کلاف سردرگم طرح تحول سلامت
گروه اقتصاد اجتماعی
دوشنبه این هفته، ۲۴۳ نماینده مجلس با صدور بیانیه‌یی خطاب به رییس‌جمهور، خواستند منابع مالی طرح تحول سلامت تامین شود.
این 243نماینده در بیانیه‌یی که اکبر رنجبرزاده، عضو هیات رییسه مجلس، آن را خواند آورده بودند: «طرح تحول سلامت که در اجرای سند چشم‌انداز توسعه و بخشی از احکام برنامه پنجم آغاز شد خوشبختانه تاکنون منشا خدمات ارزشمندی در کشور شده است.»
آنها ادامه داده بودند: «اینک در سومین سال شروع طرح مزبور با وجود پیش‌بینی منابع مالی مورد نیاز و تقویت طرح و تصویب طرح در هیات دولت به نظر می‌رسد عدم تخصیص منابع مندرج در قانون بودجه و به ویژه عدم پرداخت مطالبات دانشگاه‌ها و بیمارستان‌های سراسرکشور توسط سازمان‌های بیمه‌ای، یکی از مهم‌ترین طرح‌های دولت را دچار چالش نموده است.» نمایندگان مجلس در بخش پایانی بیانیه خطاب به رییس‌جمهور گفته بودند: «انتظار می‌رود دستور فرمایید تدابیر لازم جهت رفع مشکلات مزبور و پرداخت مطالبات یاد شده اتخاذ شود.»
روی میز هیات دولت
هیات دولت همچنین در جلسه دیروز خود، با ریاست حسن روحانی، گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را پیرامون دستاوردها، چالش‌ها و راهکارهای طرح تحول نظام سلامت، پس از گذشت 31ماه از اجرای آن، بررسی کرد؛ طرحی که با حمایت همه‌جانبه دولت شکل گرفت و اصلی‌ترین محورش حفاظت مالی از مردم در برابر هزینه‌های خدمات سلامت بود.
طرحی که به گفته مسوولان وزارت بهداشت در گزارش‌شان، دستاوردش حمایت از 21میلیون نفر بیمار بستری، افزایش پوشش بیمه، رایگان شدن زایمان طبیعی برای یک میلیون و 300هزار نفر و دستیابی به بیشترین کاهش پرداخت از جیب مردم، از 53درصد به 40درصد، بود.
بر پایه این گزارش، در حوزه دسترسی به خدمات سلامت، دستاوردهایی چون افزایش سه برابری پزشکان در مناطق محروم، توسعه و بازطراحی شبکه مراقبت‌های اولیه سلامت در سراسر کشور، ساخت دو هزار خانه بهداشت جدید، گسترش شبکه به حاشیه شهرها و با ارتقای بسته خدمتی کسب شد و بیش از 4هزار پایگاه سلامت، دو هزار مرکز جامع خدمات سلامت و بیش از 12هزار تخت بیمارستانی جدید برپا شد. 600بیمارستان موجود نوسازی شد، تخت‌های ویژه، بلوک‌های زایمان و کلینیک‌های تخصصی و فوق تخصصی افزایش چشمگیر یافتند و خدمات اورژانس بیمارستانی، پیش بیمارستانی و اورژانس هوایی توسعه پیدا کرد. افزایش رضایتمندی مردم به رضایتمندی بیش از 80درصدی، بنابر گزارش سازمان‌ها و نهادهای خارج از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نیز دیگر نتیجه اجرای این طرح بود. در ادامه این جلسه، مشکلات و چالش‌های پیش روی طرح تحول نظام سلامت مورد بررسی هیات وزیران قرار گرفت و هیات دولت ضمن تشکر از اقدامات انجام شده، مقرر نمود در جلسه آتی، راه کارهای مقابله با چالش‌های طرح تحول نظام سلامت بررسی شود.
کاهش سهم مردم
جلسه هیات دولت در حالی به بررسی موضوع طرح تحول سلامت پرداخت که ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت، در مراسم تودیع و معارفه رییس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، با بیان اینکه طرح تحول نظام سلامت تحولات عمیقی در حوزه خدمات درمانی و بهداشتی ایجاد کرده است، گفت: «هیچ کشوری به اندازه ایران نتوانسته میزان پرداختی از جیب مردم برای درمان را طی یک سال تا این حد کاهش دهد.»
او ادامه داد: «با اجرای این طرح، کاهش هزینه‌های مردم در حوزه سلامت به میزان ۴۰درصد بود؛ به‌طوری‌که در آمارهای جهانی روی نیم درصد برنامه‌ریزی انجام می‌شود. این حرکت در زمان دولت تدبیر وامید بی‌نظیر بوده است.»
او افزود: «مردم نباید به خاطر خدمات درمانی در عذاب باشند؛ به‌طوری که طبق فرمایش مقام معظم رهبری بیمار نباید به غیر از رنج بیماری رنج دیگری داشته باشد.»
به گزارش ایسنا، حریرچی گفت: «در دنیا توسعه انسانی با سه شاخص سلامت، آموزش و سطح تحصیلی و سطح زندگی سنجیده می‌شود و ایران بعد از کره‌جنوبی دومین کشوری است که توانسته در ۲۰سال گذشته کاستی‌های توسعه انسانی را به شکل مناسب جبران کند.» او افزود: «کشور ما در سال‌های اخیر با سابقه تاریخی که دارد، حوزه سلامت با دوگانگی روبرو بوده؛ بطوریکه هر سال در شاخص توسعه انسانی ۱.۶دهم درصد رشد داشته است؛ درحالی که رشد متوسط جهانی ۶۸صدم و رشد متوسط کشورهای هم گروه ایران ۷۹صدم است.»
