سیگنال‌های تضعیف رشد صنعتی
گروه اقتصادکلان|
گزارش بانک مرکزی از تورم تولیدکننده حاکی از آن است که میانگین این شاخص در خرداد ماه ۶,۵ درصد بوده است. این درحالی است که رقم این شاخص در اردیبهشت ماه ۵.۹ درصد اعلام شده بود. تورم تولیدکننده در فروردین ماه هم ۵.۴ درصد اعلام شده بود که این ارقام نشان می‌دهد روند تورم تولیدکننده در ۳ماه نخست امسال افزایشی بوده است.
بررسی روند تورم تولیدکننده و مصرفکننده نشان می‌دهد که به طور کلی کاهش یا افزایش در شاخص تورم تولیدکننده با ۲تا ۳ماه تاخیر اثر خود را در تورم مصرفکننده نشان می‌دهد. بنابراین با بررسی روند تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در ۳ماه نخست سال جاری که به نظر می‌رسد دوباره روند افزایشی در پیش گرفته است، این پیش‌بینی که افزایش تورم مصرفکننده در ماه‌های آتی نمود بیشتری پیدا کند، دور از انتظار نخواهد بود. در عین حال روند تورم تولیدکننده حاکی از کاهش چشمگیر تورم نقطه به نقطه تولیدکننده بخش صنعت است که می‌تواند به عنوان سیگنالی برای کاهش رشد صنعتی کشور قلمداد شود.
احتمال سرعت یافتن افزایش تورم
در ماه‌های آتی
براساس جدیدترین آمارهای بانک مرکزی، تورم میانگین مصرفکننده در خرداد ماه به ۱۰,۲درصد رسید که باعث شد تورم تک‌رقمی کمتر از یک سال دوام داشته باشد. در این زمینه مسوولان دولتی هم با اظهاراتی درخصوص مهار تورم اعلام کردند که افزایش تورم چندان چشمگیر نخواهد بود و مردم نگران افزایش تورم نباشند. اما در این بین آمارهای تورم تولیدکننده حاکی از روند افزایشی این شاخص در ۳ماهه نخست امسال است که نشان می‌دهد در۲ تا ۳ماه آینده باید در انتظار همین شیب افزایشی در تورم مصرفکننده باشیم.
در همین زمینه اتاق تهران با انتشار گزارشی به تحلیل روند تورم تولیدکننده و مصرفکننده پرداخته و با مطرح کردن همگرایی تورم تولیدکننده و مصرفکننده، علت این کاهش شکاف تورمی را کاهش تورم مصرفکننده و نه افزایش تورم تولیدکننده عنوان کرده است. این موضوع می‌تواند حامل دو نکته مهم از وضعیت تولید در کشور همچنین تورم مصرفکننده باشد. نخست اینکه اگر شیب افزایشی تورم تولیدکننده استمرار داشته باشد باید منتظر افزایش بیشتر تورم مصرفکننده در ماه‌های آتی باشیم چراکه تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در خرداد ماه به رقم ۸,۷ درصد رسیده که در مقایسه با ماه قبل از آن افزایش ۰.۲واحد درصدی را نشان می‌دهد. اما نکته دیگری که می‌توان استخراج کرد، این است که همگرایی تورم تولیدکننده و مصرفکننده در ۳ماهه نخست امسال علامتی برای بهبود وضعیت تولید در بهار امسال نیست چراکه این همگرایی در بستر کاهش تورم نقطه به نقطه مصرفکننده رخ داده است. در عین حال تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در بخش صنعت با شیب قابل توجهی رو به کاهش است که می‌تواند نشان‌دهنده کاهش رشد این بخش در ماه‌های آتی باشد.
پیش بینی کاهش رشد بخش صنعت
همچنین اتاق تهران در تحلیل خود از وضعیت تورم تولیدکننده آورده است که با وجود نوسانات تورم نقطه به نقطه تولیدکننده از اسفند ۱۳۹۵تا پایان خرداد ۱۳۹۶ این شاخص تغییرات قابل ملاحظه‌یی نداشته است؛ هر چند ارقام تورم نقطه به نقطه اردیبهشت و خرداد ۱۳۹۶ تا حدودی پایین‌تر از فروردین ۱۳۹۶ است.
