تجارت خارجی و مراودات اقتصادی در سطح فرامرزی و بین‌المللی از ضروریات اجتناب ناپذیراقتصادی است که کم توجهی و غفلت از ظرفیت‌های بالقوه موجود در آن از مصادیق بارز فرصت سوزی به شمار می‌رود.
سحر فرجی، کارشناس اقتصادی با اشاره به سهم قابل توجه چین در مراودات اقتصادی با ایران اظهار داشت: بدون تردید در مناسبات اقتصادی بین‌المللی برخی از متحدان بیشترین میزان تجارت اقتصادی را به خود اختصاص می‌دهند که به هر ترتیب این عرف و قاعده نانوشته، از دیرباز در تعاملاتِ تجاری میان کشورها وجود داشته است. وی افزود: آنچه که در این میان، حائز اهمیت است به فاصله میان حجم و ارزش مبادلات و مراودات تجاری متحدانِ اقتصادی کشور، معطوف می‌شود. فرجی گفت: کشور چین یا ترکیه از مصادیق بارز چنین رویکرد غیرمنطقی و غیرمعقولانه به شمار می‌روند که ریشه اصلی این موضوع به اعتقاد بنده به برخی از سیاست‌گذاری‌های غلط اقتصادی در طول سالیان گذشته باز می‌گردد. کارشناس اقتصادی عنوان کرد: مولفه‌های متعدد و متنوعی در میزان نزدیکی تجاری کشورها در مراودات اقتصادی و تجاری با یکدیگر تاثیرگذار است که ریسک تجارت و سرمایه‌گذاری، میزان حجم و وسعت بازار مصرف کشورهای دوست، آینده و ثبات سیاسی، نفوذ بین‌المللی و منطقه‌یی و... از نمونه‌های آن به‌شمار می‌رود. فرجی گفت: با در نظر گرفتن چنین پارامترهایی این واقعیت، ملموس می‌شود که کشور چین از بسیاری جهات، از مولفه‌های اشاره شده برخوردار است، اما نکته ظریف به این واقعیت غیرقابل انکار باز می‌گردد که متاسفانه بیشترین حجم مراودات اقتصادی ایران به یک یا دو کشور خلاصه شده و در مراتب بعدی، میزان ارزش و حجم تعاملات اقتصادی میان ایران با کشورهای دیگر محدود است. وی افزود: ریسک بالای این رویکرد این است که در صورت روی گردان شدن کشورهای دوست به دلیل بازی‌های پشت پرده و فراز و نشیب‌های غیرقابل پیش بینی عالم سیاست، خساراتی جدی به کشور هدف و جامعه‌یی که بیشترین سهم تجارت اقتصادی خود را به یک یا دو کشور منحصر کرده، تحمیل خواهد شد. کارشناس اقتصادی گفت: در تحلیل و بررسی این موضوع، تا حدود بسیاری مناسبات سیاسی میان کشورها نیز اثرگذار است.
فرجی گفت: یک قاعده کلی در علم سیاست وجود دارد و آن مبتنی بر این امر می‌شود که در عالم سیاست، دوست یا دشمن دایمی وجود ندارد و از این حیث در صورت تیره شدن روابط با کشوری که عنوان متحد و شریک تجاری و اقتصادی را یدک می‌کشد، با آسیب‌های بسیاری مواجه خواهیم شد. وی افزود: منطق اقتصاد و عالم سیاست حکم می‌کند دایره مناسبات تجاری با کشورهای دوست و متحد افزایش یابد و در صورت حصول چنین امری، علاوه بر ایجاد فضایی رقابتی میان کشورها برای برقراری رابطه تجاری مناسب و معقولانه در صورت بروز تیرگی یا تنش در روابط نیز، به راحتی و در کوتاه‌ترین زمان ممکن می‌توان جایگزین مناسبی برای کشور هدف لحاظ نمود و به تبع در این بستر و شرایط امکان بازی کردن با کارت‌های اقتصادی علیه کشوری خاص همچون ایران به حداقل ممکن کاهش می‌یابد. مهین مطیعی، کارشناس اقتصادی با اشاره به تاثیرگذاری شرایط سیاسی در نحوه و کیفیت انتخاب شرکای تجاری و اقتصادی گفت: در برخی مواقع، شرایط و تحولات سیاسی به نحوی رقم می‌خورد که ممکن است کشور یا دولتی برخلاف میل و نظر خود، مناسبات اقتصادی و تجاری خود را تنظیم و طراحی نماید. وی افزود: میزان نفوذ و قدرت جهانی، بین‌المللی یا منطقه‌یی کشورها نقش بسیار تعیین‌کننده‌یی در انتخاب شرکای اقتصادی ایفا می‌کند اما در این میان، کشوری موفق خواهد بود که به موازات لحاظ کردن مولفه‌های فوق، ضریب سود تجاری، وسعت بازار مصرف، میزان مراودات اقتصادی در دو بخش صادرات و واردات و دیگر اقتضائات و ضروریاتی که در تنظیم و طراحی مناسبات این‌چنینی ضروری است را مدنظر قرار دهد. کارشناس اقتصاد سیاسی گفت: در گذشته با عنایت به تحریم‌های سنگینی که دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران به ما تحمیل کرده بودند، به تبع حق انتخاب چندانی برای برگزیدن متحدان تجاری و اقتصادی نداشتیم اما انتظار می‌رود در شرایط فعلی که تا حدودی برخی از موانع در حوزه سیاست خارجی مرتفع شده، در افزایش شعاع دایره متحدان تجاری و اقتصادی تلاش فزآینده‌تری لحاظ شود. وی افزود: البته گام‌های مثبتی در ماه‌های گذشته در این خصوص برداشته شده اما با در نظر گرفتن ظرفیت‌های بالقوه موجود در کشور، این واقعیت مبرهن می‌شود که نتوانسته‌ایم به توفیق برجسته و ملموسی در این حوزه نائل شویم و همچنان شاهد هستیم برخی از کشورهایی که در قالب هیات‌های تجاری به ایران سفر کرده‌اند، خروجی مثبت و ملموسی از خود به نمایش نگذاشته و همچنان در برخی حوزه‌ها مذاکرات، در حد شعار و وعده‌های شفاهی باقیمانده است.
