بالاخره پس از ماه‌ها بلاتکلیفی، تعرفه واردات خودرو به کشور مشخص شد و کار گروه اقتصادی واردات خودرو جزییات تعرفه‌های جدید را در وزارت صمت مشخص کردند. براین اساس، سود بازرگانی علیالحساب بین 6 تا ۳۱ درصد محاسبه می‌شود.
به گزارش تعادل، بر اساس این مصوبه واردات اصلی خودرو برای خودروهای تا ۲۰۰۰ سی‌سی است و در موارد خاص در صورت واردات خودروهای بیش از ۲۰۰۰ سی سی، خودروهای برقی، خودروهای هیبریدی و… تعرفه‌ها بر اساس قوانین کتاب مقررات سال ۱۴۰۱ محاسبه می‌شود. تعرفه واردات خودرو در دو گروه خودرویی کمتر از ۱۰ هزار یورو و بالاتر از ۱۰ هزار یورو تعیین شده است. همچنین جزییات تعرفه و سود بازرگانی واردات خودرو، بر اساس حجم موتور مشخص شده است.
قیمت پایه عرضه در بورس شامل قیمت ارزی خودرو، سود بازرگانی علیالحساب، حقوق گمرکی، هزینه‌های حمل و سایر هزینه‌های قابل قبول واردکننده و سود منصفانه تعیین شده است. به گفته مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت، سود علیالحساب بازرگانی تقلیل داده شده تا خودروهای وارداتی با قیمت پایه کمتر در بورس کالا عرضه شوند. هرچند کارشناسان معتقدند که با توجه به هزینه‌های حمل‌ونقل، تعرفه، سود بازرگانی و… قیمت خودروها پایین نخواهد بود.
نحوه تعیین قیمت پایه خودروهای وارداتی
حال مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت در مورد نحوه تعیین قیمت پایه خودروهای وارداتی توضیح داده است: قیمت پایه عرضه در بورس شامل قیمت ارزی خودرو، سود بازرگانی علیالحساب، حقوق گمرکی، هزینه‌های حمل و سایر هزینه‌های قابل قبول واردکننده و سود منصفانه تعیین شده است.
عبدالله توکلی لاهیجانی، افزود: پس از آن خودرو بر اساس قیمت پایه تعیین شده در بورس کالا عرضه می‌شود و سپس مابه‌التفاوت قیمت فروش خودرو در بورس و قیمت پایه تعیین‌شده به عنوان سود قطعی بازرگانی در نظر گرفته خواهد شد؛ بنابراین نمی‌توان سود علیالحساب تعیین‌شده را با شرایط پیشین مقایسه کرد، زیرا این جدول تنها تعیین‌کننده سود علیالحساب بازرگانی به منظور تعیین قیمت پایه عرضه در بورس است. حال آنکه سود قطعی بازرگانی پس از فروش خودرو در بورس و اخذ مابه‌التفاوت قیمت فروش و قیمت پایه تعیین‌شده اخذ می‌شود.
مدیرکل صنایع خودرویی وزارت صمت با تاکید بر اینکه رویکرد غالب در عرضه خودروهای وارداتی، رقابتی کردن بازار خودروی داخل از طریق عرضه خودروها با قیمت پایه کمتر در بورس کالا است، گفت: به همین دلیل سود علیالحساب بازرگانی تقلیل داده شده تا خودروهای وارداتی با قیمت پایه کمتر در بورس کالا عرضه شوند. او تاکید کرده که این تعرفه‌ها به طرز هوشمندانه‌ای تنظیم شده تا خودروهای داخلی به معنای واقعی کلمه، یعنی خودرو‌هایی با میزان داخلی‌سازی بالا، همچنان از مزیت رقابتی مناسبی هم از منظر خودرو و هم از منظر قطعه، برخوردار باشند.
توکلی لاهیجانی اظهار کرد: به عنوان مثال یک خودروی داخلی ۱۵۰۰ سی‌سی با میزان داخلی‌سازی بالای ۴۰ درصد عملا تعرفه ۱۰ درصدی را می‌پردازد، حال آنکه تعرفه علیالحساب یک خودروی وارداتی به میزان ۲۵ درصد در نظر گرفته شده است، غیر از آنکه سایر عوارض در خودروهای وارداتی نزدیک به ۱۵ درصد بیشتر از خودروهای تولید داخل است؛ بنابراین سعی شده تا ضمن حرکت به سمت رقابتی کردن بازار خودروی کشور، دغدغه‌های مرتبط با حمایت از تولید داخل نیز لحاظ شود.
این مقام دولتی در وزارت صمت در ادامه توضیح داده: اگرچه در برنامه تحولی وزارت صنعت، معدن و تجارت رقابتی شدن محصولات داخلی از طریق توسعه محصولات مبتنی بر بن‌سازه‌های بومی و البته با عمق ساخت داخل بالا، اهمیت فراوان دارد، اما باید دقت داشت در چند سال اخیر خودرو‌هایی با عمق داخلی‌سازی پایین، حتی کمتر از ۲۰ درصد به نام تولید داخل در کشور عرضه شده که نه‌تنها ارزش افزوده مناسبی چه از منظر اشتغال و چه از منظر رقابت‌پذیری ایجاد نکرده‌اند، بلکه با تولید در مقیاس کم و با قیمت بالا، صرفا موجب شده‌اند که حقوق مصرف‌کنندگان خودرو تضییع شود.
