بورس تهران، در روزها و هفته‌های اخیر در معرض شرایطی پرابهام قرار گرفته و همچنان مسیر بازار در فضای مه‌آلودی قرار دارد، چراکه با وجود پیشرفت مذاکرات، همچنان فرسایشی‌شدن گفت‌وگوها امید سرمایه‌گذاران در جهت دستیابی به توافق را به یأس تبدیل کرده است. از طرفی دیگر، روند ادامه‌دار تورم اخیر و تاثیر آن بر بهای تمام‌شده شرکت‌ها، پارامتر‌های ارزندگی را در بازار تحت‌تاثیر قرار داده و جلوی رشد مستمر قیمت را در بازار می‌گیرد. برخلاف اعلام خیلی از افراد و مسوولین بورس شدیدا به برجام گروه خورده است. زمانی که مسوولین دولتی مدعی بودند که ما اقتصاد را به برجام گره نمی‌زنیم! اما اتفاقا امروز شاهد هستیم که اقتصاد شدیدا به برجام گره خورده است. در واقع اقتصاد همان مسیری را طی می‌کند که در دولت روحانی طی کرد. با اینکه این آقایان دولت روحانی را مسخره می‌کنند اما دقیقا در دو سه سال اول دولت اول روحانی همین شرایط بر بازار حاکم بود. اما کلی تهمت و افترا زدند که دولت روحانی اقتصاد را معطل برجام کرده ولی خودشان هم دقیقا چنین کاری کردند. در حال حاضر بورس شدیدا شبیه سال وضعیت بورس در سال ۹۴ است. خوشبختانه اتفاقاتی که بین سال‌های ۹۲ تا ۹۶ رخ داد آن قدر قدیمی شنده که کسی آنها را فراموش کرده باشد. در طول سال‌های ۹۳ و ۹۴ اخبار مثبت از مذاکرات اتمی می‌توانست خودرویی‌ها و بانکی‌‌ها را مثبت کند اما در حال حاضر همین اتفاق هم رخ نمی‌دهد.
مذاکرات در ایستگاه آخر
مذاکرات برجام به ایستگاه نهایی رسیده است. پس از ماه‌ها گفت‌وگو طرفین مذاکره می‌گویند بیش از هر زمانی به توافق نزدیک شده‌اند. با این وجود نمی‌توان از اختلافات موجود در مسیر توافق به سادگی گذشت؛ اختلافی که گاه در اظهارات مقامات رسمی آمریکا و در مواقعی در کلام مقامات کشورمان دیده می‌شود. رفع تحریم‌ها، تضمین و راستی‌آزمایی برای حصول منافع اقتصادی در کنار عبور از مسائل پادمانی خواسته‌های اصولی ایران برای توافق است. در روزهای اخیر بحث پاسخ‌های ایران به آژانس به مهم‌ترین موارد مورد مناقشه تبدیل شده است، اهمیت این موضع به اندازه‌ای است که رییس‌جمهور نیز اخیرا در نشست خبری به این مساله اشاره کرد و بحث بسته شدن ادعاهای سیاسی در رابطه با پادمان را یکی از مولفه‌های توافق اعلام کرد. اظهارات سخنگوی سازمان انرژی اتمی که این سوالات را زیاده‌خواهی تلقی کرده و اعلام کرد که ایران فقط به تعهدات پادمانی وفادار است، نه تعهدات غیرپادمانی و فراپادمانی. رییس سازمان انرژی اتمی ضمن تاکید بر اینکه سوالات آژانس مبنای پادمانی ندارد، اظهار کرد که ایران هیچ سایت هسته‌ای معرفی‌نشده‌ای ندارد و این اتهامات بی‌اساس را فقط ابزاری برای تخریب برنامه هسته‌ای ایران تلقی کرده است. با اینکه موضوع برجام همیشه مخالفانی داشت و برخی هم به حصول توافق امیدوار نبودند ولی در نقطه مقابل برخی رسیدن به توافق را نزدیک می‌دانستند و به آن امیدوار بودند. حالا مشخص نیست که موضوعات پیش‌آمده چقدر در روند رسیدن به توافق اختلال ایجاد می‌کند.
