طرح مالیات بر عایدی سرمایه در پیچ و خم مجلس
نوبت بررسی جزییات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در شرایطی هنوز فرا نرسیده است که تصویب و اجرایی شدن این طرح می‌تواند زمین، خودرو، مسکن و ارز را از بازار دلالی خارج کند. در چند هفته گذشته، گزارش شور دوم کمیسیون اقتصادی در مورد طرح مالیات بر عایدی سرمایه در دستور هفتگی مجلس قرار گرفته است؛ طرحی که کلیات آن در ۵ خرداد سال گذشته به تصویب رسید و برای بررسی مجدد به کمیسیون اقتصادی ارجاع شد. کمیسیون اقتصادی مجلس بعد از بررسی و چکش‌کاری مجدد، گزارش مصوبات خود را به هیات رییسه مجلس برای قرار گرفتن در دستور کار صحن علنی ارجاع داده که با وجود گذشت چند ماه، هنوز نوبت به بررسی این طرح نرسیده است؛ محمد رشیدی عضو هیات رییسه مجلس در این باره به ایسنا گفت: تعدد طرح‌های در دستور کار مجلس باعث شده که هنوز نوبت به بررسی طرح مالیات بر عایدی سرمایه نرسیده است. موضوعی که به نحو دیگر مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس بیان کرد و گفت: طرح مالیات بر عایدی سرمایه مدت‌هاست در دستور مجلس قرار دارد منتها شلوغی دستور کار مجلس و فوریت‌های گاه و بی‌گاهی که پیش می‌آید، باعث به تعویق افتادن تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس شده است؛ اخیرا جلسات مجلس به صورت دو شیفته برگزار شد تا بتوانیم بخشی از دستورها را به نتیجه برسانیم. طغیانی همچنین با ابراز از اینکه طرح مالیات بر عایدی سرمایه تا پایان سال مورد بررسی و تصویب قرار گیرد، در عین حال گفت: با توجه به برنامه هفتم توسعه، لایحه بودجه ۱۴۰۲ و شلوغ بودن دستور مجلس، نمی‌توان اظهارنظر دقیقی درباره زمان تصویب طرح مالیات بر عایدی داشت، اما بدون شک این طرح در مجلس یازدهم به نتیجه خواهد رسید. مجتبی توانگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگویی با ایسنا درباره پیشینه این طرح گفته بود «این طرح در مجالس و دولت‌های گذشته با ابعاد ضعیف‌تری مطرح بوده که هر بار به دلایل مختلف به نتیجه نرسیده است. نمونه آن مصوبه دولت در خرداد ۱۳۸۸ برای اخذ مالیات از بخش سوداگری یا دلالی مسکن بود که علی رغم ابلاغ آن، با نامه آقای لاریجانی رییس وقت مجلس لغو شد. در سال ۱۳۹۱ نیز وزارت اقتصاد در ذیل لایحه اصلاح مالیات‌های مستقیم، لایحه مالیات بر عایدی سرمایه را به مجلس ارایه کرد که در سال ۱۳۹۳ بعد از طرح در مجلس تصویب نشد و در نهایت با نامه آقای آخوندی وزیر وقت راه و شهرسازی و دستور لاریجانی این بند حذف شد.نمایندگان طرح مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه املاک را در تیر ۱۳۹۷ مطرح کردند که باز هم به نتیجه نرسید. این طرح با پیگیری‌های رییس کمیسیون اقتصادی و رییس مجلس در دستور کار مجلس یازدهم قرار گرفته است.» انتظار می‌رود جزییات طرح «مالیات بر عایدی سرمایه» قبل از ورود مجلس به بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه یا لایحه بودجه ۱۴۰۲ در جلسات علنی مجلس مورد رسیدگی قرار گیرد تا شاهد کاهش سوداگری در بازارهای ارز، مسکن و خودرو باشیم.
چرا نرخ ارز در مدت کوتاهی ٣٣ درصد افزایش پیدا کرد؟
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گفت: مگر چه اتفاق عجیب و غریبی رخ داده که با وجود این همه منابع درآمدی و ارز حاصل از فروش نفت، قیمت ارز به یک‌باره و در بازه کوتاه‌مدت بالغ بر ۱۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده است؟ احسان ارکانی در خصوص چرایی افزایش نرخ ارز گفت: قرار است رییس بانک مرکزی در جلسه علنی مجلس درباره علت افزایش نرخ ارز توضیح دهد؛ اکنون در وضعیتی هستیم که میزان فروش نفت به دوران اوج قبل از تحریم رسیده لذا منابع درآمدی حاصل از فروش نفت به‌طور کامل تحقق پیدا کرده است. از طرف دیگر درآمدهای دولت از مالیات هم در سقف پیش‌بینی شده محقق شده و بر اساس اظهارات مقامات دولتی مشکلی از لحاظ کمبود درآمد و منابع درآمدی و همچنین کسری بودجه وجود ندارد. این نماینده مجلس ادامه داد: از طرف دیگر با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، فشار تحمیلی به دولت برای تامین منابع ارزی وجود ندارد به همین دلیل سوال ما این است که چه عاملی باعث شده در یک بازه زمانی خیلی کوتاه نرخ دلار از ۳۰ هزار تومان به ۴۰ هزار تومان برسد؟ سوالی که حداقل برای ما جوابی ندارد. وی افزود: منتظر توضیحات رییس بانک مرکزی هستیم که چه اتفاق عجیب و غریبی رخ داده که با وجود این همه منابع درآمدی و ارز حاصل از فروش نفت در سقف اعلام شده توسط دولت و همچنین کاهش ۲۰ میلیارد دلاری هزینه‌های دولت ناشی از حذف ارز ترجیحی، شاهد افزایش یک‌باره قیمت ارز به جای تثبیت نرخ ارز هستیم؛ نرخ ارز در مدت کوتاه 10 روز افزایش عجیب و غریب به میزان ۳۳ درصد رشد داشته است. ارکانی در مورد اینکه آیا اغتشاشات و ناآرامی‌ها باعث افزایش قیمت دلار شده است گفت: باید توضیح داده شود که ناآرامی‌ها چه تاثیری در بحث ارز داشته لذا لازم است استدلال‌ها، فنی، تخصصی، علمی و قابل پذیرش باشد؛ آیا قبل از ناآرامی‌ها در وضعیت خوبی از لحاظ تورمی و افزایش قیمت‌ها قرار داشتیم و اکنون چنین شرایطی را نمی‌بینیم یا اینکه همان زمان همچنین شرایطی بود و اکنون سرعت پیدا کرده است؟ وی اضافه کرد: نکته اصلی این است که طبق اعلام وزیر نفت، فروش نفت به زمان قبل از تحریم‌ها برگشته و با حذف ارز ترجیحی، ۲۰ میلیارد دلار از هزینه‌های دولت حذف شده است؛ پس باید از نظر علمی، فنی و دانش اقتصادی حداقل شاهد تثبیت نرخ ارز باشیم. اینکه چرا اتفاقی برعکس رخ داده احتیاج به پاسخ علمی دارد نه اینکه با کلی‌گویی و ربط دادن موضوعات مختلف به یکدیگر، افکار عمومی و اذهان نخبگان و متخصصان علم اقتصاد را قانع نکنیم. ما پاسخ دقیق و فنی می‌خواهیم.
