افزایش نرخ بهره در سال ۲۰۲۲، روند بسیاری از بازارها را به هم ریخت. بدترین شگفتی‌های بازارهای مالی اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که موضوعاتی که بدیهی انگاشته می‌شوند، ناگهان زیر سوال می‌روند. سرمایه‌گذاران در سال ۲۰۲۲ دوران سختی را سپری کردند. اما با توجه به اینکه روندهای زیادی در طول سال تغییر جهت دادند، شگفتی واقعی این است که ۲۰۲۲، سال بدتری نبود. به گزارش اکونومیست، در این گزارش به ۵ روند مالی که معکوس شدند، پرداخته شده است:
پایان پول ارزان
مورخان مالی در آینده با نگاهی به دهه ۲۰۱۰ شگفت‌زده خواهند شد که مردم واقعاً فکر می‌کردند که نرخ بهره برای همیشه نزدیک به صفر خواهد ماند. حتی در سال ۲۰۲۱، بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری معتبر مقالاتی با عناوینی مانند «صفر: چرا نرخ بهره پایین می‌ماند؟» منتشر می‌کردند! ترکیبی از بحران مالی جهانی ۰۹-۲۰۰۷ و همه‌گیری کرونا باعث شده بود که این تفکر به وجود آید که هزینه‌های استقراض که در طول ده سال گذشته درحال کاهش بود، برای همیشه در کف حداقلی خود باقی بماند. اما در سال ۲۰۲۲، تورم بالا این معادله را برهم زد. فدرال رزرو امریکا سریعترین چرخه انقباض خود از دهه ۱۹۸۰ را آغاز کرد و محدوده هدف نرخ بهره معیار خود را به بیش از چهار درصد و به ۴.۲۵ تا ۴.۵ درصد افزایش داد. سایر بانک‌های مرکزی نیز از فدرال رزرو پیروی کردند و نرخ بهره را افزایش دادند. در سال ۲۰۲۳ بازارها انتظار دارند که روند صعودی نرخ‌ها متوقف شود و سقف کریدور نرخ بهره ۴.۵ تا ۵ درصد در بریتانیا و امریکا و بین ۳ تا ۳.۵ درصد در منطقه یورو باشد.همچنین به‌نظر می‌رسد که احتمال اینکه میزان نرخ بهره سقوط قابل توجهی را تجربه کند، بسیار اندک است. به عنوان مثال، مدیران فدرال رزرو فکر می‌کنند که سال ۲۰۲۳ درحالی که نرخ بهره بالاتر از ۵ درصد است به پایان می‌رسد، یعنی قبل از اینکه در بلندمدت به حدود ۲.۵ درصد کاهش یابد. بنابراین می‌توان گفت که دوران پول رایگان به پایان رسیده است.
مرگ صعود بی‌وقفه بازارها
یک ضرب المثل می‌گوید که بازارهای مختلف که صعود بی‌وقفه را تجربه می‌کنند توسط بانک‌های مرکزی به قتل می‌رسند. سال ۲۰۲۲ هم برای بازارهای مختلف به همین صورت بود. پس از عمق بحران مالی در سال ۲۰۰۹ تا اوج آن در پایان سال ۲۰۲۱، شاخص ۵۰۰s&p سهام پیشرو امریکایی ۶۰۰ درصد افزایش یافته است. وقفه در این روند صعودی نیز مانند افت ناگهانی در ابتدای همه‌گیری کرونا، چشمگیر اما کوتاه‌مدت بود. سقوط امسال ثابت شده است؛ ۵۰۰s&p با یک چهارم کاهش به پایین‌ترین حد خود در سال جاری، یعنی در اواسط اکتبر رسید و دوباره ۲۰ درصد کاهش یافته است. شاخص سهام جهانی msci هم ۲۰ درصد کاهش یافته است. این درحالی است که سهام تنها طبقه دارایی نیست که مورد تهاجم قرار گرفته است. قیمت سهام تا حدی به دلیل بالا رفتن نرخ بهره، کاهش یافته است، زیرا بازده اوراق قرضه افزایش و جذابیت دارایی‌های پرریسک‌تر کمتر شده است. همین مکانیسم، قیمت اوراق قرضه را هم پایین آورد تا بازدهی آنها را با نرخ‌های رایج هماهنگ کند. شاخص‌های گردآوری شده توسط بلومبرگ، نشان می‌دهند که اوراق قرضه جهانی، امریکا، اروپا و بازارهای نوظهور به ترتیب ۱۶، ۱۲، ۱۸ و ۱۵ درصد کاهش یافته است. بنابراین قیمت‌ها بیش از این کاهش یابد یا خیر، اینطور به نظر می‌رسد که «صعود بی‌وقفه بازارها» به پایان رسیده است.
