فائزه طاهری
روزهایی که اینترنت بین‌الملل با قطعی کامل مواجه بود اما در داخل کشور، سرورها به‌پا بود، درواقع ایران‌اکسس رخ داده بود؛ با استفاده از iran access کردن، دسترسی تمام کشورها به جز ایران به سرور قطع می‌شود، و به اصطلاحی شبکه اینترنت سرور قطع می‌شود و فقط ارتباط از طریق اینترانت امکان‌پذیر است؛ این یعنی کاربران داخلی می‌توانند به سرورها دسترسی داشته باشند اما اشخاصی که در خارج از کشور باشند، چنین امکانی نخواهند داشت.
با این کار دسترسی تمام کاربران به جز کاربران داخل ایران به سرور قطع می‌شود. سازوکاری که اعمال آن به دلایل مختلف اتفاق می‌افتد. ایران‌اکسس شدن یک سرور ممکن است موقتی یا برای مدت طولانی‌تری انجام شود. البته شاید تنها توجیهی که بتوان برای ایران‌اکسس کردن خدمات آورد، مقابله حملات خارجی به سرورهاست؛ با وجود این شاید داخلی کردن و ایران‌اکسس شدن این سرورها به جای تقویت سایبری، پاک کردن صورت‌مساله باشد؛ از طرف دیگر باید توجه داشت که حمله به سرورها از داخل کشور هم ممکن است، بنابراین ایران‌اکسس کردن به عنوان ابزاری برای جلوگیری از هک هم چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. با وجود این در حالی که یکی از افتخارات تیم فناوری دولتی، همین دسترسی به امکانات سرورهای داخلی با وجود قطعی اینترنت بین‌الملل است، باید گفت که این دسترسی‌های نیم‌بند، به معنای دسترسی آزاد نیست و حتی حقوق شهروندی را هم نقض می‌کند؛ این موضوع شاید زمانی که یک ایرانی به خارج از کشور رفته باشد و بخواهد به اطلاعات داخلی خود دسترسی داشته باشید یا حتی یک سایت ایرانی را باز کند، ملموس‌تر می‌شود؛ زیرا در حالی که سرورهای داخلی تنها برای آی‌پی‌های ایرانی قابل دسترس هستند، تنها با استفاده از روش‌هایی که امروز به وی‌پی‌ان و تغییر آی‌پی معروف است، می‌توان به سایت ایرانی دسترسی داشت.
در حالی که شهروندان و تابعان دولت‌ها حق دارند به‌طور عادلانه و منصفانه به تمامی خدمات دولتی دسترسی داشته باشند، با ایران‌اکسس کردن، دسترسی آزاد به اطلاعات هم زیر سوال می‌رود؛ این کار حتی با سیاست‌های بین‌المللی دسترسی آزاد هم در تضاد است. حال آنکه شاید راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات که برخی از نمایندگان مجلس از آن سخن می‌گویند، همین ایران‌اکسس کردن باشد؛ اما در شرایطی که وزیر ارتباطات از رسیدن به هدف 10 درصدی اقتصاد دیجیتال سخن می‌گوید، اینکه بخواهیم به ایران‌اکسس کردن مانند این است که بخواهیم همین اینترنت بی‌کیفیت با سرعت چند مگی را که باقی مانده را هم برای مردم محدود کنیم که از اساس با اقتصاد دیجیتال در تضاد است.
