صندوق توسعه ملی یک نهاد نوپا ولی بسیار مهم است که در زمستان 1393 چهارمین سال تاسیس خود را پشتسر گذاشت. نوپا بودن این نهاد چند مزیت دارد که میتوان آن را در کانون توجه قرار داد تا به یک نهاد مالی- توسعهیی مدرن و کارآمد تبدیل شود. یکی از این مزیتها، فقدان دیوانسالاری پیچیده در صندوق توسعه ملی است زیرا هنوز بروکراتها در آن نفوذ عمقی و تاریخی ندارند. مزیت دوم این است که هنوز قابلیت انعطاف بالایی دارد و میتوان با استفاده از تجربه صندوقهای ثروت ملی در کشورهایی مثل نروژ راه را بر فساد احتمالی و ناکارآمدی در این نهاد مسدود کرد. فقدان قانونهای پرشمار درباره صندوق توسعه ملی که میتواند مدیران آن را با سرگیجه همراه کند از دیگر مزیتهای این صندوق است. اما شرط کارآمدی، فقدان فساد و پدیده رانتخواری در صندوق توسعه ملی نیاز به رفتار مناسب مدیران ارشد آن دارد. یکی از رفتارهای الزامی و ضروری برای کارآمدی و سلامت صندوق سرعت و شفافیت در اطلاعرسانی است. این اطلاعرسانی باتوجه به شتاب حیرتانگیز رسانههای غیرمکتوب یک اتفاق ساده و ممکن است تا هیچ شبههیی پیش نیاید. مطابق تبصره 5 قانون بودجه 1393 هیاتعامل صندوق توسعه ملی موظف است گزارش عملکرد صندوق که شامل عملکرد بندهای مربوط در قانون بودجه است را ارایه کند. صندوق توسعه ملی در گزارشی که در همین چارچوب تهیه کرده آورده است: «حجم قراردادهای عاملیت ریالی منعقد شده با بانکهای عامل در 9 ماهه منتهی به پاییز 1393 معادل 53700میلیارد ریال و تعداد طرحهای اعلام وصول شده از بانکهای عامل 1259 طرح به ارزش 13636میلیارد ریال است. در همین مدت صندوق توسعه ملی قرارداد عاملیت ارزی به ارزش حدود 18 میلیارد دلار با 13 بانک دولتی و غیردولتی برای پرداخت تسهیلات ارزی به سرمایهگذاران منعقد کرده است.» واقعیت این است که در شرایط سخت ارزی کشور عقد قرارداد 18میلیارد دلاری با بانکها کار بزرگی است اما صندوق توسعه ملی باید شفافسازی کرده و با صراحت به شهروندان و علاقهمندان به مسایل اقتصاد سیاسی توضیح دهد که سهم هر بانک چقدر است، کدام طرحها از سوی چه کسانی واجد صلاحیت دریافت وام شدهاند، نام شرکت آنها چیست و چه سابقه و کارنامهیی دارند. باتوجه به اینکه به گفته «مدیر پیگیری وصول مطالبات» این صندوق «5درصد از شمار اقساط پرداخت شده که از نظر ریالی 31درصد از 57هزارمیلیارد ریال وام پرداخت شده سررسید شدهاند»، شفافسازیهای یادشده میتواند مفید و موثر باشد. مدیران صندوق توسعه ملی با شفافسازی است که میتوانند امیدوار باشند کارآمدتر عمل کنند.