او همچنین گفته است: بنابراین انتظار می‌رود تا مصرف‌کنندگان نیز مزیت ساخت داخل بالا را از طریق دسترسی به محصول رقابتی و با کیفیت داخلی حفظ کنند و قرار نیست که حفاظ‌های تعرفه‌ای مانع از ایجاد رقابت در بازار خودروی کشور شود.
بنابر اعلام لاهیجانی، رویکرد دیگر حاکم در تنظیم این تعرفه‌ها این است که خودرو‌هایی که حجم موتور کمتر و مصرف سوخت پایین‌تر دارند، با قیمت کمتر به دست مشتریان برسد؛ که این هم نکته مهمی است که در این دوره از واردات به آن توجه شده است، حال آنکه در سال‌های گذشته به جای رقابت، عملا رقابتی بین خودروساز داخلی و واردکنندگان شکل نمی‌گرفت، یعنی واردات سبب رقابتی شدن بازار خودروی کشور نمی‌شد. واردکنندگان عمدتاً به واردات محصولات بسیار گران و لوکس روی می‌آوردند و تفاوت قیمت ناشی از تعرفه بالا هم موجب می‌شد که شاهد پیشی گرفتن رقابت در این بازار از طریق واردات نباشیم، اما اکنون هدف از واردات رقابتی‌شدن بازار خودروی کشور به منظور جلب رضایت مشتریان و البته ارتقای کیفیت محصولات داخلی است.
او با بیان اینکه در تنظیم جدول سود علیالحساب خودروهای بازرگانی سه محور اصلی لحاظ شده، گفت: محور اول توجه به رقابتی شدن بازار خودرو از طریق کاهش قیمت پایه عرضه خودروهای وارداتی به خصوص در خودرو‌هایی با قیمت پایین‌تر است.
معاون خودرویی وزیر صمت توضیح داد: محور دوم توجه به ملاحظات محیط زیستی از طریق کاهش تعرفه‌های خودرو‌هایی با حجم موتور کمتر و محور سوم هم توجه به حمایت از محصولات تولید داخل با عمق ساخت داخل بالا که به توسعه قطعه‌سازان داخلی نیز خواهد انجامید؛ بنابراین با در نظر گرفتن این مهم در این جدول صرفا سود علیالحساب بازرگانی تعیین می‌شود و سود قطعی بازرگانی پس از فروش خودرو در بورس معلوم خواهد شد.
خودروهای وارداتی با چه قیمتی عرضه می‌شوند؟
کارشناسان بازار خودرو درباره اینکه خودروهای وارداتی با چه قیمتی عرضه می‌شوند، گفته‌اند: خودروهای تولید کشور در بازار آزاد با سه برابر قیمت به فروش می‌رسد، حال خودرویی که قرار است وارد شود و 20 هزار دلار قیمت داشته باشد، با هزینه‌های حمل و نقل، تعرفه، سود واردکننده و احتساب دلار 40 هزار تومانی نیز کمتر از سه میلیارد تومان به دست مردم نمی‌رسد.
جعفری کارشناس خودرو به تجارت‌نیوز گفته است: اگر عرضه خودروهای وارداتی به بورس کالا مانند عرضه خودروهای تولید داخل قطره‌چکانی باشد، با قیمتی باورنکردنی به فروش می‌رسند. برای مثال، خودرویی مانند دیگنیتی که 930 میلیون تومان قیمت داشت در بورس کالا با قیمت دو میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت. حال تصور کنید که خودروهای وارداتی که بازار مدت‌هاست منتظر آنهاست و متقاضی زیادی برای آنها وجود دارد با چه قیمتی در بورس کالا عرضه می‌شود؟ با روشی که وزارت صمت برای عرضه خودروها در واردات خودرو در پیش گرفته است، خودروها با قیمت بالاتری به دست مشتریان می‌رسد. در بحث فروش خودروهای تولید داخل، سود به جیب خودروسازان می‌رود. اما در عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا، سود به جیب دولت می‌رود. در نتیجه انتظار می‌رود که خودروهای وارداتی با قیمت بالاتری به دست مشتری‌ها برسد.
خودروهای وارداتی چه زمانی ترخیص می‌شوند؟
اما سرنوشت خودروهای وارداتی چه شد؟ معاون گمرک ایران عنوان کرده تا زمانی خودرو در بورس به فروش نرسد، برای خودروهای موجود در گمرک پروانه ترخیص قطعی صادر نمی‌کنیم. فرود عسگری، با اشاره به مصوبه ساماندهی واردات خودرو که توسط دولت ابلاغ شده، گفت: این خودروهای وارداتی در بورس کشف قیمت و عرضه می‌شوند و بر این اساس تفاوت قیمت فروش باید از طریق بورس به حساب گمرک واریز شود و در آن زمان پروانه قطعی ترخیص صادر خواهد شد.
معاون گمرک درباره آخرین وضعیت خودروهای وارداتی در گمرک تهران اظهار کرد: مصوبه ساماندهی واردات خودرو توسط دولت ابلاغ و در آنجا ماخذ سود بازرگانی به صورت علیالحساب معین شد و دولت سود بازرگانی را برحسب قدرت موتور و میزان ارزش خودروها مشخص کرده است.
به گفته او، پس از اینکه خودروها ترخیص شدند این خودروهای وارداتی در بورس کشف قیمت و عرضه خواهند شد. معاون گمرک ایران گفت: تفاوت قیمت فروش باید از طریق بورس به حساب گمرک واریز شود و در آن زمان پروانه قطعی ترخیص صادر خواهد شد. عسگری تاکید کرد: بنابراین تا زمانی که خودرو در بورس به فروش نرسد، برای خودروهای موجود در گمرک پروانه ترخیص صادر نمی‌کنیم.