بر باد رفتن سرمایه
سرمایه نه تنها در سال‌های آخر صعود بی‌وقفه بازارها ارزان بود، بلکه به ظاهر در همه جا بود. برنامه‌های تسهیل کمی (QE) بانک‌های مرکزی که در طول بحران مالی برای تثبیت بازارها ابداع شده بودند، در طول همه‌گیری دچار مشکل شدند. بانک‌های مرکزی امریکا، بریتانیا، منطقه یورو و ژاپن در مجموع ۱۱ تریلیون دلار پول تازه ایجاد شده را بیرون ریختند و از آن برای جمع‌آوری دارایی‌های «ایمن» مانند اوراق قرضه دولتی و کاهش بازده آنها استفاده کردند.این امر سرمایه‌گذاران را در جست‌وجوی بازده به بخش‌های سوداگرانه‌تر بازار سوق داد و باعث شد به نوبه خود، این دارایی‌ها رونق بگیرد. در دهه منتهی به سال ۲۰۰۷، شرکت‌های امریکایی ۱۰۰ میلیارد دلار از مخاطره‌آمیزترین بدهی‌های پربازده را در سال منتشر کردند. این درحالی است که این رقم در دهه ۲۰۱۰، به ۲۷۰ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۱ به ۴۸۶ میلیارد دلار رسید. امسال نیز سه چهارم کاهش یافته است. فدرال رزرو و بانک انگلستان برنامه‌های خرید اوراق قرضه خود را معکوس کرده‌اند. بانک مرکزی اروپا هم در حال آماده شدن برای انجام همین کار است. نقدینگی در حال تخلیه است و نه فقط از پایان پر ریسک بازار بدهی. عرضه‌های اولیه عمومی در سال ۲۰۲۱ همه رکوردها را شکست و ۶۵۵ میلیارد دلار در سطح جهان جمع‌آوری کرد. اکنون عرضه‌های عمومی اولیه امریکایی برای ناچیزترین سال درآمدی خود از سال ۱۹۹۰ تنظیم شده‌اند. ارزش ادغام‌ها نیز البته به مقدار بسیار کمتری کاهش یافته است. وفور سرمایه به کمبود سرمایه تبدیل شده است.
ارزش بر رشد غلبه می‌کند
دوره صعودی زمان آزاردهنده‌ای برای سرمایه‌گذارانی است که به دنبال سهامی هستند که نسبت به درآمد یا دارایی‌های خود ارزان هستند. نرخ‌های بهره پایین و ریسک‌پذیری ناشی از تسهیل کمی، این رویکرد محتاطانه را از بین می‌برد. در عوض، سهام «رشد» که سودهای انفجاری آتی با قیمتی بالا در مقایسه با درآمدهای فعلی (اغلب وجود ندارد) نوید می‌دادند، به سرعت پیش رفتند. از مارس سال ۲۰۰۹ تا پایان سال ۲۰۲۱، شاخص سهام رشد جهانی msci با ضریب ۶.۴ افزایش یافت که بیش از دو برابر افزایش شاخص ارزش معادل بود. این درحالی است که امسال، افزایش نرخ بهره شرایط را تغییر داد. با نرخ‌های ۱ درصد، برای داشتن ۱۰۰ دلار در مدت ده سال، باید ۹۱ دلار را به حساب بانکی واریز کنید. با نرخ‌های ۵درصد، فقط باید ۶۱ دلار را کنار بگذارید. پایان پول ارزان افق دید سرمایه‌گذاران را کوتاه می‌کند و آنها را وادار می‌کند که سودهای فوری را به سودهای بلندمدت ترجیح دهند. سهام رشد تمام شده و سهام ارزش دوباره مد شده است.
کریپتو دوباره منفجر می‌شود
کسانی که فکر می‌کنند ارز دیجیتال برای هیچ چیز به جز قمار و فعالیت‌های مشکوک خوب نیست، نمی‌توانند به نمونه‌ای بهتر از سقوط FTX امیدوار باشند. صرافی رمزارز ظاهراً چهره قابل احترام این صنعت بود که توسط سام بنکمن فرید ۳۰ ساله اداره می‌شد. با این وجود در ماه نوامبر، شرکت با از دست رفتن حدود ۸ میلیارد دلار از سرمایه مشتری، به سوی ورشکستگی سقوط کرد. مقامات امریکایی اکنون سام بنکمن فرید را یک کلاهبردار بزرگ می‌نامند. آقای بنکمن فرید دستگیر شده و با اتهامات جنایی روبرو است و اگر مجرم شناخته شود، می‌تواند بقیه عمر خود را در زندان بگذراند. سقوط FTX نشانه ترکیدن حباب اخیر کریپتو بود. در اوج خود در سال ۲۰۲۱، ارزش بازار همه ارزهای دیجیتال تقریباً ۳ تریلیون دلار بود که از نزدیک به ۸۰۰ میلیارد دلار در ابتدای سال افزایش یافته بود. اما از آن زمان به بعد ارزش این بازار حدود ۸۰۰ میلیارد دلار کاهش یافته است. مانند خیلی چیزهای دیگر، ریشه این ماجرا در دوران پول ارزان و فراوان و ذهنیتی است که ایجاد کرده بود.
