تروییکای اروپایی در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل: تصمیم برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران بلا اثر است
رییس شورای راهبردی روابط خارجی : پاسخ قاطع ایران به هرگونه تجاوز امریکا وفق ماده 51 منشور ملل متحد
مهدی بیک| «هرگونه تصمیم یا اقدام در راستای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، فاقد «اثر قانونی»است.»این عباراتی است که تروئیکای اروپایی (شمال انگلیس، فرانسه و آلمان) در نامه خود خطاب به شورای امنیت سامان ملل با استفاده از آنها تلاش کرده‌اند تا نظر نهایی خود را در خصوص تلاش‌های امریکا برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه و بازگشتن تحریم‌های اقتصادی سازمان ملل علیه کشورمان اعلام کنند. در شرایطی که کمتر از 2 روز به ضرب‌الاجل ادعایی ترامپ مبنی بر بازگشت مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه کشورمان باقی مانده، اما واقعیات میدانی و داده‌های اطلاعاتی و رسانه‌ای نشان می‌دهد که امکان اجرایی شدن مکانیسم ماشه از طریق شورای امنیت سازمان ملل متحد برای ترامپ وجود نخواهد داشت و این ادعا را هم باید در ردیف سایر بلوف‌های سیاسی ترامپ در خصوص ایران طبقه بندی کرد. ادعاهای پی در پی با محوریت ایران که بلافاصله پس از کلیدداری ترامپ بر کاخ سفید یکی یکی از راه رسیدند تا ایران را مجاب به نشستن پای میز مذاکره‌ای کنند که خروجی‌اش چیزی جز پر کردن سبد دستاوردهای سیاست خارجی ترامپ نبوده و نیست. هر کدام از این ایده‌ها و طرح‌های ضدایرانی اما بعد از مدتی از دستور کار خارج شدند و جای خود را به طرح و ادعاهای تازه‌ای دادند. در آخرین دست از این اظهارنظرهای عجیب و بعد از شکست طرح امریکا در شورای امنیت سازمان ملل و انزوای کامل ایالات متحده، ترامپ با انتشار توییتی ادعا کرد امریکا از طریق مکانیسم ماشه تحریم‌های ایران را تا پایان شهریورماه بازمی‌گرداند. ادعایی که بلافاصله هم از سوی چین رد شد، هم روس‌ها آن را شوخی فرض کردند و هم اروپا حاضر نشد آن را به رسمیت بشناسد تا یک بار دیگر امریکا در صحنه مناسبات جهانی منزوی و تنها نظاره‌گر تحولاتی باشد که سایر کشورها راهبری می‌کنند. در آخرین دست از اظهارنظرهای رسمی با محوریت این موضوع، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل هم در روزهای پایانی آب پاکی را روی دست ترامپ ریخت و در خصوص ادعای ایالات متحده برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران گفت: ما در خصوص برجام بر اساس نظر شورای امنیت عمل می‌کنیم نه امریکا. هرچند مخالفان برجام در داخال کشورمان همچنان در آتش انتقاد از برجام میدمند و دستاوردهای این سند بین‌المللی را هیچ می‌انگارند، اما واقعیات میدانی نشان می‌دهد که ایران جدای از توان داخلی و ظرفیت‌های عمومی کشور با استفاده از فضایی که برجام ایجاد کرده توانسته است، امریکا را دچار انزوایی دیپلماتیک کند. انزوایی که تحلیلگران معتقدند نقش مهمی در انتخابات امریکا بازی خواهد کرد و یکی از نقاظ ضعف جدی ترامپ در حوزه سیاست خارجی در جریان مناظره‌های انتخاباتی خواهد بود.
