اشراف الکترونیکی برای رصد کالاهای قاچاق
گروه تجارت| گمرک ایران نحوه استعلام الکترونیکی و چگونگی شناسایی کالای قاچاق از غیرقاچاق را اعلام کرد. با پیاده‌سازی گمرک الکترونیک و فراهم شدن امکان استعلام الکترونیکی پروانه‌های گمرکی، افرادی که قصد دارند کالای وارداتی خریداری کنند، باید این کار را از طریق تجار و بازرگانان خوشنام انجام دهند و هنگام خرید شماره سریال اظهارنامه و رمز دسترسی به پروانه را دراختیار داشته باشند. بنا بر این گزارش، صاحبان کالا جهت استعلام الکترونیکی پروانه گمرکی باید به آدرس اینترنتی www. epl. irica. ir/ecl مراجعه و پس از مشاهده تصویر ذیل با وارد کردن شماره سریال پروانه و رمز دسترسی به پروانه همچنین متن تصویر امنیتی، مشخصات پروانه را مشاهده کنند. همچنین گمرک ایران به کلیه اصناف هشدار داده در صورت خرید کالاهای وارداتی نسبت به اخذ شماره سریال، کد گمرک و رمز دسترسی به پروانه اقدام کنند و در صورت نیاز از طریق همان مشخصات از ورود قانونی کالای خریداری شده از طریق گمرک مطمئن شوند تا کالای آنها مشمول قاچاق نشود. در حال حاضر و با الکترونیکی شدن گمرکات کشور که رهگیری الکترونیکی با هدف جلوگیری از جعل پروانه‌های کاغذی جایگزین پروانه سبز گمرکی
شده و دراختیار واردکنندگان کالا قرار می‌گیرد، اطلاعات لازم حاوی شماره سریال اظهارنامه و رمز دسترسی به اطلاعات پروانه قابل دسترسی است.
ملاک تشخیص قاچاق؛ سامانه جامع امور گمرکی
همچنین براساس اعلام گمرک کشور، ملاک تشخیص کالای قاچاق از غیر آن اطلاعات مندرج در سامانه جامع امور گمرکی است و هم‌اکنون کدهای رهگیری الکترونیکی جایگزین پروانه سبز کاغذی شده است. در پی اظهارنظر برخی مسوولان صنفی درخصوص چگونگی تشخیص کالای قاچاق از غیرقاچاق، روابط عمومی گمرک ایران اعلام کرد: ملاک تشخیص کالای قاچاق در قانون، اطلاعات الکترونیکی مندرج در سامانه است و به جای پروانه سبز کاغذی، هم‌اکنون کدهای رهگیری الکترونیکی صادر می‌شود و جای تاسف است که برخی قانون را فصل‌الخطاب نمی‌دانند و قصد دارند فاکتورهای صادره خود را جایگزین قانون کنند. از ابتدای راه‌اندازی سامانه جامع امور گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی در گمرک ایران، جلوگیری از جعل و تقلب در پروانه‌های کاغذی و حذف کاغذ همواره جزو اولویت‌های اصلی این سامانه بوده است. در حال حاضر و با سیستمی شدن رویه‌ها در گمرکات سراسر کشور یک کد رهگیری که جایگزین برگ سبز شده است دراختیار واردکنندگان کالا قرار می‌گیرد که می‌توانند به وسیله آن اقدام به رهگیری وضعیت کالای خود در مراحل مختلف کنند. بنا بر این گزارش، باتوجه به اینکه در سامانه جامع گمرکی کلیه اطلاعات پته‌های
عبوری براساس اطلاعات تایید شده، ذخیره می‌شود، باتوجه به قابلیت‌های این سامانه برای شناسایی کالای قاچاق از غیرقاچاق و برای استعلام سریع و دقیق اسناد گمرکی، سیستم پیام کوتاه راه‌اندازی شده است، به این صورت که نیروی انتظامی و سایر سازمان‌های نظارتی و کنترلی براساس دسترسی‌های مشخص می‌توانند با استفاده از سامانه پیام کوتاه اقدام به ارسال شماره پته یا شماره خودرو کنند. بر این اساس به صورت آنی پاسخ استعلام به دستگاه‌های ذی‌ربط داده می‌شود و در صورت صحت و اصالت، اطلاعات مربوطه به نوع خودرو، نوع کالا و مشخصات کالا به تفکیک نمایش داده شده و در صورت عدم صحت اطلاعات پیغام هشدار ارسال می‌شود. همچنین اگر اصناف از خرید کالای وارده از مسیرهای غیرقانونی و قاچاق خودداری کنند، امکان عرضه و فروش آنها فراهم نخواهد بود. همچنین اگر اصناف برمبنای قانون از عرضه و توزیع کالای خارجی فاقد شناسنامه معتبر گمرکی خودداری کنند، بسیاری از مشکلات موجود درخصوص مبارزه با قاچاق برطرف خواهد شد. در عین حال در ماده117 قانون امور گمرکی آمده است: «اسناد مثبته گمرکی که در موارد احتمالی قاچاق می‌توان به آن استناد نمود، عبارتند از: پروانه‌های ورود