براساس این گزارش، تورم میانگین تولیدکننده در ماه‌های نخست سال ۱۳۹۶ همچنان به روند صعودی خود ادامه داده و در خرداد ماه با سرعت بیشتری افزایش یافته است. رشد نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده بخش صنعت (ساخت) که در اسفند ۱۳۹۵ به بالاترین رقم خود یعنی ۱۲,۴درصد رسیده بود از فروردین سال ۱۳۹۶ روند نزولی را آغاز و تا پایان خرداد این روند ادامه یافته است.
در این میان اگرچه تورم تولیدکننده صنعت در ۳ماه نخست امسال روند افزایشی را نشان می‌دهد اما تورم نقطه به نقطه در این بخش نشانگر کاهش آن هم با شیبی تند است که می‌تواند سیگنالی برای برآورد اوضاع کلی حاکم بر حوزه صنعت کشور باشد. با توجه به روند مشابه کاهش شاخص بهای تولیدکننده صنعت در فصل اول ۱۳۹۵و رشد حقیقی ۱,۴درصدی ارزش‌افزوده این بخش در فصل یاد شده، انتظار می‌رود با توجه به روند نزولی شاخص بهای تولیدکننده در این فصل و کاهش تقاضا برای کالاهای صنعتی، رشد اقتصادی این بخش در فصل نخست سال ۱۳۹۶ در مقایسه با فصل پایانی ۱۳۹۵ به مراتب کمتر باشد.
در ۳ماهه نخست سال ۱۳۹۶ افزایش سرعت تغییرات شاخص بهای تولیدکننده در بخش‌های حمل و نقل و انبارداری و کشاورزی، جنگلداری و ماهیگیری نسبت به مدت ماه مشابه سال قبل باعث شده تا با وجود کاهش شیب تورم تولیدکننده بخش صنعت، تورم تولیدکننده کل تغییرات قابل ملاحظه‌یی نداشته باشد.
روند صعودی تورم مصرفکننده
تورم میانگین مصرفکننده نیز همچنان به روند صعودی خود در ۳ماه ابتدای سال ۱۳۹۶ ادامه داده اما تغییرات نرخ تورم مصرفکننده خرداد نسبت به اردیبهشت ماه(۰,۴واحد درصد) کمتر از تغییرات نرخ تورم تولیدکننده در مدت یاد شده(۰.۶واحد درصد) بوده است.
در ماه‌های نخست سال ۱۳۹۶ اگرچه شاخص بهای مصرفکننده نسبت به ماه‌های مشابه سال ۱۳۹۵ همچنان درحال افزایش اما سرعت افزایش آن روند نزولی داشته است.
شکاف تورم تولیدکننده و مصرفکننده
شکاف میان تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرفکننده که در ماه‌های پایانی سال ۱۳۹۵ افزایش یافته بود در ۳ماه نخست سال ۱۳۹۶ مجددا کاهش یافته و به نظر می‌رسد این دو شاخص درحال همگرا شدن هستند.
در پایان خرداد ۱۳۹۶ نیز شکاف میان تورم نقطه به نقطه تولیدکننده و مصرفکننده کاهش یافته و به ۲,۳واحد درصد رسیده که عمدتا به دلیل کاهش نرخ تورم مصرفکننده نقطه به نقطه این ماه در مقایسه با نرخ تورم نقطه به نقطه ماه قبل بوده است.
بررسی بخش خدمات به عنوان یکی از اثرگذارترین بخش‌ها بر تورم مصرفکننده با ضریب اهمیت ۴۷,۳۲ نشان می‌دهد، شکاف میان تورم مصرفکننده بخش خدمات و تورم تولیدکننده این بخش در خرداد ۱۳۹۶ نسبت به اردیبهشت این سال کاهش یافته که می‌تواند یکی از عوامل موثر بر کاهش شکاف میان تورم تولیدکننده و مصرفکننده باشد.
