تاثیر کسب وکارهای جدید در تولید و اشتغال
گروه تشکل‌ها
کارشناسان اقتصادی می‌گویند که بسیاری از مسوولان حوصله گوش دادن به ایده‌های جدید صاحبان مشاغل را ندارند و همین موضوع‌ها منجر به آن می‌شود تا روحیه نخبگان نیز از بین برود. کسب و کارهای نوین و استارت‌آپ‌ها نقش موثری در ایجاد اشتغال داشته‌اند و کسب و کارها با جذب نیروهای تحصیل‌کرده می‌توانند بخش مهمی از مساله اشتغال را حل کنند و باید به این نکته توجه داشته باشیم که کسب و کارهای جدید ضمن آنکه تولید و ایجاد اشتغال می‌کند روش زندگی را هم تغییر می‌دهند و برای مردم رفاه به همراه می‌آورند. در حقیقت امروز شاهد آن هستیم که کسب وکارهای جدید شغل‌های زیادی ایجاد کرده‌اند و استارت‌آپ‌های کوچک توانسته‌اند به شرکت‌های بزرگ تبدیل شوند و هر روز هم خدمات تازه‌یی ارائه دهند و افراد جدیدی را استخدام کنند.
در عین حال دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره مزایا و معایب تاسیس استارت‌آپ‌ها و فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌یی گفت: اقدامات موثری در زمینه بازرگانی داخلی انجام شده است. تعداد مراکز بزرگ خرید در سطح تهران و شهرهای بزرگ کشور از جمله مشهد، شیراز و تبریز افزایش پیدا کرده است. فروشگاه‌های زنجیره‌یی محصولات را در تنوع بالا و با خدمات بهتر عرضه می‌کنند. حرکت به سمت عرضه محصولات در واحدهای بزرگ اتفاق خوبی برای ساماندهی به وضعیت بازرگانی داخلی است با این‌حال در این زمینه هنوز جای کار زیاد است؛ چراکه در حال حاضر سه میلیون واحد صنفی در کشور داریم و وجود این تعداد محاسن و البته معایبی در اقتصاد دارد. این فعال بخش خصوصی درباره ازدیاد واحدهای صنفی گفت: محاسن وجود این واحدهای صنفی در جامعه این است که در سطح خرد شاهد ایجاد واحدهای مستقل تجاری هستیم که مسوول ارائه خدمات به مردم هستند اما از سوی دیگر این واحدهای خرد در مقابل نصب صندوق‌های مکانیزه و جمع‌آوری مالیات بر ارزش‌افزوده از فرآیند خرید مردم مقاومت می‌کنند.
این مساله در واحدهای بزرگ عرضه محصولات مختلف به مردم حل‌شده است. در فروشگاه‌های زنجیره‌یی صندوق‌های مکانیزه جمع‌آوری مالیات بر ارزش‌افزوده فعال است و همه‌چیز قابل‌رسیدگی و بررسی است. راه‌اندازی واحدهای بزرگ مثل هایپرمی، هایپراستار و دیگر فروشگاه‌های زنجیره‌یی به‌نفع جامعه اقتصادی کشور است و بهتر است به جای اینکه کسی را از راه‌اندازی واحدهای خرد منع کنیم بیشتر به سمت راه‌اندازی واحدهای بزرگ پیش‌رویم.
مرتضوی در ادامه توضیح داد: واحدهای صنفی کوچک هزینه‌های گزافی را برای تامین محل کسب پرداخت می‌کنند و برای جبران این هزینه اجناس را گران‌تر به فروش می‌رسانند. یک واحد صنفی در خیابان مطهری با متراژ 40تا 50 متر مجبور است ماهانه 20 تا 35 میلیون اجاره بدهد. ماهانه نزدیک به 150 خانوار از این واحد صنفی خریداری می‌کنند و جبران هزینه بالای اجاره این واحد صنفی روی دوش مردمی است که از آن خرید می‌کنند. یک فروشگاه خرد روزانه 2 تا 3 میلیون جنس می‌فروشد و اگر بخواهد روزی یک‌میلیون اجاره را جبران کند، این هزینه را از مصرف‌کننده می‌گیرد. این در حالی است که فروشگاه‌های بزرگ روزانه 18 هزار فاکتور صادر می‌کنند و حجم معامله آن رقمی بین 2.5 تا 3 میلیارد تومان است. هزینه اضافی که سربار مصرف‌کننده در معامله با یک واحد صنفی خرد می‌شود 25 تا 30درصد است درحالی که در فروشگاه‌های بزرگ که روزانه 3میلیارد فروش دارند، این میزان به 10درصد می‌رسد و حتی ممکن است کمتر از آن یعنی 4 تا 3درصد باشد.