معاملات بازار در هفته اخیر
شاخص کل بورس چهارشنبه هفته اخیر روی عدد یک میلیون و ۴۴۲ هزار واحدی بود و این هفته به یک میلیون و ۴۳۹ هزار واحدی رسید و افت کمتر 0.21 درصدی را ثبت کرد. با وجود افت شاخص کل، شاخص هم‌وزن رشد 0.89 درصدی را ثبت کرد و به محدوده ۴۱۱ هزار واحدی رسید. فرابورس نیز کاهش نامحسوسی داشت و با افت 0.06 درصدی توانست وضعیت را نسبت به هفته اخیر تثبیت کند. بررسی معاملات طی هفته اخیر نشان می‌دهد که شاخص هم‌وزن وضعیت بهتری نسبت به شاخص کل تجربه کرد. بر همین اساس صنایع کوچک و متوسط بازار سرمایه مورد اقبال سهامداران قرار گرفتند. میانگین سرانه فروش سهامداران حقیقی در این هفته به ۲۰ میلیون و ۱۲۰ هزار تومان رسید، در حالی که این مبلغ در هفته گذشته معادل ۲۱ میلیون و ۷۶۰ هزار تومان بوده است. بر همین اساس میزان خروج پول سهامداران حقیقی در این هفته به ۷۰۶ میلیارد تومان رسیده است. ارزش معاملات بازار سرمایه نسبت به هفته گذشته کاهش داشت به ۱۴ هزار و ۶۷۳ میلیارد تومان رسید. البته میانگین ارزش معاملات این هفته حدود ۲ هزار و ۹۳۰ میلیارد تومان بود. این هفته در تمام روزهای معاملاتی، سرمایه‌گذاران حقیقی بازار سرمایه خود را از بازار سهام خارج کردند. با اینکه در روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته در دو روز متوالی تزریق پول خرد به بازار اتفاق افتاد، در این هفته در روزهای شنبه و یکشنبه به ترتیب 130 و 210 میلیارد تومان از بازار خارج شد. روز دوشنبه خروج پول حقیقی‌ها شتاب کمتری گرفت و به حدود 10 میلیارد تومان رسید. اما پس از آن دوباره خروج پول این سهامداران زیاد شد و در روزهای سه شنبه و چهارشنبه به ترتیب 120 و 220 میلیارد تومان پول از بازار خارج شد. قدرت خریداران حقیقی در این هفته در هیچ کدام از روزها بیشتر از قدرت فروشندگان حقیقی نبود. بهترین روز دوشنبه بود که شاخص قدرت خریداران حقیقی دقیقا عدد 1 را ثبت کرد. این عدد نشان‌دهنده قدرت برابر خریداران و فروشندگان است. اما در روزهای شنبه و یکشنبه اعداد 0.98 و 0.91 ثبت شد که برتری جزئی فروشندگان نسبت به خریداران حقیقی را نشان می‌دهد. در روزهای سه شنبه و چهارشنبه هم این شاخص اعداد 0.92 و 0.98 را ثبت کرد. با این حساب فروشندگان هنوز در بازار دست برتر را دارند اما قدرت آنها نسبت به قدرت خریداران حقیقی چندان هم بیشتر نیست و این روند به سرعت می‌تواند تغییر کند. در هفته اخیر سهم اوراق بدهی از معاملات بازار سهام کاهش یافت اما میانگین ارزش معاملات روزانه افزایش یک درصدی داشت. در این هفته، بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز دوشنبه اختصاص داشت که بیش از 140 هزار میلیارد تومان بود. به‌طور میانگین روزانه ارزش معاملات اوراق درآمد ثابت در بازار سهام 35 هزار و 235 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته گذشته رشد یک درصدی داشته است. در هفته اخیر به‌طور میانگین 62 درصد از ارزش معاملات کل بازار سهام به اوراق بدهی اختصاص داشت. در هفته مذکور بیشترین رقم معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه به روز دوشنبه اختصاص داشت که بیش از 140 هزار میلیارد تومان بود. ارزش معاملات اوراق بدهی در اولین روز کاری هفته 28 درصد از معاملات بازار سهام را شامل می‌شد. روز یکشنبه سهم اوراق 28 درصد بود و روز دوشنبه 97 درصد معاملات به اوراق تعلق داشت. روز سه‌شنبه ارزش معاملات اوراق کاهش یافت و 78 درصد از معاملات بازار ثانویه را شامل شد. در آخرین روز کاری هفته نیز ارزش معاملات اوراق به 16 هزار و 230 میلیارد تومان رسید که 79 درصد از معاملات بازار سهام را تشکیل می‌دهد. در هفته اخیر شاهد روند کاهشی ارزش معاملات خرد سهام بودیم. میانگین روزانه ارزش معاملات خرد 3 هزار و 244 میلیارد تومان بود که نسبت به هفته پیشین افت 2 درصدی داشت. بیشترین رقم هفته 4 هزار و 153 میلیارد تومان بود که در روز شنبه محقق شد و بالاترین رقم در 2 ماه اخیر بود.
صنایع برتر کدامند؟
بورس کالای ایران برترین‌های بورس کالا را در هفته منتهی به ١١ شهریور براساس ارزش فروش شرکت‌ها در بازار فیزیکی بورس کالا اعلام کرد.
جزییات رتبه‌بندی جایگاه شرکت‌ها از لحاظ فروش به شرح زیر است: شرکت ملی صنایع مس ایران با ثبت معامله ۴ هزار و ٧٣٩ تن مس کاتد، مس کاتد عیار، سولفور مولیبدن و کنسانتره فلزات گران بها به ارزش بیش از ١١٣٣ میلیارد تومان در رتبه نخست ایستاد.
