گروه بانک و بیمه|محسن شمشیری|
جدیدترین گزارش شاپرک در زمینه وضعیت سرانه دسترسی به کارتخوان نشان می‌دهد که بیش از ۷ میلیون دستگاه فعال در کشور وجود دارد که با در نظر گرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال، برای هر ۸ ایرانی یک کارتخوان وجود دارد.
به گزارش «تعادل»، جدیدترین گزارش منتشر شده از سوی شاپرک در خصوص سرانه و ضریب نفوذ ابزارهای کارتخوان فروشگاهی حاکی از آن است که در شهریورماه سال جاری ۷ میلیون و ۶۴۹ هزار و ۴۱۴ دستگاه کارتخوان فعال بوده است که با در نظر گرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال در کشور یعنی ۵۹ میلیون و ۶۴۵ هزار و ۷۴۲ نفر که متقاضی دریافت خدمات بانکی و پرداخت هستند، به ازای هر ۷.۷ ایرانی (۸ ایرانی) یک دستگاه کارتخوان فعال و دارای تراکنش در کشور وجود داشته است؛ لازم به ذکر است که جمعیت بالای ۱۸ سال در این گزارش آخرین گزارش جمعیتی منتشره از سوی مرکز آمار ایران در سرشماری سال ۱۳۹۵ بوده که در گزارشات بانک مرکزی و شاپرک مورد استفاده قرار گرفته است.
ضریب نفوذ ابزار کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی به ازای هر ده هزار نفر فرد بالای ۱۸ سال در شهریورماه با در نظر گرفتن تعداد ۷ میلیون و ۶۴۹ هزار کارتخوان فروشگاهی فعال و جمعیت ۵۹ میلیون و ۶۵۴ هزار نفری جمعیت بالای ۱۸ سال، بالغ بر ۱۲۸۲.۲۸ دستگاه کارتخوان وجود دارد که نشان از دسترسی گسترده متقاضیان دریافت خدمات بانکی و پرداخت به ابزار پذیرش کارتخوان به عنوان رایج‌ترین ابزار پذیرش در شبکه پرداخت الکترونیک دارد.گزارش شاپرک درباره سرانه تعداد تراکنش‌های هر یک از ابزارهای پذیرش به ازای جمعیت بالای ۱۸ سال کل کشور در شهریور ماه نشان می‌دهد که در این مدت بالغ بر دو میلیارد و ۱۴ میلیون تراکنش با کارتخوان انجام شده که با در نظر گرفتن جمعیت بالای ۱۸ سال در کشور، سرانه تراکنش‌های هر ابزار ۳۳.۷۷ تراکنش بوده است.استان‌های تهران، خراسان رضوی، فارس و خوزستان به ترتیب بیشترین تعداد کارتخوان فروشگاهی فعال سیستمی در شهریورماه ۱۳۹۸ را به خود اختصاص داده‌اند؛ استان تهران با یک میلیون و ۶۰۳ هزار ابزار بیشترین دستگاه کارتخوان در میان استان‌های کشور دارد.آمار اعلام شده از سرانه استانی کارتخوان‌های فروشگاهی فعال سیستمی به ازای افراد بالای ۱۸ سال در شهریورماه نکات جالبی را به همراه دارد؛ استان یزد، تهران، بوشهر، هرمزگان و مازندران بیشترین سرانه ابزار کارتخوان فروشگاهی را داشته‌اند و جمعیت ساکن در این استان‌ها دسترسی بیشتری نسبت به سایر استان‌ها به ابزار کارتخوان فروشگاهی دارند.
تراکنش ۱۰۱ میلیون کارت بانکی
آمار منتشره از سوی شاپرک نشان می‌دهد که در شهریور ماه سال جاری بالغ بر ۱۰۱ میلیون و ۲۳۶ هزار کارت از جمله کارت‌های اعتباری، برداشت و هدیه و بُن کارت حداقل یک تراکنش داشته‌اند.در این مدت بالغ بر ۱۰۱ میلیون و ۲۳۶ هزار و ۲۱۵ کارت بانکی از جمله کارت‌های اعتباری، برداشت و هدیه و بُن کارت حداقل یک تراکنش را داشتند؛ از سویی دیگر بررسی‌ها نشان می‌دهد که در مرداد ماه سال جاری، تعداد ۱۰۱ میلیون و ۲۲۶ هزار و ۵۵۸ کارت بانکی تراکنش داشتند که نشان از رشد ۰.۰۱ درصدی تعداد کارت‌های بانکی دارای حداقل یک تراکنش در شهریور ماه دارد که مقایسه آمار شهریورماه با ماه‌های گذشته به معنای وجود ثبات نسبی در تعداد کارت‌های بانکی تراکنش‌دار در شبکه پرداخت است.
