گروه دانش و فن
مطابق با سند شبکه ملی اطلاعات و با توجه به امکانات تعریف شده در این سند باید دونوع خدمت که شامل خدمات پایه بومی و خدمات عمومی است در فضای مجازی تعریف و ظرفیت‌سازی شود تا مردم بتوانند از این خدمات استفاده کنند، اما به نظر می‌رسد با توجه به مشکلات پیش رو و برخی محدودیت‌ها تاکنون این ظرفیت‌سازی صورت نگرفته است و از همین رو است که بسیاری از مشترکان و مراجعه‌کنندگان به سازمان‌ها یا نهادها نمی‌توانند از این خدمات استفاده کنند، در این خصوص دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید براینکه دولت تاکنون مسوولیت ظرفیت‌سازی برای خدمات پایه بومی فضای مجازی را نپذیرفته، گفت: خدمات فعلی پایه بومی، ظرفیت سرویس دهی به همه ملت را ندارد.
ابوالحسن فیروزآبادی با اشاره به نظارت بر اجرای سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات اظهار داشت: مطابق با سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات دو نوع خدمات در حوزه فضای مجازی تعریف شده است که شامل خدمات پایه بومی و خدمات عمومی پرکاربرد می‌شود. مطابق این سند دولت در حوزه ظرفیت‌سازی و ارایه خدمات پایه بومی فضای مجازی مسوولیت دارد.
وی با بیان اینکه خدمات پایه بومی شامل خدمات ابری، خدمات موتور جست‌وجو، شبکه‌های پیام رسان و خدمات مکاتبه‌ای مردم در فضای مجازی می‌شود، گفت: معتقدیم که دولت باید مسوولیت این خدمات را بپذیرد و پای حرفمان ایستاده‌ایم و موضعمان تغییر نمی‌کند که این خدمات باید از سوی دولت ارایه شود.
دبیر شورای عالی فضای مجازی با تاکید بر اینکه در مورد خدمات عمومی پر کاربرد در فضای مجازی مانند حمل و نقل، بانک و امثال اینها نیز معتقدیم که بخش خصوصی باید مسوولیت داشته باشد، به مهر گفت: در زمینه این خدمات دولت باید نقش تسهیل‌گری داشته باشد. اما در این رابطه ما مسوولیت فوری از دولت طلب نمی‌کنیم و ارایه این خدمات را در چارچوب شبکه ملی اطلاعات، نمی‌دانیم.فیروزآبادی افزود: آنچه در چارچوب شبکه ملی اطلاعات و مصوبه شورای عالی فضای مجازی آمده، این است که دولت باید خدمات پایه را برای هر شهروند فراهم کند. البته ما به هیچ‌وجه نمی‌گوییم مردم باید حتماً از موتور جست‌وجو و پیام رسانهای بومی استفاده کنند. بلکه معتقدیم که شهروند خودش مختار است که از خدمات پایه بومی یا از خدمات پایه خارجی استفاده کند.
رییس مرکز ملی فضای مجازی اضافه کرد: هم‌اکنون شاهد هستیم که در برخی حوزه‌ها، خدمات پایه کشور شکل نگرفته یا حداقل، ظرفیت سرویس دهی به همه ملت را ندارد.
وی با بیان اینکه دولت تاکنون نپذیرفته که مسوول ظرفیت‌سازی این خدمات در کشور است، افزود: ما وزارت ارتباطات (به عنوان مجری شبکه ملی اطلاعات) یا دولت را مسوول می‌دانیم که در چارچوب تعهدات شبکه ملی اطلاعات باید ظرفیت این خدمات را در کشور ایجاد کند.
فیروزآبادی با اشاره به مکاتباتی که در این راستا با دولت انجام شده است، گفت: طرح این موضوع، بیش از مکاتبه بوده و ما بارها در مصاحبه‌ها و در جلسات کارشناسی زیادی، این موضوع را اعلام کرده‌ایم اما تاکنون دولت نپذیرفته است که در رابطه با ظرفیت‌سازی این خدمات پایه، مسوولیت دارد. نظر دولت بیشتر این است که از ارایه این خدمات در قالب وام، فضا و پهنای باند حمایت کند.
دبیر شورای عالی فضای مجازی ادامه داد: سوال این است که اگر با همین مقدار حمایت، ظرفیت این خدمات برای ۸۰ میلیون جمعیت فراهم می‌شود که ما از آنها تشکر می‌کنیم و می‌گوئیم کارشان انجام شده است، اما اگر با ارایه وام‌های ۵ میلیارد تومانی یا پهنای باند، این ظرفیت تأمین نمی‌شود این رافع مسوولیت دولت نیست.وی با تاکید براینکه به هیچ‌وجه نمی‌گوییم مردم حتماً باید از خدمات پایه بومی در فضای مجازی استفاده کنند، گفت: بلکه معتقدیم که حق مردم است که دولت این ظرفیت را در داخل کشور برای آنها فراهم کند. چرا که در این سکوهای بومی، حریم خصوصی، دارایی‌ها، منافع و کسب و کارهای مردم امنیت بیشتری از سکوهای مشابه خارجی دارد.
فیروزآبادی در مورد نحوه حمایت وزارت ارتباطات از پیام رسانهای بومی نیز گفت: امکاناتی که این وزارتخانه به پیام رسانهای بومی می‌دهد هر ۶ ماه یک‌بار، در حال تمدید است.
وی افزود: گزارش پیشرفت سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات که از سوی وزارت ارتباطات به مرکز ملی فضای مجازی ارایه شده است، هم‌اکنون در دست بررسی است.برخی کارشناسان معتقدند استفاده از شبکه ملی اطلاعات به سرنوشت خدمات دولت الکترونیک دچار می‌شود چرا که بسیاری از دستگاه‌ها و نهادها هنوز نتوانسته‌اند خدمتی که به مراجعه‌کنندگانشان ارایه می‌دهند را الکترونیک کنند، حال اینکه در پروژه‌ای که برای خدمت الکترونیک تعریف شده بود، دستگاه‌ها و نهاد‌های خدمت رسان باید اقدام به ارایه خدمت خود به صورت الکترونیک کنند، ولی خدمت الکترونیک در بسیاری از موارد نه تنها به مرحله اجرا نرسید بلکه در برخی از سازمان‌ها و نهادها کار مراجعه‌کنندگان نیز افزایش پیدا کرد، چرا که در مرحله اول باید وارد سایت آن نهاد یا سازمان شوند و بعد از طی کردن فرایند‌های لازم دوباره به صورت فیزیکی به نهاد یا سازمان مربوطه مراجعه کنند، و این دفعات مراجعه گاهی بیشتر از چندین بار است، از سوی دیگر خدمت الکترونیک بیشتر باعث دردسر شده است تا اینکه امور را تسهیل کند .
برخی معتقدند هنوز زیرساخت‌های خدمت و دولت الکترونیک در کشور تکمیل نشده است و برخی نهادها سازمان‌ها همچنان به ارایه خدمت به صورت فیزیکی اصرار دارند و در صورتیکه این معضلات و مشکلات در زیر ساخت کشور حل نشود شبکه ملی اطلاعات هم همانند پروژه دولت و خدمت الکترونیک به بن بست می‌رسد .
