پگاه حاجیان جین جیکوبز، زنی که جایگاهی ویژه در زمینه طراحی ساختار شهری دارد، 50سال پیش گفته بود محلههای سالم شهری نیازمند ساختمانهای قدیمی هستند. ساختمانهای سالخورده که کفشان غژعژ میکند و در عین حال جذاب هستند، میتوانند با قیمتهای پایین برای اجاره به زوجهای بازنشسته و خانوادههای جوان کمک کنند و تجارتهای نوپا هم میتوانند از دفترهای کوچکی که در این خانهها راه میاندازند، استفاده کنند. خیابانها هم نیازمند تنوعی هستند که از برکت وجود این ساختمانها بهوجود میآید.
جیکوبز در کتاب کلاسیک خود «مرگ و زندگی شهرهای بزرگ امریکایی» نوشته بود: شهرها به ساختمانهای قدیمی بسیار نیازمند هستند. احتمالا بدون آنها، رشد برای خیابانها و منطقههای مهم غیرممکن خواهد بود. از آن زمان تا به حال، این ایده - که برپایه ایدههای زنی بهوجود آمده که درحال بررسی منطقه گرینویچ ویلج نیویورک بهعنوان شهر خودش بود - در میان شهرسازان و تئوریسینهای شهری با احترام بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
اما وقتی که به دادهها نگاه میکنیم چه به دست میآید؟ موسسه ملی حفاظت تاریخی این کار را انجام داده و دادههای املاک در دسترس در سه شهر مختلف را مورد بررسی قرار داده است تا بتواند ارتباط بین آن مکانهایی که جیکوبز دربارهشان حرف میزد و ارقامی که اقتصاددانان و تاجران به آنها اهمیت میدهند را مورد تحلیل قرار دهد. اطلاعاتی که هم از مشاغل موجود در هر مترمربع میگوید و هم سهم کسبوکارهای کوچک در میان فروشگاههای بزرگ زنجیرهیی بزرگ و هم کسبوکارهایی که صاحبانشان اقلیتها و خانمها هستند را دربرمیگیرد.
تحلیلهای جدید جغرافیایی-فضایی از منطقههای کلمبیا، سیاتل و سانفرانسیسکو نشان میدهند که ساختمانهای قدیمیتر و کوچکتر واقعا برای اقتصاد یک شهر و زندگی تجاری یک منطقه اهمیت دارند و این اهمیت جز جذبهیی است که از قیمتهای پایینشان بهوجود میآید. برمبنای این گزارش در سیاتل در بخشهایی از شهر که ساختمانهای قدیمیتر و کوچکتر واقع شدهاند، تعداد شغلهای موجود یکسوم بیشتر است. در این شهر تعداد مشاغلی که صاحبانشان اقلیتها یا خانمها هستند هم دو برابر بیشتر است. در منطقه کلمبیا نیز تعداد کسبوکارهای غیرزنجیرهیی بیشتر بودند.
این کشفیات جدید به این معنی نیست که باید تمامی ساختمانهای قدیمی را از نابودی نجات دهیم یا اینکه یک ساختمان قدیمی بهتر از یک ساختمان جدید است. بلکه این دادهها میتوانند به افراد حامی حفظ ساختمانها در بحثهای آیندهشان مبنیبر اینکه چطور شهرهای قدیمیتر مانند واشنگتن باید رشد کنند، کمک بسیاری کنند. استفانی میکس رییس و مدیر اجرایی موسسه ملی حفاظت تاریخی میگوید: مدت زیادی بود که حامیان حفظ ساختمانها این بحث را مطرح میکردند که ساختمانهای قدیمی برای تغذیه روح انسان مفید هستند و ما را با گذشتههایمان مرتبط میکنند. اما این نخستینباری است که اطلاعات تجربی دقیق مبنیبر این به دست آوردهایم که این مکانها همچنین از نظر اقتصادی و فاکتورهای زندگی نیز بسیار مفید هستند.
منبع: واشنگتن پست