گمرکی، پته گمرکی، قبض سپرده موجب ترخیص کالا و سایر موارد مندرج در این ماده است و مشخصات مذکور در این اسناد باید با مشخصات کالا تطبیق نمایند.» در این ارتباط بند (ژ) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز بر همان اسناد مثبته گمرکی تاکید دارد، بدین‌ترتیب عدم ثبت اطلاعات ورود یک کالا در گمرک نشان‌دهنده قاچاق بودن آن است و کلیه اصناف کشور باید از فروش هرگونه کالای قاچاق امتناع نمایند. به عبارت دیگر فاکتور صادر شده درخصوص یک کالای وارداتی زمانی درست و قابل‌قبول است که وقتی به ید ماقبل همان کالا برگردیم، اصالت واردات آن کالا از گمرک براساس اطلاعات مندرج در سامانه جامع گمرکی مشخص شود. این اطلاعیه‌های گمرک در شرایطی صادر شده که از سویی، سرپرست دفتر تجارت الکترونیک از اختلاف‌نظر نهاد متبوعش که زیرمجموعه وزارت اقتصاد است با وزارت صنعت در زمینه مدیریت سامانه جامع تجارت خارجی خبر می‌دهد و با بیان اینکه متولی سامانه تجارت الکترونیک وزارت صنعت است، گفت: گمرک معتقد است متولی این امر است، درحالی که ما به این تفاسیر توجهی نداریم و برای راه‌اندازی سامانه مشغول برقراری ارتباط با سیستم‌های مرتبط هستیم. رمضانعلی صادق‌زاده‌شیخان
در گفت‌وگو با فارس افزود: اعتقاد ما در وزارت صنعت براساس آیین‌نامه‌های قانونی این است که نقطه تماس اصلی در رابطه با تجارت و بازرگانی داخلی و خارجی و متولی صدور مجوزهای موردنیاز این بخش سامانه جامع تجارت است اما برخی نهادها و سازمان‌های مرتبط با تجارت ازجمله گمرک معتقدند که باتوجه به اینکه کارهای مربوط به تعرفه‌های وارداتی یا کنترل و نظارت ورودی و خروجی کالاهای وارداتی و صادراتی را برعهده دارند، بنابراین متولی سامانه جامع تجارت هم آنها هستند. این‌گونه مسائل در رابطه با راه‌اندازی سامانه تجارت الکترونیک تفاسیری است که از قانون می‌شود و وزارت صنعت به این تفسیرها توجهی ندارد و در رابطه با راه‌اندازی سامانه تجارت الکترونیک در حال انجام اقدامات لازم است. سرپرست دفتر تجارت الکترونیک بیان داشت: سامانه تجارت الکترونیک متضمن کلیه فرآیندهای تجارت داخلی و خارجی ازجمله صدور، تمدید و ابطال کارت بازرگانی و مجوزهای تجاری بوده و انواع رویه‌های تجاری اعم از واردات، صادرات و عبور (ترانزیت) را دربر گرفته و یکپارچه می‌کند.
گواهی ترخیص خودرو الکترونیکی شد
در همین راستا، گمرک اطلاعیه مهم دیگری را نیز صادر کرده است. بعد از بخشنامه گمرک ایران مبنی بر ثبت کامل اطلاعات خودروهای وارداتی، امکان صدور گواهی ترخیص خودرو به صورت الکترونیکی فراهم شد. مرکز واردات و امور مناطق آزاد گمرک ایران طی بخشنامه‌یی به گمرکات اجرایی نحوه ثبت اطلاعات خودروهای وارداتی در اظهارنامه و پروانه الکترونیک را اعلام کرد. براساس این بخشنامه کلیه واردکنندگان خودرو از ابتدای آبان سال‌جاری نسبت به واردات هر دستگاه خودرو باید در یک قلم اظهارنامه اقدام کنند. همچنین در فیلد «شرح کالا» مشخصات هر دستگاه خودرو شامل نوع خودرو، نشان تجاری، تیپ، سال ساخت، مدل ساخت، کشور سازنده، تعداد سیلندر، حجم موتور، تعداد محور، تعداد چرخ، تعداد در، رنگ، شماره شاسی، شماره موتور و نوع سوخت را قید کنند. در این بخشنامه به گمرکات اجرایی تاکید شده است، از ابتدای آبان از صدور گواهی‌های کاغذی ترخیص خودرو خودداری شود. بعد از حذف گواهی‌های کاغذی، صاحبان کالا، مراکز شماره‌گذاری خودرو و دستگاه‌های اجرایی می‌توانند جهت استعلام رسید پروانه الکترونیک به سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی مراجعه کنند. در رابطه با صدور گواهی‌های ترخیص الکترونیک، پیش از این باندهای قاچاق خودرو با سوءاستفاده از گواهی‌های ترخیص کاغذی، اقدام به جعل این گواهینامه‌ها می‌کردند. سودجویان با گواهی ترخیص کاغذی که امکان دستکاری آپشن‌های خودرو وارداتی در آن وجود داشت به مراکز شماره‌گذاری مراجعه می‌کردند.
