گلات قهرمانی زیر باران

آیلین بیک اوغلی|«گلات قهرمانی»؛ این عباراتی بود که قبل از پنجمین قهرمانی پیاپی شب گذشته پرسپولیس تهران در لیگ برتر ایران بعد از پیروزی بر پیکان (با دو گل مهدی عبدی۹ و احمد نورالهی ۲۲) هرگز در فرهنگنامه لغات فارسی، معادلی برای آن وجود نداشت، مانند واژه پوکر (چهارمین قهرمانی پیاپی) که بعد از قهرمانی سال گذشته (فصل۹۹-۹۸) سرخپوشان به فرهنگ نامه واژه‌های کشورمان افزوده شد. اما در کنار این واژه‌های تازه متولد شده، قهرمانی‌های پی در پی سرخپوشان در لیگی که از یک طرف تیم‌های صنعتی دولتی و خصولتی، سرمایه‌گذاری‌های صدها میلیاردتومانی در آن انجام می‌دهند و از سوی دیگر مولتی میلیاردرهایی چون محمدرضا زنوزی (با ثروت نجومی برآمده از فضای خاص مدیریتی دولت‌های نهم و دهم) در آن، تیمداری می‌کنند، واجد معانی و ویژگی‌های خاصی است که نباید نسبت به آنها بی تفاوت بود. اینکه تیمی مانند پرسپولیس که نه متصل به سرمایه‌های نجومی تیم‌های صنعتی است و نه بر دارایی‌های عابربانک‌های ورزش دوست الصاق شده، چگونه توانسته علی رغم همه محرومیت‌ها بر بلندای فوتبال باشگاهی کشور (وشاید آسیا) بایستد؟ موضوعی است که دلایلی دارد که می‌توان از آنها برای رشد اقتصادی پایدار و مستمر کشور نیز استفاده کرد.

نخست) ارتباط میان «ثبات» با «توسعه و پیشرفت»؛ یکی از مهم‌ترین گزاره‌هایی است که راویان امر توسعه سال‌هاست تلاش می‌کنند، ابعاد و زوایای گوناگون آن را برای مخاطبان تشریح کنند. واقعیتی که به نظر می‌رسد، بدون بهره مندی از آن دستیابی به دستاوردهای پایدار امکان پذیر نیست. اما برای درک مسیری که پرسپولیس برای گلات قهرمانی‌اش طی کرده باید در مسیر تاریخ به گذشته بازگردیم .

دوره‌ای که پرسپولیس بعد از دوره‌ای ناکانی‌های پی در پی حدفاصل سال‌های ۸۷ تا ۹۴ تلاش کرد تا زمینه‌ای را برای موفقیت مهیا کند. مبتنی بر این نقشه راه بود که در سال ۹۳ مذاکرات برای بهره مندی از دانش تخصصی برانکو ایوانکویچ در دستور کار قرار گرفت تا فوندانسیون لازم برای موفقیت‌های سال‌های آینده پی‌ریزی شود.

دوم) هرچند انتخاب تکنسینی مانند برانکو به خودی خود واجد اهمیت بود، اما گزاره‌ای که باعث شد، پروژه موفقیت‌های پرسپولیس محقق شود، حمایت‌هایی بود که حتی رغم شکست‌های ابتدایی برانکو از او صورت گرفت. برانکو در فصل ۹۳ و ۹۴ که از میانه‌های آن سکان هدایت این تیم را به دست گرفته بود، رتبه نازل هشتمی لیگ را به دست آورد. در هفته‌های ابتدایی فصل ۹۵-۹۴ نیز پرسپولیس در ۵بازی ابتدایی، ۳باخت و تنها ۴امتیاز کسب کرده بود. اما با وجود این نتایج طرفداران تیم از برانکو حمایت کردند و اجازه ندادند ساختار مدیریتی تیم دست به تغییرات بیهوده بزند. نتیجه این ثبات و این حمایت‌ها این شد که پرسپولیس در نیم فصل دوم یکی از درخشان‌ترین بازی‌های همه ادوار خود را نمایش دهد و ضمن پیروزی ۴بر ۲بر استقلال در نهایت هم امتیاز با استقلال خوزستان رتبه نایب قهرمانی لیگ را به دست بیاورد. صحنه تشویق‌های بی امان طرفداران این تیم بعد از ناکامی در قهرمانی فصل ۹۵-۹۴ یکی از به یادماندنی‌ترین صحنه‌های فوتبال باشگاهی کشورمان را خلق کرد. بسیاری از تحلیلگران این صحنه را سرآغاز پیروزی‌های مستمر پرسپولیس در لیگ برتر کشور و در صحنه آسیا ارزیابی می‌کنند.

