تعادل|رقیه ندایی|
در ماه‌های نخست سال گذشته بازدهی بسیار بالا و رکوردشکنی روزانه بورس باعث شد که بازارسرمایه صدرنشین سودآوری و بازدهی در میان بازارهای مالی شود البته نباید فراموش کرد که این بازدهی بیش از 300 درصدی با دعوت مسوولان از مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس رخ داد. تقریبا پنج ماه نخست سال جاری هجوم نقدینگی بسیار بالا و حمایت‌های دولتی باعث شد شاخص وارد کانال دو میلیون واحدی شود اما؛ ورود به این کانال ادامه‌دار نبود و از روز 19 مردادماه شاهد ریزش بازار بودیم که ریزش‌ها ناشی از تصمیم‌ها و مصوبات شبانه و سیاست‌های جدید بورسی بودکه هنوزهم بعد از گذشت چندین ماه و ورود به سال جدید این وضعیت ادامه دارد و مصوبات شبانه سازمان بورس توانسته که شاخص کل بازار را دو سه روزی مثبت نگاه دارد و سرمایه‌گذاران را نسبت به این بازار امیدوار کند.
تکرار مکررات
بسیاری از فعالین و بورس بازان قدیمی بر این نظرند که دامنه نوسان باید آرام آرام از بازار حذف شود و اگر در میانه‌های مرداد ما دامنه نوسان را نداشتیم، بازارسهام ریزش‌های خود را انجام داده بود و در حال حاضر مشکل حادی با عنوان ریزش‌های ادامه‌دار در بازارسرمایه نداشتیم. براساس عقیده کارشناسان بورسی اینکه مسوولان بورسی دامنه نوسان را هر چندوقت یک‌بار تغییر می‌دهند نشان‌دهنده عدم ثبات در تصمیم‌گیری‌های سازمان بورس برای بهبود یافتن وضعیت اکنون است و باید تغییراتی اساسی برای اعتماد‌سازی در بازار انجام شود و مصوبات روزانه و شبانه تنها بی‌اعتمادی را در پی دارد.
طبق نظر برخی از کاشناسان مثبت شدن چند روزه بازارسرمایه تنها ناشی از ورود پول توسط گروهی خاص و جو معاملاتی است چراکه؛ سرمایه‌گذاران بورسی نسبت به این بازار بی‌اعتماد هستند و معاملات خود را براساس عدم اعتماد در بازار انجام می‌دهد.
اگر به گذشته بازار نگاه کنیم روزهای پایانی بهمن ماه که برابر با ورود محمدعلی دهقان دهنوی به عنوان رییس سازمان بورس + به کارگیری دامنه نوسان نامتقارن در بازار سرمایه دامنه‌ای که در ابتدا با افزایش یک درصدی سقف مجاز نوسان مثبت به ۶ درصد و کم شدن نوسان منفی آن به ۲ درصد تصور می‌شد راهی باز خواهد کرد به سوی رونق دوباره بازار یاد شده. با این وجود وضعیت تغییری نکرد و با فشرده شدن عرضه‌ها میزان رکود در بازار افزایشی شد. پس از افزایش دامنه نوسان به رقم‌های مختلف وضعیت درست نشد و در خوان آخر سازمان بورس مجبور به تغییر دامنه به حالت گذشته خود شد و دو روزی می‌شود که شاهد تغییر و افزایش شاخص کل هستیم و اگر وضعیت بدین گونه پیش رود می‌توانیم شاهد ورود شاخص به کانال یک میلیون و 200 واحدی باشیم.
بازارسرمایه طی ماه و سال اخیر فراز و نشیب‌های بسیاری تجربه کرده و حتی برای نخسین بار در تاریخ بازار طی یکسال بیش از یک بار خرسی شد و به موجب افزایش ریسک معاملات ناشی از افزایش تصمیمات بورسی و التهاب و چنددستگی در سیاست‌گذاری کلان شاهد خروج نقدینگی بسیار هنگفتی بودیم که براساس نظرسنجی «تعادل» 44 درصد این سرمایه‌ها وارد بازار رمزارزها شده و باقی آن نیز در بازارهای مختلف تقسیم شد. از زمان مذکور (مردادماه سال گذشته تاکنون) دامنه نوسان نامتقارن برروی بازار تحمیل شده و شرایطی را پدید ساخته تا بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاران حقیقی که طی سالیان اخیر نسبت به این بازار اعتماد داشتند رفته رفته با افت قیمت‌ها و نبود فضای سرمایه‌گذاری مناسب و آینده‌ای روشن برای صعود بازار به مرور سرمایه خود را از بورس خارج کنند.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که حجم مبنا نیز به عنوان یک مخل بسیار بزرگ برای بازار شناخته می‌شود و موجبات صف‌های سنگین را برای بازار فراهم می‌سازد. به موجبات همین دلیل در طول زمان مذکور بسیاری از کارشناسان و فعالین بازار سرمایه به این رویه انتقاد کردند و حتی بسیاری بدنه تصمیم‌گیری در سازمان بورس را به واکنش انفعالی در مواجهه با انتقادات و خواسته‌ها متهم ساختند. تمامی این موارد در حالی رخ داد که باتوجه به صحبت‌ها و اخبار انتظار می‌رود هرچه زودتر دامنه نوسان نامتقارن و دستورالعمل بازارگردانی و گره‌های معاملاتی و امثال این مقررات در بازار حل شود وباعث خروج نقدینگی از این بازار نشود.