با توجه به بررسی گزارش‌های منتشره از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا به امروز می‌توان گفت که در هر ماه به صورت معمول حدود ۱۰۰ میلیون کارت بانکی حداقل یک تراکنش را دارند که میزان این کارت‌ها از جمعیت فعلی کشور بیشتر است و نشان از استفاده گسترده شهروندان از خدمات شبکه پرداخت و خدمات مبتنی بر کارت دارد.در شهریور ماه در حدود ۹۶ میلیون و ۵۷۵ هزار کارت بانکی از نوع برداشت حداقل یک تراکنش را داشتند که در مقایسه با آمار مرداد ماه تعداد کارت‌های بانکی برداشت دارای حداقل یک تراکنش در سوییچ شاپرک رشد منفی ۰.۰۹ درصدی داشته است؛ همچنین بالغ بر ۴ میلیون و ۵۵۰ هزار کارت بانکی از نوع هدیه و بُن کارت و ۱۰۹ هزار کارت از نوع کارت اعتباری در مرداد ماه حداقل یک تراکنش را داشته‌اند که به ترتیب نسبت به آمار مرداد ماه رشد ۲.۵۲ و منفی ۸.۵۳ درصدی را تجربه کرده‌اند.کارت‌های بانکی از نوع برداشت بالغ بر ۹۵.۴۰ درصد از سهم کارت‌های بانکی تراکنش‌دار در شهریورماه را به خود اختصاص داده‌اند؛ همچنین کارت‌های هدیه و بن کارت صادره از سوی شبکه بانکی سهمی ۴.۵۰ درصدی از تمام کارت‌های بانکی تراکنش‌دار مرداد ماه سال جاری داشته‌اند و کارت‌های اعتباری صرفا ۰.۱۱ درصد از سهم انوع کارت بانکی را به خود اختصاص دادند که نشان از وجود ثبات نسبی در کارت‌های برداشت و رشد در کارت‌های هدیه دارد اما در وضعیت کارت‌های اعتباری رشد منفی وجود دارد که باید با اصلاح بازار کارت‌های اعتباری، در این بخش وضعیت مطلوبی برای ایجاد رونق در نظر گرفته شود. بانک ملی ایران با سهم ۲۲.۲۳ درصدی بیشترین سهم از کارت‌های بانکی تراکنش‌دار را در میان شبکه بانکی کشور در اختیار دارد و در ادامه بانک‌های ملت، صادرات ایران و کشاورزی به ترتیب جایگاه دوم تا چهارم بیشترین سهم از کارت‌های بانکی تراکنش‌دار شهریور ماه را به خود اختصاص داده‌اند؛ از سویی دیگر بانک سپه که تعداد بسیار زیادی کارت بانکی صادر کرده در جایگاه سهم بانک‌های صادر‌کننده از تعداد کارت‌های بانکی تراکنش‌دار با سهم ۶.۷۸ درصدی در جایگاه پنجم قرار گرفته است.گزارش شاپرک از وضعیت شبکه پرداخت الکترونیک نشان می‌دهد که تعداد تراکنش‌های ناموفق در شهریورماه نسبت به مرداد ماه ۷.۳۵ درصد رشد داشته است.در این مدت بالغ بر دو میلیارد و ۵۱۳ میلیون تراکنش انجام شده که از این میان تعداد تراکنش‌های موفق حدود دو میلیارد و ۳۰۰ میلیون تراکنش بوده و تعداد تراکنش‌های ناموفق به ۲۱۲ میلیون تراکنش رسیده است؛ مقایسه تعداد تراکنش‌های موفق و ناموفق در شهریورماه نسبت به مرداد ماه سال جاری نشان می‌دهد که تراکنش‌های موفق کاهشی ۲.۳۶ درصدی داشته اما تعداد کل تراکنش‌های ناموفق ۷.۳۵ درصد رشد کرده است.خطای پذیرندگی با یک میلیون و ۷۰۵ هزار تراکنش، خطای کاربری با ۱۸۹ میلیون و ۷۲ هزار تراکنش و خطای صادرکنندگی با ۱۹ میلیون و ۸۷۸ هزار تراکنش، خطای شاپرکی با ۸۰۶ هزار تراکنش و خطای کسب و کار با یک میلیون و ۴۵۰ هزار تراکنش تعداد کل تراکنش‌های ناموفق شهریورماه در شبکه پرداخت را تشکیل داده‌اند؛ مقایسه آمار شهریور ماه با مرداد ماه سال جاری نشان می‌دهد که خطای پذیرندگی و کاربری به ترتیب ۲۰.۹۹ درصد، ۶.۵۲ درصد و ۲.۶۶ درصد رشد داشته، این در حالی است که خطای کسب و کار و شاپرکی به ترتیب ۲۳.۹۶ و ۳.۹۱ درصد کاهش داشته است.سرانه هر دستگاه کارتخوان بالغ بر ۲۹ میلیون و ۲۸۵ هزار تومان است که از سایر ابزارهای پذیرش شبکه پرداخت الکترونیک بیشتر است. در حدود ۹ میلیون و ۹۱۱ هزار ابزار پذیرش در سراسر کشور فعال بوده که با استفاده از آنها به ارزش دو هزار و ۵۰۵ میلیارد ریال تراکنش انجام شده است؛ بر همین اساس سرانه مبلغ تراکنش هر ابزار در مدت مذکور بالغ بر ۲۵ میلیون و ۲۷۷ هزار تومان اعلام شده است. ارزش تراکنش‌های انجام شده توسط این ابزار بالغ بر دو هزار و ۲۴۰ میلیارد ریال است؛ همین موضوع باعث شده تا بیشترین سرانه مبلغ تراکنش‌های هر ابزار پذیرش متعلق با ۲۹ میلیون و ۲۸۵ هزار تومان به کارتخوان اختصاص یابد