تروئیکای اروپا: همچنان به ادامه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ متعهدیم
در نخستین ساعات بامداد دیروز بود که رسانه‌ها خبر از نامه کشورهای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل در خصوص مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های اقتصادی سازمان ملل علیه ایران دادند. خبری که ابتدا توسط برخی خبرنگاران شناخته شده اروپایی توئیت شد و ساعاتی بعد نیز آسوشیتدپرس رسما آن را در ستون اخبار بین المللی خود قرار داد. بر اساس اعلام آسوشیتدپرس تروئیکای اروپایی در نامه‌ای به رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد بار دیگر تأکید کرد که سه کشور اروپایی همچنان خود را به ادامه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ متعهد می‌دانند و هرگونه تصمیم برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران بلااثر و فقد جایگاه قانونی و حقوقی است.به گزارش العالم به نقل از آسوشیتدپرس، انگلیس، آلمان و فرانسه در این نامه به شورای امنیت گفته‌اند که تعلیق تحریم‌ها علیه ایران در چارچوب توافق هسته‌ای با ایران موسوم به برجام، پس از تاریخ ۲۰ سپتامبر (30 شهریور) ادامه خواهد یافت. نسخه‌ای از نامه این سه کشور اروپایی حاضر در برجام در اختیار برخی از خبرگزاری‌ها قرار گرفته است. انگلیس، آلمان و فرانسه تاکید کرده‌اند، هرگونه تصمیم یا اقدام در راستای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، فاقد «اثر قانونی»است. نمایندگان انگلیس، فرانسه و آلمان در سازمان ملل در ادامه این نامه گفته‌اند: ما تلاشی بی وقفه برای حفظ توافق هسته‌ای داشته‌ایم و همچنان به آن پایبند هستیم.
این سه کشور اروپایی تاکید کرده‌اند که همچنان به «اجرای کامل» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که سال ۱۳۹۴ در پیوند با توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی تصویب شد، پایبند هستند. نامه‌ای که گفته می‌شود، امریکایی‌ها چند روز قبل در جریان مضمون آن قرار گرفته بودند و برخی تحرکات تازه امریکایی‌ها در منطقه ناشی از شکستی است که امریکا در این زمینه احساس می‌کند.
تیر خلاص بر یک توهم
قبل از نامه رسمی کشورهای اروپایی به شورای امنیت، نظر مخالف دبیرکل سازمان ملل نیز یکی آخرین حلقه از سلسله مخالفت‌هایی بود که مدت کوتاهی پس از ادعای ترامپ در خصوص بازگشت تحریم‌ها از طریق مکانیسم ماشه مطرح شدند. از مخالفت‌های صریحی که ابتدا روس‌ها و چینی‌ها مطرح شدند تا مخالفت‌های معتدل‌تری که در مراحل بعدی از سوی کشورهای مختلف اروپایی اتخاذ شد، همگی واجد یک معنای کلی بود؛ اول اینکه برجام به عنوان مهم‌ترین سند بین‌المللی در خصوص عدم اشاعه باید تداوم پیدا کند و دوم اینکه امریکا بعد از خروج از برجام اجازه استفاده از برجام را نخواهد داشت.آنگونه که برخی تحلیلگران معتقدند نامه دیروز تروییکای اروپایی خطاب به شورای امنیت در خصوص برجام، قاطع‌ترین حمایتی بود که اروپا بعد از خروج ترامپ از این سند در دستور کار قرار داده بود.اما استفاده از ظرفیت عمومی سازمان ملل متحد آخرین تیر در ترکش ترامپ بود که بعد از اظهارنظر گوترش آن نیز نقش بر آب شد. ظرفیتی که برای دستیابی به آن پمپئو ناچار شد دامنه وسیعی از ابزارهای ارتباطی و اعتباری را به‌کار بگیرد تا سازمان ملل را مجبور به همکاری با امریکا کند. تلاش‌هایی که بعد از اظهارات گوترش مشخص شد نتیجه‌ای در بر نداشته است. دبیرکل سازمان ملل متحد درباره ادعای امریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران، گفت: ما درباره برجام بر اساس نظر شورای امنیت عمل می‌کنیم. گوترش در نشست خبری خود که به مناسبت آغاز هفتاد و پنجمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد که امسال به دلیل شیوع کرونا در جهان به ویژه امریکا به صورت مجازی برگزار میشد، این مطلب را در پاسخ به این پرسش مطرح کرد که امریکا مدعی است مکانیزم ماشه را فعال کرده است، در حالیکه تقریبا همه اعضای شورای امنیت با آن مخالفت کرده و همچنان در برجام باقی مانده‌اند. آیا با شورای امنیت در این باره همکاری دارید یا با مقامات امریکا برای جلوگیری از هرج و مرج در سازمان ملل تماس داشته‌اید؟ وی تصریح کرد: موضع ما بسیار ساده و به همان صورت باقی است. این شورای امنیت به عنوان یک رکن سازمان ملل متحد است که وظیفه تفسیر قطعنامه‌های شورای امنیت را دارد. از این رو، ما همان‌گونه عمل می‌کنیم که شورای امنیت عمل کند. گفتنی است، گوترش از زمان خروج یکجانبه امریکا از برجام تا کنون همواره بر حفظ این توافق بین‌المللی که از آن به عنوان دستاورد دیپلماتیک برای رژیم منع گسترش سلاح اتمی یاد می‌کند، تاکید داشته است
تلاش از سر ناامیدی
پرسشی که با این توضیحات به ذهن خطور می‌کند آن است که علی رغم احتمال پایین موفقیت طرح، چرا ایالات متحده تا این اندازه نسبت به اجرای آن پیگیری بوده است؟بسیاری از تحلیلگران معتقدند با نزدیک شدن به موعد رسمی انتخابات امریکا و خالی بودن دست ترامپ در توفیقات منطقه‌ای، ترامپ بدنبال آن بود که از طریق ظرفیتی که گمان می‌کرد مکانیسم ماشه برایش ایجاد می‌کند سبد خالی دستاوردهای سیاست خارجی خود را کمی پُرتر کند و برای این منظور ناچار شد ریسک انزوای بیشتر امریکا را به جان بخرد و دست به یک چنین اقدامی بزند. اما بعد از اطمینان خاطر از عدم موفقیت این طرح، بازی خطرناک به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی توسط کشورهای منطقه را راه انداخت تا بزعم خودش دست خالی، راهی جلسات مناظره‌های انتخاباتی با بایدن نشود. اما واکنش کشورمان به این فضاسازی‌های حاشیه‌ای امریکا، استفاده از ظرفیت 1+4 برای رویارویی با امریکا بود تا بجای اینکه ایران پاسخ اظهارنظرهای غیر منطقی ترامپ و پمپئو را بدهد، این دیپلمات‌های بلندپایه کشورهای اروپایی، چین و روسیه باشند که از بیهودگی تلاش‌های ترامپ و اهمیت برجام سخن بگویند. در واقع ایران بدنبال آن است که از شکاف موجود در روابط کشورهای دو سوی آتلانتیک در راستای منافع کلی خود بهره‌برداری کند تا به وقت مقتضی دوباره قطار برجام در مسیر درست خود قرار بگیرد. در پاسخ به این راهبرد دستگاه سیاست خارجی کشورمان، پمپئو با انتشار رشته توئیت‌های توهین‌آمیز علیه ظریف و فضای داخلی کشور تلاش کرد تا ظریف را وارد منازعه کلامی بی‌حاصل با خود کند. سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان اما در واکنش به دروغ‌پراکنی‌های توئیتری وزیر خارجه امریکا علیه وزیر امور خارجه کشورمان و تلاش‌های ایالات متحده برای اجرایی ساختن مکانیسم ماشه تأکید کرد که عکس‌العمل‌های روان‌پریشانه این مقام امریکایی از سر افسردگی و ناامیدی ناشی از شکست‌های پیاپی امریکا در برابر ایران است. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران توییت‌های اخیر مایک پمپئو در خصوص مسائل داخلی کشورمان که مملو از خشم وی نسبت به محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان است را عکس‌العمل‌هایی روان‌پریشانه از سر ناامیدی و افسردگی ناشی از شکست‌های پی در پی دستگاه تحت مدیریت پامپئو و نوعی سرپوش‌گذاری بر این ناکامی‌ها ارزیابی کرد. او در این خصوص در شبکه‌های اجتماعی نوشت: متاسفانه وزیر امور خارجه امریکا که هر لحظه بیش از قبل رویکرد فشار حداکثری و یکجانبه گرایی در مورد ایران را شکست خورده می‌بیند، تلاش مذبوحانه دارد با ادعای طرفداری از حقوق بشر، قدری از حیثیت برباد رفته رژیم ترامپ را برگرداند.این در حالی است که دولتی که آقای پامپئو به آن منتسب است دارای بدترین کارنامه حقوق بشر بوده و روزی نیست که صدای دادخواهی مردم امریکا در مقابله با خشونت، تبعیض و نژاد پرستی شنیده نشود. به رغم وضعیت وخیم داخلی امریکا، آقای پامپئو که آموزش‌های جعل، فریبکاری و دروغگوئی را در سازمان سیا فرا گرفته، بدنبال انحراف افکار عمومی بر پایه هرقدر دروغ بزرگ‌تر، باورپذیرتر، هست.
