هفته گذشته افزایش متوسط ۸.۲ درصد قیمت برای محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو و متوسط ۸.۹ درصد برای محصولات گروه سایپا برای سال ۱۴۰۰ توسط شورای رقابت رقم خورد. این افزایش قیمت براساس تورم بخشی یکساله اعلام شده توسط بانک مرکزی و پس از کسر تورم‌های اعمال شده قبلی در سه ماهه اول و دوم سال ۱۳۹۹ و در نهایت پس از اعمال متغیرهای کیفیت و بهره‌وری محاسبه شده که برای تمامی خودروهای مشمول دستورالعمل قیمت‌گذاری شورا، تا پایان شهریور ۱۴۰۰ اعمال و اجرا می‌شود. گویا قیمت‌های جدید به خودروسازان ابلاغ نشده و این امر به این هفته موکول شده است. اما ببینیم این مصوبه چه اثری بر بازار خودرو گذاشته است؟ رصد چند روز پیش بازار خودرو نشان می‌دهد، اعلام خبر تصویب افزایش قیمت‌ها از سوی شورای رقابت، هنوز تاثیری در قیمت خودروها در بازار ایجاد نکرد ه است؛ به طوری که قیمت‌ها نه تنها افزایشی نبوده، بلکه روند کاهشی را نیز در پیش گرفته است. همچنین به گفته کارشناسان، کاهش سطح انتظارات تورمی، تقاضای سرمایه‌گذاری در بازار خودرو را به حداقل رسانده و از طرفی، تقاضای مصرفی با وجود تورم مستمر سال‌های اخیر، به‌شدت کاهش پیدا کرده که این موضوعات چشم‌انداز بروز رکود را در بازار خودرو پررنگ کرده است.
آخرین وضعیت بازار خودرو
واکنش بازار خورو به مصوبه افزایش قیمت توسط شورای نگهبان چه بود؟ کارشناسان می‌گویند: واکنش معکوس بازار خودرو را می‌توان به تعطیلی سه هفته اخیر بازارهای رسمی معادلات به جهت محدودیت‌های کرونایی، عدم اعلام قیمت‌های جدید رسمی محصولات ایران‌خودرو و سایپا، ربط داد. به گفته آنها، خریداران و فروشندگان خودرو، معامله خود را به بعد از تعطیلات و ماه ماه مبارک رمضان موکول کرده اند.در همین حال، مرتضی شجاعی کارشناس خودرو درباره اثر افزایش قیمت کارخانه‌ای در بازار خودرو به «تسنیم» گفت: در مقطع کنونی، اثرپذیری بازار خودرو از شاخص‌های کلان اقتصادی به مراتب بیشتر از تغییرات قیمت کارخانه‌ای است. نمود این مساله در رکود و ریزش نسبی بازار خودرو با وجود افزایش قیمت‌های کارخانه از نیمه دوم سال 99 مشهود است. وی افزود: از نیمه دوم سال گذشته تاکنون، قیمت‌ها در کارخانه دست کم 2 مرتبه افزایش پیدا کرده، اما در بازار آزاد نرخ‌ها افت کرده است.این کارشناس خودرو گفت: با وجود انتظار ریزش بیشتر در بازار خودرو، مقاومت برخی سرمایه‌گذاران و فعالان موجب شده، کاهش قیمت‌ها در بازار متناسب با تقویت ارزش پول ملی نباشد که عوامل دیگری نظیر شوک آزادسازی واردات خودرو به بازار در کوتاه‌مدت و استمرار رکود بازار در بلندمدت می‌تواند این مقاومت را بشکند. وی با بیان اینکه قیمت‌های اعلامی از سوی شورای رقابت تناسبی با یکدیگر ندارند، گفت: همین مساله سبب شده خریداران حتی در سبد محصولات یک خودروساز به دنبال خودرویی با بیشترین شکاف میان قیمت کارخانه و بازار بروند و نیز برخی پیش‌خریداران نسبت به قیمت اعلامی کارخانه در مقایسه با قیمت کارخانه‌ای سایر محصولات ابراز نارضایتی کنند. این مساله در بازنگری اخیر شورای رقابت نیز مورد توجه قرار نگرفته و این بی‌نظمی در رویه قیمت‌گذاری کماکان پابرجاست. شجاعی ضمن اشاره به امکان کاهش قیمت برخی دیگر از محصولات خودروسازان به زیر نرخ کارخانه گفت: کاهش سطح انتظارات تورمی سبب شده، تقاضای سرمایه‌گذاری در بازار خودرو به حداقل برسد و از طرفی، تقاضای مصرفی نیز با وجود تورم مستمر سال‌های اخیر، به‌شدت کاهش پیدا کرده که برآیند این 2 عامل، چشم‌انداز بروز رکود و زیرفروشی را در بازار خودرو پررنگ کرده است.
