخت‌های داخلی مهیا نیست. هیچ محدودیتی برای تأمین پهنای باند اینترنت خارجی نداریم. کار بزرگی در حوزه اینترنت انجام شده است و زیرساخت‌های ارتباطی کشور برای پذیرایی از میلیون‌ها ایرانی که دوست دارند از زیرساخت‌های داخلی استفاده کنند، فراهم شده است.
واقعیت‌ها چیز دیگری می‌گوید
این استناد و تکرار از سوی وزیر ارتباطات در حالی صورت می‌گیرد که بارها کارشناسان درخصوص نحوه عملکرد این سایت توضیح داده و تشریح کرده‌اند چرا اسپید تست نمی‌تواند تصویر درستی از تجربه کاربران در استفاده از اینترنت را نشان دهد. به نظر می‌رسد بهتر است برای شفاف شدن ماجرا، از داده‌های همین سایت استفاده کرده و صحت آن را به چالش بکشیم تا شاید برای همیشه از ارجاع داده شدن به این سایت خلاص شویم. مساله تنها یک سوال ساده و یک تناقض است که حتی پاسخ ندادن به آن نیز کارگشاست. بر اساس داده‌های سایت اسپید تست، در حالی که از آغاز ناآرامی‌ها کلید قطع اینترنت بین‌المللی زده شد و بعد از آن پرکاربرترین اپلیکیشن‌های ایران - یعنی واتس‌اپ و اینستاگرام - فیلتر شدند و حتی در آبان ۱۴۰۱ که این شرایط به اوج خود رسید، نمودار اسپید تست، متوسط سرعت اینترنت ایران را به گونه‌ای نشان می‌دهد که پیک پیشرفت سرعت اینترنت را به ثبت می‌رساند؛ حتی به گونه‌ای که پله‌های ترقی جایگاه جهانی خود را نیز درمی‌نوردد. گزارش‌ها، داده‌ها، آمارها و پژوهش‌های بسیاری در یک سال اخیر انجام شد تا به وزارت ارتباطات و تمام متولیان تصمیم‌گیری یک‌طرفه در خصوص اینترنت نشان دهد حقیقتِ آسیب وارده به جامعه از این ناحیه چه بوده است.
آخرین گزارش تحقیقی که وضعیت اینترنت ایران را بررسی کرده، توسط انجمن تجارت الکتریک ایران انجام شده است. بر اساس گزارش مورد اشاره، اینترنت ایران در بین ۱۰۰ کشور با بیشترین تولید ناخالص ملی، پس از میانمار دومین اینترنت پراختلال و پس از چین، دومین اینترنت محدود دنیا را دارد. این گزارش همچنین تاکید کرده که اینترنت ایران جزو ۵ اینترنت کند جهان محسوب می‌شود و وضعیتش در نقطه بحرانی قرار گرفته است. البته عیسی زارع‌پور - وزیر ارتباطات - پیش از استناد مجدد به این سایت در مجلس، گفته بود که این سایت مرجع من نیست و مرجع امریکایی‌هاست؛ اما باز هم به آن استناد کرد و آنقدر این برای دولت سیزدهم مهم است که همین داده‌ها و استنادها را سایت دولت نیز منتشر کرده و رتبه ادعایی ایران را برجسته کرده است.
