رییس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه بر اساس آمارها یک میلیون و ۷۰۰ هزار بیسواد مطلق در کشور در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال داریم گفت: مفهوم جدیدی به نام «نوسواد» داریم و شامل افرادی می‌شود که تا سوم ابتدایی درس خوانده و دوره ابتدایی را به پایان نرسانده‌اند؛ شمار نوسوادان، دو میلیون و ۵۰ هزار نفر است.
علیرضا عبدی اظهار کرد: بحث سوادآموزی و آموزش بزرگسالان در کشور ما یک سابقه طولانی دارد. قبل از انقلاب هم جریان آموزش بزرگسالان در قالب اکابر و... را داشته‌ایم، اما هیچ کدام از این جریان‌ها منتج به هدف نشدند. او افزود: در هفتم دی ماه سال ۵۸ حضرت امام(ره) فرمان تشکیل نهضت سوادآموزی را صادر می‌کند و جریان مردمی برای از بین بردن بیسوادی به راه می‌افتد.
۹۷ درصد ایرانیان با سوادند
رییس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه در آن زمان ۴۷ درصد کل جمعیت بیسواد بودند گفت: اکنون این نرخ کاهش یافته و به‌طور کلی میزان باسوادی در کشور به ۹۷.۱ درصد رسیده است و می‌توان گفت که یک جریان بسیار خوب آموزشی و توسعه سواد و یادگیری در کشور اتفاق افتاده است؛ آن هم در شرایطی که کشور ما قوانین اجباری برای باسوادی ندارد، برخی کشورها قوانین خاصی دارند و اگر فردی باسواد نشود از دریافت خدمات اجتماعی محروم خواهد شد.
عبدی ادامه داد: این کار ظرافت‌های بسیاری نیاز دارد؛ در سال ۹۳ هم اقداماتی برای الزام‌آور شدن باسوادی انجام و لوایحی ارایه شد، اما به علت گره خوردن این موضوع به معیشت و ... مسکوت باقی ماند. ما باید به جای محرومیت از خدمات اجتماعی، مشوق‌های انگیزشی برای باسوادی لحاظ کنیم.
او با اشاره به اینکه البته اکنون در مقطع زمانی ویژه‌ای از جریان نهضت سوادآموزی قرار داریم و شمار بیسوادان باقی مانده نسبت به گذشته کاهش قابل توجهی پیدا کرده و به ریشه‌کنی بیسوادی نزدیک شده‌ایم اظهار کرد: بر اساس آمارها یک میلیون و ۷۰۰ هزار بیسواد مطلق در کشور در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال داریم و باسواد کردن این افراد کار بسیار سختی است.
ایجاد مفهوم جدید «نوسواد»
رییس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: هرچقدر سن پایین‌تر می‌آید نرخ بیسوادی کمتر می‌شود. ما مفهوم جدیدی به نام «نوسواد» داریم و شامل افرادی می‌شود که تا سوم ابتدایی درس خوانده‌اند و دوره ابتدایی را به پایان نرسانده‌اند. شمار نوسوادان، دو میلیون و ۵۰ هزار نفر است و در دوره «انتقال» نهضت سوادآموزی قرار گرفته و آموزش آنها تکمیل می‌شود. این افراد در خاتمه دوره، مدرک رسمی نهضت را دریافت می‌کنند.
کاهش فاصله باسوادی بین مردان و زنان به ۶ درصد
عبدی با بیان اینکه یکی از چالش‌های ما در جریان سوادآموزی، رجعت به بیسوادی است گفت: برای جلوگیری از رجعت بیسوادی، دوره «تحکیم» را در نهضت سوادآموزی تعریف کرده‌ایم که آموخته‌های سوادآموزان را تثبیت می‌کند البته مدرکی رسمی برای آن اعطا نمی‌شود.
او آماری از وضعیت باسوادی در زنان نیز بیان و اظهار کرد: یکی از اهداف بسیار طلایی نهضت، عدالت آموزشی بوده است. وضعیت عدالت آموزشی در اوایل انقلاب، بحرانی بود. با جریانی که نهضت سوادآموزی به راه می‌اندازد فاصله ۲۳.۴ درصدی باسوادی در بین زنان و مردان اکنون به شش درصد رسیده است. این عدد در بین باسوادی شهری و روستایی ۳۴ درصد بوده است که اکنون به ۱۱ درصد رسیده است.
محرومیت آموزشی در مناطق عشایری
رییس سازمان نهضت سوادآموزی افزود: در حال حاضر تمرکز نهضت سوادآموزی در حوزه سوادآموزی بانوان بیشتر است تا بتواند همین فاصله را نیز کاهش دهد. ما تاکنون بالغ بر ۳۰۰ هزار نفر از زنان و دختران عشایری را تحت آموزش باسوادی برده‌ایم. محرومیت آموزشی در مناطق عشایری برای زنان و دختران بیشتر است. تقریبا ۱۰۰ هزار نفر دیگر از این جمعیت را نیز باید آموزش بدهیم که در تلاشیم در قالب تفاهم‌نامه‌هایی عملیاتی شود.
عبدی با بیان اینکه اگر بخواهیم پیشرفت متوازن داشته باشیم حتما باید روی آموزش بزرگسالان تمرکز کنیم گفت: لازمه این تمرکز، گفتمان‌سازی است. هرچه قدر آموزش بزرگسالان (رده سنی ۱۰ تا ۶۰ سال) را تقویت کنیم، آسیب‌های اجتماعی ناشی از بیسوادی کاهش می‌یابد. ما معتقدیم تا زمانی که یک نفر بیسوادی که امکان یادگیری داشته باشد در کشور وجود داشته باشد باید در میدان حضور داشته و وی را باسواد کنیم.
او اضافه کرد: نظام آموزشی بزرگسالان مختص کسانی است که به علت مشکلات متفاوت و متنوعی نتوانسته‌اند وارد سیستم آموزش و پرورش رسمی عمومی بشوند.
تلاش ایران برای باسوادی اتباع خارجی
رییس سازمان نهضت سوادآموزی ادامه داد: ما در حوزه باسوادی اتباع خارجی نیز کار کرده‌ایم و از ابتدای انقلاب تاکنون بالغ بر ۸۸۰ هزار نفر از اتباع را در جمهوری اسلامی باسواد کرده‌ایم که آمار فوق‌العاده‌ای است و معمولا کشورهای دیگر چنین کاری را نمی‌پذیرند. ما آموزش‌دهندگانی از خود اتباع نیز داریم که در امر سوادآموزی همکاری می‌کنند.
عبدی با اشاره به اینکه لازم است دستگاه‌های دیگر به نهضت کمک کنند تا مزایای انگیزشی مناسبی را برای بیسوادان فراهم کنیم و آمار بیسوادی مطلق را در کشور کاهش دهیم گفت: شرایط اقتصادی و فرهنگی در بیسوادی نقش دارند. شورای عالی پشتیبانی سواد در سنوات اخیر مورد بی‌مهری قرار گرفته و شش سال است که جلسات شورای عالی برگزار نشده است. هرچند در تلاشیم این شورا را احیا کنیم تا بتوانیم مشارکت دستگاه‌های دیگر را هم برای توسعه باسوادی داشته باشیم.
