تقویت ۲۲ درصدی نرخ مبادله ریال در برابر دلار
سود ۱,۷ درصدی یورو و سکه و زیان ۲.۱ درصدی نگهداری دلار در مقایسه با تورم یک سال اخیر
گروه بانک و بیمه| محسن شمشیری|
براساس انتشار شاخص‌های ماهانه اقتصادی در تیر ماه ۱۳۹۶ از سوی اداره آمار اقتصادی بانک مرکزی در تیر ماه ۱۳۹۶ متوسط قیمت فروش یک دلار امریکا و یک یورو در بـازار آزاد شـهر تهران به ترتیب ۳۷۷۸,۱تومان و ۴۳۷۴.۸تومان بود کـه نسـبت بـه مـاه قبـل بـه ترتیـب ۱.۱درصـد و ۳.۱درصد و در مقایسه بـا مـاه مشـابه سـال ۱۳۹۵دلار ۷.۸درصـد و یـورو ۱۱.۶درصـد افـزایش داشته است.
به گزارش«تعادل» بر این اساس، دلار در مقایسه با تورم ۹,۹درصدی به میزان ۲.۱- واحد درصد کمتر رشد کرده است. اما یورو نسبت به تورم با افزایش ۱.۷درصدی مواجه شده است.
در ۴ماه اول سال ۹۶ نیز متوسط نرخ دلار ۳۷۶۱,۷تومان بوده که نسبت به ۴ماه مشابه سال ۹۵ معادل ۸.۱درصد و یورو ۴۲۲۴.۷تومان بوده که نسبت به دوره مشابه سال قبل ۷.۴درصد افزایش داشته است.
همچنین در تیر ماه ۱۳۹۶ متوسط قیمت فروش یک سکه تمام بهار آزادی در بازار آزاد شـهر تهـران با طرح قدیم به یک میلیون و ۱۸۰هزار و ۸۰۰ تومان و با طرح جدید به یک میلیون و ۲۱۳هزار و ۶۰۰ تومان رسید که در مقایسه با مـاه قبـل بـه ترتیب ۰,۴درصد و نسبت به ماه مشابه سال ۱۳۹۵ به ترتیب ۸.۷درصد و ۱۱.۶درصد افزایش نشان می‌دهد.
سکه طرح جدید نیز در مقایسه با تورم ۹,۹درصدی این یک سال به میزان ۱.۷درصد افزایش داشته اما سکه طرح قدیم با ۰.۴- رشد کمتر همراه شده است.
در ۴ماه اول سال ۹۶ نیز متوسط قیمت سکه طرح قدیم یک میلیون و ۱۸۴هزار و ۳۰۰تومان و طرح جدید یک‌میلیون و ۲۱۲هزار و ۶۰۰ تومان بوده که نسبت به ۴ماه سال ۹۵ به ترتیب ۱۳,۹درصد و ۱۶.۵درصد افزایش یافته است.
از سوی دیگر، شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در تیر ماه ۱۳۹۶ بـه عدد ۲۶۶,۹ رسید که در مقایسه با ماه قبل و ماه مشابه سال قبل بـه ترتیـب ۰.۱درصـد و ۹.۹درصد افزایش یافته است. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی برای استان تهران در فروردین ماه ۱۳۹۶ به عدد ۲۵۴ رسید که نسبت به ماه قبل و مـاه مشـابه سـال قبـل بـه ترتیـب ۰.۱درصـد و ۱۰.۵رصـد افزایش یافته است.
رشد نرخ یورو و سکه بیش از دلار
بر این اساس، نگهداری طلا و سکه و یورو در این یک سال منتهی به تیر ماه ۹۶ به صرفه‌تر از نگهداری دلار بوده و نگهداری سکه و یورو ۱,۷درصد سود و نگهداری دلار ۲.۱-درصد زیان داشته است.این موضوع باعث شده که بسیاری از کارشناسان بانکی و ارزی بر این نکته تاکید کنند که اگرچه ارزش اسمی دلار و یورو به مرور زمان افزایش یافته اما در ۳سال اخیر در مقایسه با تورم کمتر افزایش داشته و این به معنای تقویت ارزش پول ملی و رابطه مبادله ریال ایران در برابر سایر ارزها بوده است.
