تعادل| «ذره‌بین مجلس بر عملکرد وزارت نفت در دولت گذشته.» مجلس با تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت در دوره مدیریتی بیژن زنگنه موافقت کرد. پس از حاشیه‌هایی که اخیرا برای وزارت نفت رقم خورد، مجلس تصمیم به تحقیق و تفخص از این وزارتخانه گرفت. اما محورهای تحقیق و تفحص چیست؟ به‌طور کلی، تقاضای تحقیق و تفحص برای یافتن پاسخ سوال‌هایی درباره «دلیل حذف کارت سوخت، عزل و نصب‌ها، قرارداد‌های نفتی و عدم توسعه برخی میادین مشترک» است. برهمین اساس، آنطور که ایرنا گزارش داده، در جلسه علنی روز سه‌شنبه هفتم دیماه، مجلس شورای اسلامی، بررسی تقاضای تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت در دوره مدیریتی زنگنه در دولت روحانی در دستور کار صحن علنی مجلس قرار گرفت. نمایندگان با ۱۶۲ رأی موافق، ۱۵ رأی مخالف و ۶ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۰ نماینده حاضر در صحن با تقاضای این تحقیق و تفحص موافقت کردند.
نماینده تفحص‌کنندگان چه گفت؟
نماینده مردم تهران، شمیرانات، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس به عنوان نماینده تحقیق و تفحص‌کنندگان از عملکرد وزارت نفت با بیان اینکه چیزی که کشور را حفظ کرده سرمایه مردمی است که در چهل و اندی سال گذشته صورت گرفته و بار مسوولیت ما را افزایش می‌دهد، گفت: در کمیسیون انرژی بررسی‌ها با حضور معاونین وقت وزارت نفت صورت گرفت و موضوع اصلی اهمیت هیدروکربنی در پهنه منطقه‌ای و سیاست‌های غلط طی ۸ سال گذشته بود.
علی خضریان در ادامه با بیان اینکه در شرایطی قرار داریم که سیاست‌گذاری دقیق و صحیح وزارت نفت به عنوان نهاد پشتیبان اقتصادی، لازمه اداره کشور است، گفت: واگذاری بلاوجه بسته‌های نفتی EPD و EPC و عدم رعایت اولویت توسعه میادین مشترک نفتی و گازی طبق تکالیف قانونی مجلس برای دولت باید انجام می‌شد که صورت نگرفت.
وی در ادامه به موضوع سهمیه‌بندی سوخت به عنوان یکی از دستاوردهای کشور در دولت نهم و دهم اشاره کرد و یادآور شد: در این موضوع مقدار مصرفی برای مردم تعیین شد که مانع برخی اتفاقات مانند قاچاق سوخت می‌شد اما در دولت قبل که رویای بستن با غرب را داشتند بدون توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، کارت سوخت را از چرخه خارج کردند که نتیجه آن باعث شد زمانی راهی به جز بازگرداندن همان سهمیه‌ها بدون توضیح به افکار عمومی نداشته باشند که رییس‌جمهور نیز مسوولیت آن را نپذیرفت.
خضریان در ادامه با انتقاد از پافشاری بر شیوه‌نامه دستوری O&M و عدم التزام شرایط آن و فلج شدن تولید که مبنایی نداشت از دیگر اقداماتی بود که در دولت قبل صورت گرفت. وی ادامه داد: در دولت قبل هیچ اقدامی در حوزه کاهش خام‌فروشی دیده نشد و به این موضوع وابسته ماندیم تا تحریم‌ها اثر کند و راهی جز بستن با غرب و امریکا وجود نداشته باشد لذا در دوره زنگنه شاهد ایجاد پتروشیمی‌ها و پتروپالایشگاه‌ها نبودیم و برای یک اقدام کوچک نیز سال‌ها معطلی صورت می‌گرفت.
