مهم‌ترین عامل ناترازی داخلی بنزین در کشور؟!
گلناز پرتوی مهر|
ایران با وجود منابع فراوان نفتی، در زمینه بنزین به دلیل مصرف زیاد و غیربهینه خودروها با چالش‌هایی مواجه بوده است. این امر منجر به ناترازی در تولید و مصرف بنزین و در نتیجه نیاز به واردات شده است. برای پرداختن به این موضوع حیاتی، اصلاحات لازم است.
در ادامه راه‌حل‌هایی را برای کاهش مصرف بنزین با تمرکز بر خودروهای داخلی غیربهینه و غیراستاندارد، ترویج اسقاط خودروهای فرسوده، اجرای مقررات سختگیرانه‌تر برای واردات خودرو و تشویق شرکت‌های خودروسازی به روی آوردن به موتورهایی با مصرف سوخت پایین‌تر، بررسی می‌شود.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، ایران با عدم توازن فزاینده بین تولید و مصرف بنزین خود مواجه است که نیاز به افزایش واردات با وجود منابع نفتی خود دارد. این موضوع به نقطه حساسی رسیده و نیازمند اصلاحات قاطع در الگوی مصرف داخلی بنزین ایران است.
یکی از عوامل مهم در مصرف بالای داخلی، تعداد زیاد خودروهای قدیمی و ناکارآمد در جاده‌های ایران است. این خودروهای غیربهینه مقادیر نامتناسبی بنزین مصرف می‌کنند. دولت باید با ارایه مشوق‌های جذاب برای اسقاط، بازنشستگی این خودروها را در اولویت قرار دهد. یارانه‌هایی که ارزش خودروهای اسقاط شده را افزایش می‌دهد می‌تواند مالکان را ترغیب به تحویل آنها کند.
به‌طور همزمان، یک برنامه اسقاط که اتومبیل‌های اسقاط شده را از گردش خارج می‌کند و این وسایل نقلیه را از خیابان‌های شهر جمع‌آوری می‌کند را باید اجرا کنیم. عدم پلاک‌گذاری نیز از دیگر راهکارهای خودروهای فرسوده است.
مصرف بالا خودروهای تولید داخلی نیز مساله دیگری است که به موضوع اصلاح سازوکارهای بنزین مربوط می‌شود. بسیاری از مدل‌های تولید داخل به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید، موتورهای قدیمی و ناکارآمد بنزین را مصرف می‌کنند. این امر میانگین مصرف سوخت خودروهای جدید ایران را در سطوح ناپایدار بالا نگه می‌دارد. یارانه دادن به کارخانه‌های خودروسازی برای تهیه خطوط تولید به روز شده با موتورهای پیشرفته کم مصرف راه‌حل موثری است. حمایت دولتی به انتقال صنعتی ضروری و در عین حال ایجاد حسن نیت عمومی کمک خواهد کرد. با گذشت زمان، خودروهای جدیدی که از خطوط مونتاژ در سراسر کشور خارج می‌شوند، از فناوری‌های ذاتی بهتری برخوردار می‌شوند و از همان ابتدا مصرف را محدود می‌کنند.
اجرای هماهنگ این راهکارها می‌تواند تقاضای بنزین ایران را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. با جایگزینی خودروهای ناکارآمد و تولید مدل‌های با راندمان بالاتر، روند مصرف به سطوح عملیاتی پایدارتر و همسو با تولید تغییر می‌کند. این باعث ایجاد تعادل مجدد در پروفایل انرژی ایران می‌شود و نیاز به واردات سوخت گرانقیمت را که بر بودجه و تراز تجاری سنگینی می‌کند، کاهش می‌دهد. با برنامه‌ریزی محتاطانه و ایجاد انگیزه برای همکاری، همه ذی‌نفعان می‌توانند از احیای مصرف بنزین در بخش خودرو و تامین سوخت پایدار بهره مند شوند. مهم‌تر از همه، موفقیت به معنای رهایی از آسیب‌پذیری‌های وابستگی وارداتی از طریق توانمندسازی خودکفایی مبتنی بر کارایی است.
موضوع ناترازی تولید و مصرف بنزین در ایران چالشی حیاتی است. برای پرداختن به این موضوع، تمرکز بر کاهش مصرف خودروهای داخلی غیربهینه، ترویج اسقاط خودروهای فرسوده، اجرای مقررات سختگیرانه‌تر برای واردات خودرو و تشویق شرکت‌های خودروسازی برای روی آوردن به موتورهایی با مصرف سوخت پایین‌تر ضروری است.
دولت می‌تواند با اعطای یارانه برای طرح‌های اسقاط و خطوط تولید کم مصرف و اجرای مقررات جامع بهینه‌سازی مصرف سوخت، مصرف بنزین و مسائل مربوط به آن را کاهش دهد. با این حال، چالش‌هایی ممکن است ناشی از ذی‌نفعان صنعت خودرو و عوامل اقتصادی موثر بر قیمت است. افزایش آگاهی عمومی در مورد مزایای وسایل نقلیه کم مصرف و اطمینان از مکانیسم‌های اجرایی قوی برای رفع موثر این ناترازی و تقویت بخش حمل و نقل پایدار و کارآمد در ایران ضروری است.
