عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای به عنوان نقطه عطفی برای بهبود جایگاه سیاسی و اقتصادی کشور در منطقه، کمک بزرگی به استحکام اعتماد متقابل و وحدت بین دولت‌های عضو و صیانت از امنیت و ثبات در منطقه خواهد کرد. با تغییر نظم جهانی که از جمله عوامل اساسی تسهیل عضویت ایران در این سازمان تلقی می‌شود، کشورهای عضو از نهایت تمایل خود برای تحکیم همکاری‌ها با ایران در چارچوب این پیمان سخن گفته‌اند؛ تمهیداتی که موجب تسهیل دسترسی به بازار بزرگ کشورهای عضو، رونق بیشتر مبادلات تجاری، تقویت امنیت منطقه‌ای و ارتقای سطح تعاملات سیاسی خواهد شد.
بالطبع، عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای، مزایا و تعهداتی را برای کشورمان به دنبال خواهد داشت و ضرورت دارد همه دستگاه‌ها با آمادگی کافی و مشارکت همه جانبه، تمهیدات داخلی ضروری را برای تامین انتفاع از آن با هموارسازی مسیر تولید و کسب‌وکار فعالان اقتصادی، کاهش موانع، ساده‌سازی رویه‌های جاری و ارتقای سازوکارهای حمایتی مهیا کنند. از منظر اقتصادی، عضویت ایران در این پیمان، مزیت‌های متنوعی را از قبیل افزایش فرصت‌های همکاری تجاری و چشم‌انداز مثبت سرمایه‌گذاری در ایران در دسترس قرار داده است. ایران به دلیل موقعیت استراتژیک خود در گذرگاه آسیا، اروپا و خاورمیانه، از تسهیل یکپارچگی اقتصادی منطقه‌ای توسط سازمان همکاری‌های شانگهای سود خواهد برد.
این سازمان، توسعه تجارت و همکاری‌های اقتصادی منطقه‌ای را از طریق نهادهای زیرمجموعه خود مانند شورای تجاری که هدف آن آسان‌سازی تعاملات تجاری است، ترویج می‌کند. با توجه به عضویت جمهوری اسلامی ایران در دیگر سازمان‌های اقتصادی یا انعقاد قرارداد با این قبیل سازمان‌ها و اتحادیه‌ها نظیر قرارداد تجارت ترجیحی و آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اندازه‌گیری میزان اثرگذاری آن بر اقتصاد بخش خصوصی کشور و معاش مردم در 2 سال اخیر، به نظر می‌رسد الحاق به چنین پیمان‌هایی تنها شرط لازم برای خروج از انزوا و توسعه مناسبات همه‌جانبه است.
شرط کافی، علاوه بر برخورداری از یک اقتصاد چابک متکی بر اتخاذ رویکرد کاهش سطح مداخله دولت در اقتصاد و ارج نهادن بر تکثیر توان رقابت برای فعالان اقتصادی بخش خصوصی در این بازارها، بهره‌برداری شایسته از این نوع توافق‌ها، پیش‌نیازها و الزامات خاصی از قبیل تدارک ابتکارات مقتضی در کاهش و غلبه بر انواع محدودیت‌های تجاری را طلب می‌کند.
به عنوان نمونه‌ای از اقدامات سازنده و ساختارگرا، هندوستان در قامت یکی از اعضای پیمان شانگهای، از فدراسیون روسیه دیگر عضو این پیمان نفت می‌خرد و پرداخت آن را با یوان که ارز ملی عضو سوم این سازمان است، انجام می‌دهد؛ دستاوردی که در همسویی با تلقی سالیان اخیر در ادبیات مقامات کشور تحت عنوان «دلارزدایی از تجارت» به نظر می‌رسد و با اقتباس از ابتکارات متناظر، امکان عبور از بخش وسیعی از تحریم‌های مالی - بانکی غرب محتمل است. با این حال، تعیین دامنه تسری این دسته از راهکارها به کشورمان با توجه به دو چالش بزرگ «تحریم‌های متعدد بر اقتصاد کشور» و «وضعیت ایران در فهرست گروه ویژه اقدام مالی (FATF)» موکول به تحلیل‌های آتی است.