با این حال این موضوع نه تنها محقق نشد بلکه در مواقعی ارزش معاملات خرد بازاری را که در کمتر از یکسال گذشته به فراتر از ۲۴ هزار میلیارد تومان در روز رفته بود را به زیر۷۰۰ میلیارد تومان رساند و تقاضای حقیقی در بورس و فرابورس آنچنان ضعیف شد که ارزش معاملات خرد بورس در برخی روزها به کمتر از ارزش معاملات خرد صندوق‌هایETF رسید. این در حالی است که این صندوق‌ها در طول یک سال گذشته افزایش قابل‌توجهی را در ارزش معاملات خود شاهد نبودند و سنگین‌تر شدن کفه تقاضا در آنها نه از روی توسعه این بخش از بازار سرمایه بلکه به دلیل تضعیف قابل توجه معاملات خرد به شکل مستقیم بود. در طول این مدت بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم گرفتند تا عطای سرمایه‌گذاری مستقیم را به لقایش ببخشند و با کاهش ریسک خود سرمایه‌گذاری را از طریق صندوق‌های یاد شده و به شکل غیر مستقیم دنبال کنند. با این حال امید می‌رود که وضعیت بازارسهام بهبود یابد و مسوولان بورسی به فکر راه‌حل اساسی باشند از میان‌برها استفاده نکنند چراکه؛ این میان‌برها میزان اعتماد سهامداران را در بازارکاهش می‌دهد و خروج نقدینگی را سهل‌تر می‌کند. درحال حاضر دو سه روزی می‌شود که شاخص کل بازار روند صعودی گرفته و انتظار می‌رود این وضعیت تا پایان هفته بدین شکل باشد و معاملات هفته آتی نیز بستگی به احوالاتی همچون جلسات مدیران بورسی و مذاکرات وین دارد و باید دید بازار چه شکلی به خود می‌گیرد و نمی‌توان پیش بینی کاملی برای بازار داشت.
افزایش ورود نقدینگی به بازارسهام
شاخص کل در بازار بورس در روز سه‌شنبه، ۲۱ اردیبهشت‌ماه۲۱ هزار و ۹۳۴ واحد رشد داشت که در نهایت این شاخص به رقم یک میلیون و ۱۷۹ هزار واحد رسید.برپایه معاملات این روز بیش از پنج میلیارد و ۹۸۶ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش ۴۷ هزار و ۴۲۳ میلیارد ریال داد و ستد شد.همچنین شاخص کل (هم‌وزن) با ۱۸۶ واحد افزایش به ۴۱۹ هزار و ۲۵۰ واحد و شاخص قیمت (هم‌وزن) با ۱۲۱ واحد رشد به ۲۷۲ هزار و ۲۰۹ واحد رسید.شاخص بازار اول ۱۹ هزار و ۶۶۴ واحد و شاخص بازار دوم ۳۱ هزار و ۹۰۳ واحد افزایش داشتند.