تعطیلی واحدهای صنعتی در بخش‌های مختلف متفاوت است
رییس خانه صنعت تهران در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره واحدهای غیر فعال صنعتی در کشور گفت: آمار رکود، تعطیلی و نیمه تعطیل بودن واحدها در بخش‌های مختلف صنعتی متفاوت است به عنوان مثال صنعت سیمان بسیار وابسته به پروژه‌های عمرانی و ساختمان‌سازی است و چنانچه بودجه عمرانی کشور ضعیف باشد، قطعا آن بخش‌های که تامین‌کننده مواد اولیه این پروژه‌ها هستند نیز با مشکل مواجه و با‌درصد کمتری فعالیت خواهند کرد که به معنای تعطیلی این واحدها نیست. سیدمحمدرضا مرتضوی با اشاره خروج کشور از شرایط بسیار دشوار رکود - تورمی گفت: در سال‌های اخیر تورم از حدود 40درصد به 8 تا 9درصد کاهش یافته است و این یک توفیق بزرگ را برای کشور به دنبال دارد. زمانی که از رکود تورمی جدا می‌شویم و تورم را مهار می‌کنیم طبیعی است که این رکود باقی بماند و واحدهای تولیدی و شرکت‌های که در اثر ضربه‌های مهلک دچار زیان انباشته هستند نیز باید از حالت رکود خارج شوند.
مرتضوی خروج اقتصاد از رکود تورمی را الزامی دانست و ادامه داد: در سال 95 دولت به کمک بخش خصوصی به چند هزار واحد صنعتی تعطیل و نیمه تعطیل تسهیلات ارائه کرد و برخی کارخانجات نیمه تعطیل را که در حالت رکود تورمی بوده و بازار آسیب دیده‌یی داشتند تدریجا ترمیم کرد ولی قطعا هنوز به شرایط ایده‌آل دست نیافته‌ایم.
رییس خانه صنعت، معدن و تجارت تهران با اشاره به مشکلات مختلف اقتصادی در سال‌های اخیر مانندکاهش ارزش پول ملی، رکود و تورم حدود 40 درصدکه تمام مردم از آن با خبر هستند، اظهار کرد: کشور از حالت اضطراری خارج شده و اگر ما می‌خواستیم همان راه قبلی را ادامه دهیم به سرنوشتی همچون کشور ونزوئلا دچار می‌شدیم که قطعا عاقبت خوشی برای اقتصاد نداشت که این موانع باید به تدریج مدیریت شوند؛ قدم‌های مثبتی در این راستا از سوی بخش خصوصی برداشته شده و شرکت‌ها در پی انباشت زیان و ورود به حوزه رکودِ تورمی در کنار بهره‌های بالای بانکی، بایستی در طی دو سال همانند یک بیمار اورژانسی مراقبت شوند تا به حالت اولیه باز گردند.
مرتضوی خاطرنشان کرد: اقتصاددانان بر اساس داشته‌ها، مدل‌های مختلفی را ترسیم می‌کنند اما در یک برهه خاص با وجودِ تورم بالا، بخش تولید به خرید کوتاه‌مدت روی آورد و ارزش پول ملی کشور یک‌شبه به یک‌سوم کاهش یافت و پیش‌بینی می‌شد که اقتصاد کشور دوران سختی را پیش رو خواهد داشت که بخشی از این مسائل توسط حاکمیت و بخشی دیگر نیز توسط بخش خصوصی بر طرف می‌شود. به‌طور مثال تصویب قانون رفع موانع تولید ۱۸ماه در بخش‌های مختلف حاکمیت به طول انجامید و این معضل از جمله مانع‌تراشی‌های امریکا و اروپایی‌ها نیست. اتاق بازرگانی و خانه صنعت، معدن و تجارت دایما سیگنال‌های را به مسوولان تصمیم‌گیرنده ارسال می‌کنند و قدم‌های مثبتی بر داشته شده است و راهکارهایی را ارائه داده‌ایم و همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرمودند باید بخش‌های مختلف اقتصاد در کشور بسیج شوند و به صورت جهادی کار کنند.
