رشد ۲۰ هزار میلیارد تومانی بدهی دولت به بانک مرکزی
افزایش ۹۹ هزار میلیارد تومانی بدهی بخش دولتی در یک‌سال اخیر به سیستم بانکی
گروه بانک و بیمه | محسن شمشیری|
براساس آمارهای پولی و بانکی در خرداد ۹۹ که به تازگی از سوی بانک مرکزی منتشر شده، میزان بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی به رقم ۴۴۶ هزار میلیارد تومان رسیده که در سه ماه نخست ۹۹ معادل ۷,۲ درصد و در یک‌سال اخیر معادل ۲۵.۲ درصد رشد کرده است و از رقم ۳۴۷ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۸ به ۴۴۶ هزار میلیارد تومان رسیده و در این یک‌سال معادل ۹۹ هزار میلیارد تومان بیشتر شده است.
بخشی از این بدهی را بدهی دولت به سیستم بانکی تشکیل می‌دهد که به رقم ۳۹۸ هزار میلیارد تومان رسیده و در این یک‌سال از ۳۱۸ به ۳۹۸ هزار میلیارد تومان رسیده و ۸۰ هزار میلیارد تومان افزایش داشته و در طول یک‌سال ۲۵,۲ درصد و در طول سه ماه نخست ۹۹ معادل ۷.۹ درصد رشد کرده است. همچنین بخش دیگری از بدهی بخش دولتی را بدهی شرکت‌های دولتی به سیستم بانکی تشکیل می‌دهد که به رقم ۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده و در این یک‌سال از ۲۹ به ۴۷ هزار میلیارد تومان رسیده و ۱۸ هزار میلیارد تومان بیشتر شده که در طول یک‌سال اخیر معادل ۶۴ درصد و در طول سه ماه نخست۹۹ معادل ۲.۱ درصد رشد کرده است.
رشد ۲۰ هزار میلیارد تومانی بدهی دولت به بانک مرکزی
از رقم بدهی دولت به سیستم بانکی، نزدیک به ۹۷ هزار میلیارد تومان را بدهی دولت به بانک مرکزی تشکیل می‌دهد که از ۷۸ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۸ به ۹۷ هزار میلیارد تومان در یک‌سال بعد رسیده و با ۲۰ هزار میلیارد تومان افزایش، رشد ۲۴,۱ درصد در یک‌سال و ۲۶.۹ درصد در سه ماه نخست ۹۹ داشته است.
نکته حایز اهمیت این است که در سه ماه نخست سال ۹۹ بدهی دولت به بانک مرکزی از ۷۶۴۳۰ میلیارد تومان در خرداد به ۹۶۹۷۰ میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده و در عرض سه ماه اول سال ۹۹ معادل ۲۰۵۴۰ میلیارد تومان افزایش داشته و تنها در سه ماه ۲۶,۹ درصد رشد کرده است. همچنین بدهی شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی از ۲۲ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۸ به ۳۴ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده و طی این مدت ۱۲ هزار میلیارد تومان بیشتر شده و رشد۵۰.۸ درصدی در یک‌سال و رشد منفی ۱۲.۶- درصدی در سه ماه نخست ۹۹ داشته است
۶۱ هزار میلیارد تومان افزایش در بدهی دولت به بانک ها
از سوی دیگر، از بدهی ۳۱۵ هزار میلیارد تومانی بخش دولتی به بانک‌ها، بخش نگران‌کننده آن یعنی بدهی دولت به بانک‌ها به رقم قابل توجه ۳۰۱ هزار میلیارد تومان رسیده، و بدهی دولت به بانک‌ها که مهم‌ترین بخش از بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی محسوب می‌شود از مرز ۳۰۰ هزار میلیارد تومان گذشته است. بدهی دولت به بانک‌ها رشد ۲,۹ درصدی در سه ماه نخست ۹۹ و رشد۲۵.۶ درصدی در یک‌سال اخیر داشته است و از رقم ۲۴۰ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۸ به رقم ۳۰۱ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده و در این یک‌سال معادل ۶۱ هزار میلیارد تومان افزایش داشته است. بدهی شرکت‌های دولتی به بانک‌ها نیز به رقم ۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده که رشد۸۱ درصدی در سه ماه اول ۹۹ و رشد ۱۱۳ درصدی در یک‌سال اخیر داشته است. بدهی دولت به بانک‌های تجاری یا دولتی۸۷ هزار میلیارد تومان، بدهی دولت به بانک‌های تخصصی ۵۳ هزار میلیارد تومان، بدهی دولت به بانک‌های غیر دولتی یا خصوصی ۱۶۱ هزار میلیارد تومان بوده است و این موضوع نشان‌دهنده نگرانی کارشناسان و صاحب نظران از رشد بالای بدهی دولت به بانک‌ها به خصوص بانک‌های خصوصی است. به عقیده صاحبنظران اقتصادی، رشد بدهی دولت به بانک‌ها، عملا موجبات رشد مطالبات معوق بانکی، افزایش اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی، افزایش بدهی بانک‌ها در بازار بین بانکی، رشد پایه پولی و نقدینگی و تورم را به همراه دارد. همچنین بدهی دولت به پیمانکاران موجب شده که پیمانکاران در مقابل طلب خود از دولت، نتوانند بدهی خود به بانک‌ها را پرداخت کرده و در نتیجه شرایط برای رشد مطالبات معوق بانکی نیز فراهم شده است.
براین اساس، رقم بالای ۳۰۱ هزار میلیارد تومانی بدهی دولت به بانک‌ها، ۲۱۳ هزار میلیارد تومان مطالبات معوق که رشد۱۹,۶ درصدی تنها در سه ماه نخست سال ۹۹ داشته، اضافه برداشت یا بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی که به رقم ۱۱۳ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده عملا موجبات عدم دسترسی بانک‌ها به بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع را فراهم کرده است. اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی نیز در سال گذشته با وجود تهاتر بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی با بخشی از بدهی دولت و مطالبات معوق، کاهش قابل توجهی داشت اما همچنان رقم بالایی را تشکیل می‌دهد و به ۱۱۳ هزار میلیارد تومان رسیده است.
بدهی دولت به بانک مرکزی از ۳۴ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۷ به ۹۷ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده و در این دو سال حدود۶۳ هزار میلیارد تومان بیشتر شده و تقریبا سه برابر شده است.
بدهی دولت به بانک‌ها نیز از ۲۱۰ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۷ به ۳۰۱ هزار میلیارد تومان در خرداد ۹۹ رسیده و در این دو سال معادل ۴۳ درصد رشد کرده است.