هدف قرار دادن جامعه پزشکی
در همین حال به گزارش ایرنا، محمد جهانگیری معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی ایران، دیروز و در هفدهمین سمینار فیزیوتراپی ایران، با انتقاد از مطالبی که در مورد عملکرد جامعه پزشکی از سوی برخی افراد مطرح می‌شود، گفت: «افرادی که جامعه پزشکی را هدف گرفته‌اند، در واقع به فرهنگ و تمدن کشور لطمه وارد می‌کنند.» او با تقدیر از اجرای طرح تحول نظام سلامت ادامه داد: «حوزه سلامت کشور بعد از سال‌های طولانی توانست اولویت خود را تغییر دهد و باری از دوش مردم بردارد؛ بنابراین نباید خودزنی کرده و این طرح را تخریب کنیم. »
او افزود: «طبق استانداردهای جهانی، اگر فردی بیش از 40درصد حقوق یک ماه خود را صرف حادثه‌یی غیرمترقبه کند، به فلاکت افتاده است؛ بر همین اساس می‌توان گفت که قبل از اجرای این طرح، اغلب مردم در شهرستان‌ها برای یک بستری شدن به فلاکت می‌افتادند.»
جهانگیری گفت: «میانگین هزینه بستری شدن قبل از اجرای طرح تحول سلامت، هشت میلیون و 500هزار ریال بود که از جیب مردم پرداخت می‌شد، اما با اجرای این طرح اکنون به 900هزار ریال رسیده و در واقع هزینه بستری شدن از 37 درصد به 6درصد کاهش یافته است که باید این مبلغ را بیمه‌ها پرداخت کنند اما پرداخت‌ها صورت نگرفته است.»
او ادامه داد: «همچنین با اجرای این طرح طی دو سال و نیم گذشته، 11میلیون نفر بیمه رایگان شدند و کل پولی را که دولت بابت بیمه این تعداد افراد پرداخت کرده، 700میلیارد ریال است و از آنجا که بیمه‌ها بدهی خود را به جامعه پزشکی پرداخت نکرده‌اند، می‌توان گفت بقیه این هزینه‌ها را جامعه پزشکی پرداخت کرده است.»
او افزود: «واقعیت این است که این پول‌های کسر آمده در بخش دولتی هزینه شده است و از تعرفه‌یی که در بخش دولتی برای این خدمات اضافه شده، تنها 42درصد به پزشکان پرداخت شده است؛ مابقی آنکه به اسم پزشکان گرفتند در بیمارستان‌های دولتی خرج شده است.»
کلاف سردرگم
علیرضا حیدری، کارشناس حوزه کار، با اشاره به اینکه این منابع از دستمزد کارگران تامین می‌شود، گفت: «شاخص حق بیمه‌ها افزایش حقوق است، اما آیا در سال‌های گفته شده که هزینه درمان کارگران بیش از دو برابر افزایش یافته، دستمزد کارگران هم دو برابر شده است؟»
او ادامه داد: «هزینه درمان سازمان تامین اجتماعی در سال 1393 برابر با 11هزارو800میلیارد تومان بود که از این میزان بیش از 7هزار میلیارد تومان خرید درمان بوده است.»
او افزود: «سازمان تامین اجتماعی برای اینکه پول درمان کارگران را کم نیاورد از سهم جاهای دیگر، یعنی هزینه‌های جاری یا سرمایه‌گذاری‌های جدید، زده است. اولویت نخست صندوق تامین اجتماعی پرداخت حقوق بازنشستگان است که به هیچ‌وجه نمی‌توان از آن عدول کرد. صندوق تامین اجتماعی هیچ‌گاه نمی‌تواند اولویت نخست، یعنی حقوق بازنشستگان و همچنین اولویت دوم، درمان بیمه گران را که بخش بزرگی از هزینه‌های تامین اجتماعی هزینه درمان کارگران است، نادیده بگیرد.»
این فعال حوزه کار با بیان اینکه در این سال‌های اخیر صندوق تامین اجتماعی بیشتر از تعهدات خود برای امر درمان کارگران هزینه کرده است، با اشاره به مصوبه مجلس در سال 1383 گفت: «اگر تعهدی مازاد بر منابع ایجاد شود، سازمان‌های بیمه‌گر حق ندارند آن را اجرا کنند که از جمله این موضوع در خصوص طرح تحول سلامت هم باید اجرایی شود.»
حیدری سهم هزینه درمان از جیب مردم را در سال‌های گذشته 70درصد دانست و گفت: «با طرح تحول سلامت می‌خواستند این سهم را به 30درصد کاهش دهند که متاسفانه این مهم تحقق نیافت و شاید بتوان گفت، سهم مردم از جیب خود با اجرای بیمه سلامت به 60درصد تقلیل یافت.»
فعال حوزه کار درباره پزشک خانواده گفت: «به ازای هر 2هزار و 500نفر باید یک پزشک خانواده در نظر گرفته می‌شد. متاسفانه مسوول اجرای طرح تحول بیمه سلامت تصور می‌کرد با افزایش تعرفه‌ها می‌تواند با شبکه پزشکی کشور موضوع درمان را حل کند.»
حیدری در پایان گفت: «طرح تحول سلامت تبدیل به کلافی سردرگم شده است که اگر امروز حل نشود، تبدیل به بحران در آینده خواهد شد. کارشناسان حوزه کار معتقدند، جدایی سهم درمان از صندوق تامین اجتماعی نه تنها به نفع کارگران نیست بلکه نارضایتی جامعه 42میلیون نفری کارگری را به دنبال خواهد داشت.»