با عبور از این اتمسفر پر نوسان، بنظر میرسد توئیت‌های خشنی که ترامپ اخیرا با محوریت ایران منتشر می‌کند، برآمده از شکست‌های تلخی باشد که در پرونده راه‌اندازی مکانیسم ماشه از سر گذرانده است. شکستی که حتی باعث شد اروپا نیز در مقابل ایالات متحده قرار بگیرد و مسیر تازه‌ای را جدای از امریکا جست‌وجو کند. امری که کارشناسان معتقدند از زمان جنگ جهانی دوم به این سو هرگز سابقه نداشته و این موضوع، اهمیت برجام را به عنوان یک سند حقوقی برجسته بر بلندای تاریخ دوچندان می‌کند، حتی اگر برخی از افراد و جریانات، قدر این دستاورد را ندانند، تاریخ این حقایق را برای نسل‌های آینده حفظ خواهد کرد.
پاسخ قاطع ایران به هرگونه تجاوز امریکا وفق ماده 51 منشور ملل متحد
شورای راهبردی آنلاین: رییس شورای راهبردی روابط خارجی در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره ادعای امریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های شورای امنیت از جمله تحریم تسلیحاتی ایران گفت: این ادعای امریکا آنقدر بی‌مبنا و بی‌معناست که حتی متحدان نزدیک امریکا نیز آن را غیرمشروع می‌دانند؛ زیرا با خروج امریکا از برجام حقی برای آن رژیم در استفاده از بند ماشه در برجام یا قطعنامه 2231 قائل نیستند. دکتر سیدکمال خرازی تصریح کرد: البته امریکا که با سیاست یکجانبه‌گرایی خود اهمیتی برای نهادهای بین‌المللی قائل نیست و با زورگویی تلاش دارد سیاست‌های نامعقول خود را بر دیگران تحمیل کند، به منظور اجرای خواست نامشروع خود در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران نیازی به تمسک به قطعنامه‌های شورای امنیت ندارد، چنانکه الان هم از طریق تهدید دیگران به تحریم‌های ثانویه قصد دارد جلوی معاملات تسلیحاتی ایران را بگیرد. دکتر خرازی در پاسخ به این سوال که پاسخ ایران به اقدامات امریکا چه خواهد بود؟ گفت: ایران براساس ماده 51 منشور سازمان ملل متحد درباره حق ذاتی دفاع از خود مجاز است بی‌درنگ پاسخی قاطع به هرگونه اقدام تجاوزکارانه امریکا به بهانه بازگشت قطعنامه‌های لغو شده در قطعنامه 2231 بدهد. آنها می‌دانند که ایران در دفاع از حقوق خود مطلقا کوتاه نمی‌آید و این را بارها در عمل به اثبات رسانده است. رییس شورای راهبردی روابط خارجی در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما درباره انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا چیست؟ گفت: برای ایران فرق ندارد چه کسی در نوامبر انتخاب خواهد شد، برای ما سیاست‌های امریکا ملاک عمل خواهد بود. البته دوره ریاست ترامپ از این جهت مهم بود که ماهیت امریکا برای جهانیان به خوبی آشکار شد. امروز پوچ بودن شعارهای فریبنده امریکایی‌ها و استفاده ابزاری آنها از نهادهای بین‌المللی علیه دیگران برای همگان روشن شده است.