ضرورت توجه به شرکت‌های استارت‌آپی
از سوی دیگر عباس گودرزی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس درباره فعالیت استارت‌ها به «تعادل» گفت: دلیل نامگذاری پیاپی سال‌های اخیر به عنوان اقتصاد مقاومتی، اهمیت اشتغال و مولفه‌های اقتصادی است. در سال‌های قبل، با عنوان اقتصاد مقاومتی تا حدی آشنا شدیم. امسال تولید و اشتغال در اولویت برنامه‌های اقتصادی کشور در نظر گرفته شده است. این نماینده بروجرد در مجلس شورای اسلامی افزود: اقتصاد مقاومتی، دارای ویژگی‌هایی است که لازم است عدالت‌محور و مردمی باشد. به همین دلیل است که شرکت‌های استارت‌آپی و دانش‌بنیان، برکات زیادی را به اقتصاد کشور هدیه می‌دهند.
وی در ادامه تصریح کرد: افزایش تولید، به‌روزسانی شدن صنعت و همچنین پیوند علم و صنعت از فواید شرکت‌های استارت‌آپی در رونق اقتصادی و رسیدن به اهداف اقتصاد مقاومتی است. گودرزی با اشاره به وضعیت فعلی نیروهای کار گفت: وظیفه دانشگاه‌ها تربیت نیروی متخصص برای آینده است؛ درحالی که این خیل عظیم نیروی کار، به جای آنکه برای ارتقای اقتصاد و بهره‌وری به کار گمارده شوند، بیکار می‌مانند. ما باید تلاش کنیم نیروی متخصص تربیت شده، با کمترین امکانات و بیشترین بازده، جذب شرکت‌های دانش‌بنیان شوند، اما به دلیل مانع‌تراشی و عدم حمایت‌های مناسب از این‌گونه شرکت‌ها غافل شده‌ایم. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس اظهار کرد: توجه ویژه به بخش خصوصی و استارت‌آپ‌ها با حمایت از نیروی کارآمد میسر می‌شود و نتیجه می‌دهد، به‌طوری که در پارک‌های علم‌وفناوری، نخبگان جوان با ابتکار عمل، خلاقیت و بهنگام‌سازی طرح و ایده به توفیقات زیادی دست پیدا می‌کنند. وی گفت: متاسفانه با عدم حمایت‌های مناسب قانونی و مالی از استارت‌آپ‌ها تا به حال نتوانسته‌ایم آن‌گونه که باید از فواید این شرکت‌های دانش‌بنیان بهره‌مند شویم.
این امر مستلزم بازنگری در قوانین و حمایت‌های بیشتر مسوولان است. نماینده بروجرد در مجلس شورای اسلامی مدعی شد: بسیاری از طرح‌های صنعتی بزرگی که کمترین میزان اشتغال را ایجاد می‌کنند، مشمول دریافت بیشترین میزان وام‌ها هستند. حتی در برخی موارد وام‌های اختصاص داده شده به صنعت موردنظر در مسیرهای غیرمرتبط با کارخانه هزینه می‌شود که در نتیجه آن به هدررفتن منابع مالی می‌انجامد. گودرزی در ادامه افزود: به جای هدردادن منابع ملی، با گسترش و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها بسیار بیشتر از دیگر صنایع، می‌توان به ایجاد اشتغال و بهره‌وری دست یافت. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: در شرایطی که انتظار می‌رود، اقتصاد مقاومتی مورد استقبال بیشتری قرار بگیرد تا وضعیت اشتغال و تولید داخلی بهبود پیدا کند، محدود کردن کسبوکارهای نوپای داخلی یا حتی فیلتر و مسدود شدن برخی از آنها به دلایل نواقص قانونی روحیه نخبگان را از بین می‌برد. وی افزود: بسیاری از مسوولان، حوصله گوش دادن به طرح‌ها و ایده‌های جدید را ندارند، یا آن‌طور که باید، به فکر و ایده نخبگان توجه نمی‌کنند که این امر نیازمند فرهنگ‌سازی در فضای رسانه‌هاست. از طرف
دیگر مدیران تصمیم‌گیر به فکر و خلاقیت بیشتر بها دهند تا مشکلاتی از قبیل اشتغال و تولید که در سال جاری بر آن تمرکز کرده‌ایم، برطرف شوند.
گودرزی خاطرنشان کرد: استارت‌آپ‌ها تاکنون جهت ارتقای سطح رفاه زندگی مردم، گام‌های بسیار بلندی برداشته‌اند. به‌روزسانی طرح و ایده در فعالیت استارت‌آپ‌ها کاملا مشهود است و پیوند علم و صنعت نیز وجود دارد؛ به همین دلیل سرمایه‌گذاری و حمایت از آنها گام بلندی در شکوفایی اقتصادی محسوب می‌شود.