دوره شاخص تورم نرخ دلار تومان نرخ سکه جدید تومان
اسفند ۱۳۹۱ ۱۶۰ ۲۶۰۷ ۱۰۲۰۶۰۰
تیر ۱۳۹۶ ۲۶۶,۹ ۳۷۷۸ ۱۲۱۲۶۰۰
۱ شهریور ۱۳۹۶ - ۳۸۳۲ ۱۲۱۶۸۰۰
درصد تغییر در ۴ سال و ۴ ماه منتهی به تیر ماه ۹۶ ۶۶,۸ ۴۴.۹۲ ۱۸.۸۱
زیان در مقایسه با تورم - ۲۱,۸- واحد درصد ۴۸- واحد درصد
در مجموع واضح است که نرخ مبادله به نفع ریال تقویت شده و با وجود تورم ۶۷ درصدی ۴سال و ۴ماه اخیر، دلار ۲۲-درصد و سکه طلا ۴۸-درصد نسبت به تورم کمتر رشد کرده و این موضوع باعث تقویت ریال در برابر نرخ طلا و نرخ دلار بوده است.
تقویت ۴۷ درصدی نرخ مبادله و ارزش ریال در برابر دلار
در ۴سال اخیر که اثر سیاست‌های انضباط مالی و کنترل تورم و ثبات بازار ارز دولت روحانی بر نرخ دلار منجر به تقویت ارزش ریال و نرخ مبادله به نفع ریال بوده است، شاخص تورم ۶۶,۸ درصد و نرخ دلار ۴۴.۹۲درصد رشد کرده است. نرخ دلار نسبت به تورم ۲۱.۸درصد کمتر رشد داشته و این موضوع به معنای تقویت نرخ مبادله ریال در برابر دلار یا تقویت ارزش ریال در برابر دلار به میزان۲۲درصد بوده و از سوی دیگر به معنای زیان ۲۲درصدی نگهداری دلار در مقایسه با تورم در ۴سال اخیر است.
زیان نگهداری ۴۸ درصدی سکه در ۴ سال
همچنین سکه از یک میلیون و ۶۰ هزار تومان در اسفند ۹۲ به یک میلیون و ۲۱۲هزار و ۶۰۰ تومان در تیر ۹۶ رسیده و در این مدت ۱۸,۸۱درصد رشد کرده لذا اگر کسی در این مدت سکه خریداری کرده باشد در مقایسه با تورم ۶۶.۸ درصدی این۴سال به میزان ۴۸درصد زیان حاصل از نگهداری سکه داشته است.
سال‌های ۹۵ -۱۳۹۲
بررسی روند تغییر نرخ مبادله ریال و تقویت ارزش ریال در برابر دلار با احتساب تورم در ۴۶سال اخیر نیز نشان می‌دهد که با روی کار آمدن دولت روحانی از سال ۹۲ و کنترل تورم و ثبات بازار ارز، نرخ دلار روندی با ثبات داشته و در فاصله سال ۹۲ تا فروردین ۹۶ نرخ دلار روی هم رفته ۵۹۳ تومان معادل ۱۸,۶درصد افزایش داشته است. این درحالی است که شاخص تورم از اسفند ۹۲ تا فروردین ۹۶ معادل ۶۵.۵ درصد رشد کرده است.