فولاد خوزستان با فروش ۶٢ هزار تن شمش بلوم و تختال C به ارزش نزدیک ٧۵٢ میلیارد تومان، دوم شد. ذوب آهن اصفهان با فروش ٣٩ هزار و ٨٣۶ تن شمش بلوم و انواع تیرآهن و میلگرد به ارزش نزدیک ۵٩٩ میلیارد تومان، سوم شد. سنگ آهن گهر زمین با ثبت معامله ٢٠٠ هزار تن گندله و کنسانتره سنگ آهن به ارزش نزدیک ۴٨۶ میلیارد تومان در رتبه چهارم ایستاد. فولاد مبارکه اصفهان با ثبت معامله ١٧ هزار تن ورق سرد و ورق قلع اندود به ارزش نزدیک ۴٧٣ میلیارد تومان پنجم شد. معدنی و صنعتی چادرملو ۶۵ هزار تن شمش بلوم، گندله و کنسانتره سنگ آهن را به ارزش بیش از ۴٠۴ میلیارد تومان فروخت و ششم شد. پالایش نفت تهران (تندگویان) با فروش ٣۴ هزار تن وکیوم باتوم، لوب کات سنیگن و سبک و گوگرد گرانوله به ارزش بیش از ٣٨٨ میلیارد تومان هفتم شد. پتروشیمی تندگویان با فروش ١٢ هزار و ٣٨٠ تن پلی اتیلن ترفتالات و نخ پلی استر در گریدهای مختلف به ارزش ٣٧٨ میلیارد تومان در جایگاه هشتم قرار گرفت. پالایش نفت اصفهان ایران با ثبت معامله ٣٠ هزار تن لوب کات سبک و وکیوم باتوم به ارزش بیش از ٣۶٣ میلیارد تومان، نهم شد. گروه صنعتی ایران خودرو با فروش ۴٨١ دستگاه هایما S۷ به ارزش نزدیک ٣۵٩ میلیارد تومان در رتبه دهم ایستاد. بازار گواهی سپرده در هفته منتهی به ١١ شهریور شاهد دست به دست شدن ١٢ میلیون و ٧٧٣ هزار ورقه بهادار مبتنی بر کالا به ارزش بیش از ٣٢١ میلیارد تومان بود. سکه از لحاظ ارزش و سیمان از لحاظ حجم، برتر از سایر دارایی‌ها، در مقام نخست ایستاد. در بازار گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران در هفته پایانی مرداد، ١٢ میلیون و ٧٧٣ هزار و ۵٢٧ ورقه بهادار مبتنی بر کالا به ارزش بیش از ٣٢١ میلیارد تومان دست به دست شد. ارزش معاملات هفته منتهی به ۴ شهریور بیش از ۵٢٧ میلیارد تومان برای ١۴ میلیون و ۴۴٣ هزار و ١۴٨ ورقه بهادار مبتنی بر کالا بود. در جریان معاملات هفته گذشته در بازار مالی بورس کالا، یک میلیون و ١٣٩ هزار و ۴٠٠ اوراق گواهی سپرده سکه طلا در حالی دست به دست شد که این دارایی پایه با ارزش بیش از ١۵۶ میلیارد تومان ثبت شد. اوراق مبتنی بر طلا با کسب سهم ٣٧ درصدی در ارزش معاملات، جایگاه نخست و با سهم ٩ درصدی در حجم معاملات، رتبه سوم بازار را از آن خود کرد. سیمان با ثبت معامله ٨ میلیون و ١۴١ هزار گواهی سپرده رتبه نخست را از نظر حجم از آن خود کرد و ارزش معاملات این دارایی بیش از ۵ میلیارد و ٨۶۵ میلیون تومان شد. سهم این دارایی از حجم کل معاملات ۶۴ درصد بود و از لحاظ حجم در جایگاه نخست ایستاد. در هفته منتهی به ١١ شهریور، ٣ میلیون و ۶٠ هزار و ٩۴ گواهی سپرده زعفران نیز به ارزش نزدیک ١١٩ میلیارد و ٣۵٧ میلیون تومان دست به دست شد که این دارایی پایه، رتبه دوم در حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. سهم زعفران از حجم کل معاملات ٢۴ درصد و از ارزش کل معاملات ٣٧ درصد برآورد شد. ارزش معاملات ۴٣٣ هزار و ٢١ گواهی سپرده شیشه نیز از رقم ٣٩ میلیارد و ٧٢٣ میلیون تومان فراتر رفت و این دارایی توانست مقام سوم را از لحاظ ارزش بعد از سکه و زعفران از آن خود کند. این دارایی پایه، سهم ١٢ درصدی را از لحاظ ارزش کل معاملات از آن خود کرد. در بازار اوراق بهادار کالایی مبتنی بر زیره سبز در هفته قبل در مجموع ١٢ قرارداد دست به دست شد که ارزش نزدیک یک میلیون و ۵٠٠ هزار تومان را به ثبت رساند.