حمایت وزیر از گرانی
و مقاومت عده‌ای در برابر ریزش قیمت ها
البته نکته جالب ماجرا واکنش وزیر به گرانی خودرو توسط شورای رقابت است. علیرضا رزم حسینی، در حاشیه دومین جلسه ستاد تسهیل در سال 1400 در خصوص افزایش قیمت خودرو با اشاره به اینکه شورای رقابت با جایگاه قانونی که دارد می‌تواند به حذف رانت بین کارخانه و بازار کمک کند، تلویحا از مصوبه گرانی شورای رقابت حمایت کرد. او با اشاره به اینکه سال گذشته با افزایش 400 درصدی نرخ ارز و افزایش قیمت اقلام مورد نیاز تولید خودرو، شورای رقابت حداقل افزایش قیمت را برای خودروها در نظر گرفت، افزود: این شورا می‌تواند به حذف رانت بین کارخانه و بازار کمک کند و با اعمال درست قیمت، رانت بین کارخانه و بازار را بشکند. رزم حسینی افزود: تولید خودرو با وجود شرایط کرونا و تحریم ادامه دارد، امیدوار هستیم قیمت‌ها واقعی شود و وضعیت بازار بهبود پیدا کند. وزیر صمت همچنین گفت: رقابتی کردن بازار خودرو تا حدودی به واردات و فعالیت شرکت‌های خصوصی نیاز دارد.بنابراین به نظر می‌رسد که بازار خودرو به انتظار کاهش بیشتر قیمت‌ها و ورود احتمالی خودروهای جدید وارد فاز رکودی شده است. از طرفی کاهش شدید قیمت خودروهای کم‌کارکرد نسبت به نمونه صفر کیلومتر حین معامله، حاکی از مقاومت عده‌ای در برابر ریزش بیشتر قیمت‌ها و بالا نگه داشتن اسمی قیمت خودروهای صفر کیلومتر است.
قیمت انواع خودرو
اما ببینیم قیمت خودروها در بازار چگونه است؟ بررسی آخرین معاملات و مقایسه آنها با قیمت‌ها در روزهای نخست اردیبهشت ماه نشان می‌دهد، در محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو، ۲۰۶ تیپ ۲ که تا ۲۱۸ میلیون تومان هم پیش رفته بود اکنون با حدود قیمتی ۱۹۸ تا ۲۱۰ میلیون تومان یا تیپ ۵ آن که تا ۲۵۵ و ۲۶۰ میلیون تومان هم بالا رفت اکنون در محدوده ۲۵۰ میلیون تومان ثبت قیمت شده‌اند. پژو ۲۰۷ اتوماتیک نیز از محدوده ۳۸۵ میلیون تومان به ۳۷۹ میلیون تومان رسیده است همچنین پژو پارس از حدود ۲۱۸ میلیون تومان پایین آمده و به ۲۱۰ میلیون تومان نزدیک شده است. پژو ۴۰۵ GLX همچنان در همان رنج ۱۸۷ تا ۱۸۹ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده است. سمند LX نیز از ۱۹۱ میلیون تومان به حدود ۱۸۲ میلیون تومان رسیده است. رانا هم از ۲۰۶ میلیون تومان ارزان‌تر شده و مابین ۱۹۹ تا ۲۰۲ میلیون تومان، بسته به دلخواه دارنده خودرو (آگهی‌کننده) قیمت‌گذاری شده است. دنا حدود دو تا چهار میلیون تومان و دنا پلاس هم حدود هفت الی هشت میلیون تومان کاهش قیمت داشته است. در حال حاضر دنا در محدوده ۲۶۶ تا ۲۶۸ میلیون تومان و دنا پلاس در محدوده ۳۴۲ میلیون تومان است . علاوه براین‌ها در محصولات دیگر خودروساز بزرگ کشور نیز نوسان‌های کاهشی قیمت نسبت به دو هفته گذشته دیده می‌شود. به‌طور مثال سایپا ۱۱۱ از ۱۲۷ میلیون تومان به ۱۲۴ میلیون تومان، سایپا ۱۳۱ از ۱۱۶ میلیون تومان به حدود ۱۱۰ میلیون تومان و سایپا ۱۵۱ (پراید وانت) هم از محدوده ۱۲۴ میلیون تومان به زیر ۱۲۰ میلیون تومان رسیده است.ساینا نیز از ۱۴۸ میلیون تومان به ۱۴۰ تا ۱۴۳ میلیون تومان، تیبا ۲ از ۱۳۲ تومان به ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تومان و تیبا۲ پلاس از ۱۵۵ به ۱۴۰ تا ۱۴۵ میلیون تومان رسیده‌اند. کوییک دنده‌ای و کوییک R نیز طی دو هفته اخیر نوسان قیمتی چندان نداشته و در همان محدوده‌های قبلی، قیمت‌گذاری شده‌اند. در حال حاضر کوییک دنده‌ای حدود ۱۴۵ میلیون تومان و کوییک R در محدوده ۱۵۲ میلیون تومان قرار دارند.