ارزش مبادله‌یی ریال در برابر دلار به خاطر رشد زیاد نرخ دلار در سال‌های ۹۱و ۹۲ که نرخ ارز از ۱۲۰۴تومان در سال ۹۰ به ۳۱۸۴تومان در سال ۹۲ رشد کرده است عملا منفی بوده و ارزش ریال به شدت کاهش داشته و کاهش ۷۵درصدی و ۲,۴درصدی در سال‌های ۹۱و ۹۲ به معنای افت ارزش مبادله‌یی ریال در برابر دلار یا کاهش ارزش ریال در سال‌های ۹۱و ۹۲ است.
اما با اثرگذاری تدریجی سیاست‌های اقتصادی دولت یازدهم بر بازار ارز، کنترل تورم و انضباط مالی و پولی و ارزی به تدریج بازار ارز با ثبات مواجه شده و ارزش مبادله ریال در برابر دلار در سال‌های ۹۳تا ۹۵ تقویت شده و ارزش ریال در سال ۹۳ به میزان ۱۳,۲درصد، در سال ۹۴ به میزان ۳.۱درصد و در سال ۹۵ به میزان ۶.۳ درصد تقویت شده است.
همچنین با مقایسه شاخص تورم در فروردین ۹۶ با شاخص تورم در اسفند ۹۲ همچنین مقایسه نرخ دلار در فروردین ۹۶ با نرخ دلار در اسفند ۹۲ می‌توان دریافت که نرخ دلار در این ۳سال ۱۸,۶درصد و نرخ تورم ۶۵.۵ درصد رشد کرده و بر این اساس فاصله رشد نرخ تورم با نرخ رشد دلار نشان می‌دهد که ریال به میزان ۴۷درصد در این ۳سال تقویت شده است.
این دو موضوع نشان می‌دهد که بهترین محل سرمایه‌گذاری در این ۳سال سپرده‌های بانکی بوده که نرخ سودی بالاتر از نرخ تورم را به سپرده‌ها پرداخت کرده‌اند. به نظر می‌رسد که در صورت تداوم این سیاست‌های ثبات بازار ارز و کنترل نرخ تورم، بهترین محل برای سرمایه‌گذاری، بانک‌ها و سپرده‌های بانکی است و در صورتی که دولت و بانک‌ها برای تامین اعتبار واحدهای اقتصادی و تولید و اشتغال از آن بهره ببرند، دستاوردهای مناسبی مانند کاهش بیکاری و رشد سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی را در سال‌های پیش رو شاهد خواهیم بود و بازارهای طلا و ارز و سایر دارایی‌ها جذابیت زیادی برای سفته‌بازی و نقل و انتقال پول ندارند.
کاهش سفته و برات فروش رفته در شهر تهران
در تیر ماه ۱۳۹۶ حدود ۳,۹میلیارد تومان سفته و برات در شهر تهران فروخته شـد کــه در مقایســه بــا مــاه قبــل ۱۰درصـد کاهش و نســبت بــه مــاه مشــابه ســال قبــل ۱۱.۸درصـد افزایش یافته است.
افزایش سفته و برات واخواست شده در شهر تهران
طبـق آمـار شـعبه واخواسـت دادگسـتری اسـتان تهـران در تیر مـاه ۱۳۹۶ معـادل ۷۰۰برگ سفته و برات به مبلغی معادل ۱۶,۳۳میلیارد تومان در شهر تهران واخواست شد. در این ماه شاخص‌های تعداد و مبلغ سفته و برات واخواست شده به ترتیب بـه اعـداد ۴۳.۹و ۴۶.۵ رسید که در مقایسه با ماه قبل به ترتیب ۴۵درصد و ۳۴.۹درصد کاهش و نسبت بـه مـاه مشـابه سال قبل به شاخص تعداد ۱.۳درصد کاهش و شاخص مبلغ ۱.۳درصد افزایش داشته است. شاخص متوسط مبلغ یک برگ سفته و برات واخواست شـده در تیر مـاه ۱۳۹۶ بـه عـدد ۱۰۶رسـید. عـدد شـاخص مـذکور در تیر مـاه ۱۳۹۵ معـادل ۱۰۳.۲ بـوده اسـت.