سوم) در واقع ارکان مختلف اثرگذار در تیم فوتبال پرسپولیس (طرفداران، مدیریت، پیشکسوتان و...) ابتدا بر روی یک الگوی مطلوب برای پیشرفت پایدار به توافق رسیدند. الگویی که آینده و روندهای مدیران و مربیان مختلف نتوانست آن را خدشه‌دار کند. در مرحله بعد یک تکنسین کاربلد را برای اجرای این پروسه انتخاب کردند. برانکو ایوانکویچ به عنوان پروفسور فوتبال و شخصیتی که دانش رسوب کرده این ورزش را در سطح بین المللی طی سال‌ها کسب کرده بود، انتخاب مناسبی بود که توانست بستر موفقیت‌های پرسپولیس را ایجاد کند. پرسپولیس همراه با برانکو در سه فصل مستمر قهرمانی لیگ برتر با شکستن تمام رکوردهای ممکن کسب کرد. دورانی که در آن جدای از عناوین تیمی، عناوینی فردی نیز مانند آقای گل‌های لیگ (مهدی طارمی، علی علیپور)، آقای پاس گل‌های لیگ برتر (محسن مسلمان، سروش رفیعی)، بهترین بازیکن لیگ (مهدی طارمی، سید جلال حسینی ومهدی ترابی) نیز به تیم پرسپولیس رسید.در کنار این موفقیت‌های داخلی، تیم فوتبال پرسپولیس برای نخستین بار در طول حیاتش در سال ۲۰۱۸ توانست با شکست رقبای قدرتمندی چون الجزیره امارات، الدحیل و السد قطر راهی فینال قهرمانی باشگاه‌های آسیا شود. 

چهارم) باپایان گرفتن دوران حضور برانکو در تیم پرسپولیس بسیاری تصور کردند، دوران موفقیت‌های سرخپوشان نیز به سکانس پایانی خود رسیده است. اما تجربه توسعه ثابت کرده که ایجاد یک بستر مناسب می‌تواند دوره‌ای از توفیق‌های مستمر را شکل دهدو منوط بر اینکه الگوی توسعه به درستی پیاده سازی شود و ثبات و اتحاد لازم همچنان در دستور کار قرار داشته باشد. بعد از پایان دوران برانکو برای نیم فصل کالدرون آرژانتینی سکان هدایت تیم را به عهده گرفت و پس از آن به دلیل تحریم‌ها، کالدرون از ایران خارج شد و یحیی گل محمدی وظیفه اجرای پروسه تیم را عهده‌دار شد. علی رغم تمام این تحولات و در حالیکه پرسپولیس تغییر ۴مدیر عامل را تجربه می‌کرد، همچنان قهرمانی‌های پرسپولیس و شکستن رکوردهای تازه تداوم داشت. در سال ۲۰۲۰، این تیم با هدایت یحیی گل محمدی برای بار دوم در طول ۳سال به فینال لیگ قهرمانان آسیا راه پیدا کرد. 

پنجم) آخرین پرده نمایش داده شده از قهرمانی‌های پرسپولیس، ربودن گلات قهرمانی توسط پرسپولیس در فصل جاری و در بیستمین دوره رقابت‌های لیگ برتر (۹۹-۱۴۰۰) است. توفیقی که یک بار دیگر نشان داد که تا چه اندازه بهره مندی از یک الگو برای پیشرفت و اصرار و پافشاری بر روی آن می‌تواند باعث پیروزی و موفقیت شود. در این بازه زمانی پرسپولیس بسیاری از ستاره‌های مهم خود را از دست داد. از مهدی طارمی و رامین رضاییان و محسن مسلمان گرفته تا شجاع خلیل‌زاده و علی علیپور و علیرضا بیرانوند و...که بنا به دلایل گوناگون راهی تیم‌های دیگر شدنداما تغییری در روند موفقیت‌های پرسپولیس، ایجاد نشد. تکرار رکورد بیشترین امتیاز در همه ادوار لیگ برتر (۶۷ امتیاز)، تکرار کمترین میزان گل خورده (۱۴گل خورده)، بهترین تفاضل گل لیگ، دومین خط حمله برتر لیگ و...بخشی از توفیق‌هایی است که پرسپولیس در بیستمین دوره لیگ برتر فوتبال کشورمان ثبت کرد. 

ششم) مدتهاست، اساتید اقتصادی و تحلیلگران از ضرورت تدوین یک الگوی پایدار برای اقتصاد کشور سخن می‌گویند. الگویی که باید تدوین و عملیاتی شود تا اقتصاد ایران بتواند در افق پیش رو به اهداف از پیش تعیین شده‌اش برای رشد و توسعه دست پیدا کند. جدای از الگوی اقتصادی، ارکان تصمیم ساز کشور در قوای سه گانه، گروه‌های جناحی و سیاسی و سایر نهادهای مسوول می‌بایست بر روی این الگو توسعه توافق داشته باشند تا آینده و روند دولت‌ها تغییری در مسیر توسعه ایجاد نکند. نهایتا افکار عمومی و مردم نیز باید به گونه‌های اقناع شوند که از الگوی تدارک دیده شده، حمایت‌های لازم را صورت دهند. بدون حمایت‌های عموم مردم و مشارکت مجموعه گروه‌ها حتی با وجود داشتن الگو نیز نمی‌توان به توسعه دست پیدا کرد. از منظر هرمنوتیک قهرمانی پرسپولیس (واساسا هر توفیق پایدار دیگری) نمایانگر شاخص‌هایی است که توسعه پایدار به آن نیازمند است. الگویی که در صورت تکرار د ر اقتصاد نیز می‌توان منتظر پیشرفتی پایدار و همه جانبه را داشت. اگر همه این ضرورت‌ها را درک کنند.