محورهای تفحص از وزارت نفت
در همین حال، مصطفی نخعی سخنگوی کمیسیون انرژی گزارش این کمیسیون را درخصوص تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت که به امضای ۳۹ نفر از اعضا رسیده، در صحن علنی تشریح کرد و گفت: بازگشت به نامه شماره ۱۴۳۲۳۳۴ مورخ دوازدهم تیرماه سال 1400 درباره تقاضای تعدادی از نمایندگان برای «تحقیق و تفحص از عملکرد وزارت نفت» به استحضار می‌رساند در اجرای ماده (۲۱۲) قانون آیین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، موضوع درجلسه رسمی تاریخ چهارم مردادماه سال جاری، این کمیسیون که با حضور ۱۷ نفر از نمایندگان عضو کمیسیون و نماینده منتخب متقاضیان تحقیق و تفحص مطرح شد و پس از استماع نظرات طرفین، ضرورت انجام تحقیق و تفحص در محورهای ذیل به تصویب رسید.
محورهای تحقیق و تفحص قرائت شده از سوی این نماینده به شرح زیر است:
1- علت اهمال، قصور و ترک فعل در عدم توسعه برخی میادین مشترک با عدم‌النفع و خسارت فراوان چند ده میلیارد دلاری (چند صد هزار میلیارد تومانی) چیست؟
2- دلایل عدم توفیق در دیپلماسی انرژی و عدم پیگیری و عقد قرارداد‌های نفتی و گازی در عرصه بین‌الملل و منطقه با توجه به خسارات فراوان مالی و پولی برای کشور چه بوده است؟
3- علت شتابزدگی در واگذاری بلاوجه بسته‌های نفتی EPD و EPC و عدم رعایت اولویت توسعه میادین مشترک نفتی و گازی و لحاظ صلاح و صرفه کشور با توجه به تکلیف قوانین بالادستی چیست؟
4- اجرای طرح‌های پتروشیمی فاقد زنجیره لازم و تخصیص خوراک به طرح‌های غیراولویت‌دار در مناطق فاقد سند توسعه و آمایش سرزمین با چه توجیهی انجام می‌پذیرد؟
5- علت حذف سهمیه‌بندی سوخت و حذف کارت سوخت و وارد آوردن خسارات فراوان مالی و پولی به نظام اقتصادی کشور چه بوده است؟
6- علت پافشاری بر شیوه‌نامه دستوری O&M و عدم التزام به شرایط آن و فلج‌سازی تولید بر چه مبنایی صورت می‌گیرد؟
7- دستاوردهای طرح‌های پژوهشی با هزینه‌های گزاف چه بوده و تشکیل شتابزده پارک‌های نوآوری و شکوفایی و تعجیل در واگذاری‌ها به روش BOO با چه هدفی دنبال می‌شود؟
8- دلایل اهمال و عدم اهتمام در صدور خدمات فنی و مهندسی در عرصه بین‌الملل و منطقه چیست؟
9- علت تغییرات ساختاری در سازمان وزارت نفت بدون مطالعه و پشتوانه علمی چه توجیهی دارد؟
10- به کارگیری و استخدام نیرو در وزارتخانه بر چه مبنایی صورت گرفته است؟
11- علت حذف شتابزده و غیر کارشناسی و بدون مطالعه چندین هزار سمت در وزارت نفت با توجه به آینده روشن صنعت نفت و گاز در تولید صیانتی حداکثری و نیاز مبرم به وجود نیرو‌های متخصص و تکنیسین چه بوده است؟
12- علی‌رغم گذشت ۸ سال از وزارت جناب زنگنه و در راستای کاهش خام‌فروشی چرا هیچ‌گونه ظرفیت پالایشی جدید احداث نشده است؟
13- با توجه به سپری شدن روز‌های پایانی عمر دولت تدبیر و امید علت انعقاد شتابزده قرارداد‌های نفتی و گازی چیست؟
14- با توجه به فرسوده بودن تاسیسات نفتی و گازی علت متوقف شدن پروژه‌های مربوطه در مناطق نفتخیز جنوب و فلات قاره چه بوده است؟
15- بررسی نحوه و چگونگی عملکرد در صندوق بازنشستگی صنعت نفت.