طی معاملات چهارمین روز هفته حقیقی‌ها حدود ۱۴۰میلیارد تومان وارد بازار سهام کردند. ارزش کل معاملات خرد سه هزار و ۲۷۰میلیارد تومان بود، افراد حقیقی۸۰درصد یعنی دو هزار و ۶۱۰میلیارد تومان سهام خریدند و مازاد خریدشان چهار درصد از کل معاملات شد.بیشترین ورود پول حقیقی به بازار در سه گروه «فلزات اساسی»، «فرآورده‌های نفتی» و «مواد و محصولات دارویی» رقم خورد در حالی که برآیند معاملات گروه‌های «سرمایه‌گذاری‌ها» و «عرضه برق، گاز، بخار و آب گرم»به نفع حقوقی‌ها تمام شد. علاوه بر این در بین همه نمادها، نماد «فولاد مبارکه اصفهان» با سه هزار و ۳۴۳ واحد، «ملی صنایع مس ایران» با دو هزار و ۲۹۹ واحد، «صنایع پتروشیمی خلیج فارس» با دو هزار و ۵۸۲ واحد، «شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» با یک هزار و ۴۱۹ واحد، «معدنی و صنعتی گل گهر» با یک هزار و ۲۲۴ واحد، «پالایش نفت اصفهان» با ۹۶۸ واحد، «توسعه معادن و فلزات» با ۸۳۹ واحد، «شرکت سرمایه‌گذاری غدیر» با ۸۲۷ واحد، «پالایش نفت بندرعباس» با ۷۸۱ واحد و «پالایش نفت تهران» با ۷۶۸ واحد تاثیر مثبت بر شاخص بورس داشتند. در مقابل «به پرداخت ملت» با ۵۲۵ واحد، «مخابرات ایران» با ۳۴۴ واحد، «فولاد خراسان» با ۱۵۷ واحد، «پتروشیمی شیراز» با ۱۲۸ واحد، «کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران» با ۸۶ واحد، «حمل و نقل توکا» با ۷۴ واحد، «لابراتور‌سازی دکتر عبیدی» با ۷۱ واحد، «تامین سرمایه لوتوس پارسیان» با ۵۸ واحد، «سرمایه‌گذاری البرز» با ۵۶ واحد، «نیروکلر» با ۵۱ واحد، «تامین ماسه ریخته گری»
با ۴۹ واحد و «پست بانک ایران» با ۴۸ واحد تاثیر منفی را بر شاخص بورس داشتند.بر پایه این گزارش نماد «سایپا»، «ملی صنایع مس ایران»، «ایران خودرو»، «گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو»، «گروه دارویی برکت»، «شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی» و «فولاد مبارکه اصفهان» در گروه نمادهای پرتراکنش قرار داشتند.گروه فلزات اساسی هم در معاملات امروز صدرنشین برترین گروه‌های صنعت شد و در این گروه ۳۵۶ میلیون و ۲۷ هزار برگه سهم به ارزش پنج هزار و ۲۳۵ میلیارد ریال دادوستد شد.
آخرین وضعیت شاخص فرابورس
در روز سه شنبه شاخص فرابورس نیز بیش از ۱۵۳ واحد افزایش داشت و بر روی کانال ۱۷ هزار و ۴۲۷ واحد ثابت ماند.همچنین در این بازار یک میلیارد و ۱۵۸ میلیون برگه سهم به ارزش ۳۳ هزار و ۷۵۳ میلیارد ریال دادوستد شد.طی روز مذکور نماد «پلیمر آریا ساسول»، «هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه»، «پتروشیمی زاگرس»، «سهامی ذوب‌آهن اصفهان»، «پتروشیمی تندگویان»، «شرکت سرمایه‌گذاری صبا تامین»، «فولاد هرمزگان جنوب»، «شرکت آهن و فولاد ارفع»، «سنگ آهن گهرزمین»، «گروه توسعه مالی مهر آیندگان»، «صنایع ماشین‌های اداری ایران»، «بیمه پاسارگاد» و «توسعه مولد نیروگاهی جهرم» تاثیر مثبت بر شاخص این بازار داشتند. در مقابل «تولیدی و خدمات صنایع نسوز توکا»، «دارویی ره آورد»، «پتروشیمی مارون»، «بیمه سامان»، «زغال سنگ پرورده طبس»، «مدیریت انرژی امید تابان هور»، «تولید نیروی برق دماوند» و «پالایش نفت شیراز»تاثیر منفی بر شاخص فرابورس داشتند. در پایان معاملات روز سه شنبه بازار سرمایه، ارزش سهام عدالت درمقایسه با روز گذشته، ۳.۰درصد افزایش یافت و ارزش سبد ۵۳۲هزار تومانی و یک میلیون تومانی سهام عدالت به ترتیب به ۱۰ میلیون و ۹۶۲هزار تومان و ۲۰ میلیون و ۶۵۰هزار تومان رسید.با احتساب این موضوع، ارزش ۶۰درصد قابل فروش سبد ۵۳۲هزار تومانی سهام عدالت به ۶ میلیون و ۵۷۷هزار تومان رسیده است
