پنجشنبه یا جمعه؛ احتمال رویت هلال ماه شوال در ایران در غروب کدام روز بیشتر است؟
علی ابراهیمی، رصدگر هلال ماه و عضو ستاد استهلال استان تهران، گفت: برای بررسی رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال ۱۴۴۴ لازم است در ابتدا لحظه مقارنه ماه و خورشید را مرور کنیم که این لحظه مصادف با ساعت ۷ و ۴۲ دقیقه روز پنجشنبه ۳۱ فروردین ماه است.
به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: در این زمان در بخش‌هایی از استرالیا، نیوزیلند، اندونزی و جزایر آسیای جنوب شرقی شاهد خورشیدگرفتگی مرکب هستند و از این زمان به بعد، ماه رفته رفته از خورشید جدا خواهد شد.
ابراهیمی خاطر نشان کرد: در غروب روز پنجشنبه ۳۱ فروردین در پهنه ایران، شرایط مناسب برای جدایی ماه از خورشید و رؤیت‌پذیری هلال ماه شوال فراهم نیست.
عضو تیم استهلال استان تهران با تاکید بر اینکه بر اساس محاسبات رؤیت هلال ماه در شامگاه پنجشنبه، ۳۱ فروردین در پهنه ایران فراهم نیست، اضافه کرد: تنها نقاطی که می‌توانند هلال ماه را مشاهده کنند، در غرب افریقا، امریکای شمالی و مرکزی و بخش‌هایی از امریکای جنوبی است.
وی تاکید کرد: در روزهای بعد از آن (۳۱ فروردین) هلال ماه در پهنه ایران قابل مشاهده است.
ابراهیمی اظهار کرد: هلال ماه شوال ۱۴۴۴ در شامگاه جمعه قابل مشاهده است و پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد که شامگاه ۳۱ فروردین امکان مشاهده هلال ماه وجود ندارد.
وی افزود: ما در بخش علمی رؤیت هلال از بخش تجربی برای رسیدن به پیش‌بینی استفاده می کنیم. بنابراین از سال ۱۸۵۶ میلادی هزاران گزارش از موفقیت رؤیت هلال تاکنون جمع‌آوری شده است تا پشتوانه‌ای برای پیش‌بینی رؤیت هلال در آینده باشد.
ابراهیمی اضافه کرد: این گزارش‌ها منجر به طراحی معیارهای پیش‌بینی رؤیت هلال شده است. بنابراین از دیدگاه علمی تفاوت نظر چندانی در رؤیت هلال وجود ندارد و در اکثر مواقع وضعیت رؤیت‌پذیری و عدم آن مشخص است. مگر مواردی خاص که با هلالی مواجه شویم که نمونه مشابه آن در گذشته دیده نشده است. در این مواقع ممکن است اختلاف نظری به وجود آید.
وی ادامه داد: در هلال‌های رمضان و شوال در دو دهه گذشته فقط ۳ تا ۴ مورد چنین اتفاقی روی داده است.
ابراهیمی افزود: عمده اختلافات در بحث تفسیر مسائل فقهی در رؤیت هلال است که در جهان اسلام با یکدیگر متفاوت است. بنابراین این تفاوت آرا باعث می‌شود تا در کشورهای مختلف اعلام آغاز ماه رمضان و شوال متفاوت باشد.
چرا رویت هلال ماه شوال در ایران در روز پنجشنبه امکان‌پذیر نیست؟
کاظم کوکرم در توضیح رویت‌پذیری ماه شوال اظهار داشت: بر اساس محاسبات نجومی در این روز (مطابق با ۳۱ فروردین ۱۴۰۲) خورشید در ساعت ۱۸:۴۱ و ماه در ساعت ۱۹:۰۶ به افق تهران غروب می‌کند؛ بنابراین ماه حدود ۲۵ دقیقه در بالای افق مغرب قرار دارد. اما به دو دلیل نه با چشم غیرمسلح و نه با تلسکوپ رؤیت‌پذیر نیست.
به گزارش خبرآنلاین، او در خصوص اینکه چرا ماه شامگاه ۲۹ رمضان در آسمان ایران دیده نمی‌شود، توضیح داد: اول اینکه در شامگاه پنجشنبه ۳۱ فروردین در افق بیشتر شهرهای ایران جدایی زاویه‌ای ماه و خورشید بسیار پایین است (کمتر از ۵ درجه) و از این نظر هلال ماه در آسمان بسیار به قرص خورشید نزدیک دیده می‌شود. به بیان ساده تر در شامگاه ۲۹ رمضان، هلال ماه پس از غروب خورشید با اینکه بالاتر از افق وجود دارد و پس از خورشید غروب می‌کند اما به دلیل جدایی یا زاویه‌ای بسیار پایین، می‌بینیم جدایی زاویه‌ای ماه از خورشید در آن روز حتی ۲ درجه کمتر است و این باعث می‌شود نسبت به رؤیت‌ناپذیر بودن این هلال از پهنه ایران مطمئن شویم.
سردبیر پیشین مجله نجوم در ادامه افزود: از طرف دیگر لحظه ماه نو (لحظه‌ای که مراکز خورشید، ماه و زمین روی یک صفحه قرار می‌گیرد) ساعت ۷ و ۴۲ دقیقه صبح همان روز (صبح پنجشنبه، ۳۱ فروردین) اتفاق می‌افتد، این یعنی هنگام غروب خورشید، پارامتر سن ماه حدود ۱۱ ساعت است که این عدد از رکورد جهانی رویت جوان‌ترین هلال ماه که ۱۱ ساعت و ۴۰ دقیقه بوده، باز هم کمتر است. به این ترتیب باز هم مطمئن می‌شویم این هلال را نمی‌توان با دوربین‌های دوچشمی قوی و حتی با تلسکوپ‌های بزرگ از ایران رؤیت کرد.
در تصویر زیر نقشه پیش‌بینی رؤیت‌پذیری هلال شوال ۱۴۴۴ شامگاه پنجشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۲، مطابق با ۲۹ رمضان را می‌بینید.
در مناطق سبز، هلال ماه با چشم غیرمسلح و در مناطق صورتی، هلال ماه احتمالا با چشم غیرمسلح دیده می‌شود. در مناطق آبی، رؤیت هلال ماه به ابزار اپتیکی مانند دوربین دوچشمی و تلسکوپ نیاز دارد. در مناطق سفید، رؤیت هلال ماه با هیچ ابزاری محتمل و در مناطق قرمز، رؤیت هلال ماه به هیچ‌وجه ممکن نیست.
