علل اصلی گرسنگی در جهان چیست؟
گروه اقتصاد اجتماعی|
چرا تامین امنیت غذایی با وضعیتی بحرانی روبهروست؟ تصویر زیر توضیحی برای این پرسش است. جمعیت جهان در 50سال اخیر بیش از 50درصد رشد داشته است و پیش بینی میشود که این رشد سریع باعث شود که جمعیت کره خاکی در سال 2050، یعنی 35سال دیگر به بیش از 9میلیارد نفر برسد. اما کره زمین سیارهیی با وسعتی محدود است و منابع موجود در آن نیز از همین محدودیت تبعیت میکنند. رشد فزاینده جمعیت، در کنار روشهای ناکارآمد تخصیص منابع که این روزها با الگوبرداری از جهان غرب، در سراسر جهان اجرا میشود، باعث شده تا بار دیگر مساله مالتوس و تله معروفش مطرح شود. البته اینبار صحبت از ناهمخوانی تولید و نیاز جمعیت نیست و نمیتوان برای جستن از این تله، به راهکارهای افزایش تولید و افزایش ثروت امید بست. نکته اینجاست که هم منابع موجود در زمین رو به اتمامند، هم تولید افسارگسیخته صنعتی، باعث شده تا شرایط زیست محیطی به گونهیی تغییر کند که از ظرفیت زمین و ساکنانش خارج شود.
این مساله، جدای از آنکه انسانها را به عنوان موجوداتی زنده مستقیما در معرض خطر قرار میدهد، امنیت غذایی را نیز با معضل مواجه میکند؛ همه گیاهان و حیواناتی که در رژیم غذایی انسان قرار دارند، جزئی از موجودات زنده محسوب میشوند. تغییرات اقلیمی، شرایط را برای زیست آنها سختتر و سختتر میکند، و این مساله نهایتا به نابودی بخش بزرگی از غذا در سطح زمین خواهد شد.
برای مقابله با این بحران، سازمانهای بینالمللی مانند سازمان کشاورزی و خوار و بار ملل متحد (فائو) دست به کار شدهاند تا راهکارهای تامین غذا در شرایط جدید کره زمین را بیابند. در تصویر زیر، علاوه بر چالشهایی که تامین غذا در آینده با آن روبهروست، عواملی که به نظر فائو ریشههای بحران غذایی هستند را نیز مشاهده میکنید. پرواضح است که یکی از اقداماتی که برای تامین امنیت غذایی باید انجام شود، رفع این علل است. عللی مانند تغییرات اقلیمی، ضعف حقوق مالکیت، عدم توجه به تنوع زیستی و مثالهایی از این دست. البته جای تاسف دارد که حتی سازمانی مانند فائو که باید منافع تمام ملل جهان را در نظر داشته باشد، در شناسایی عوامل ایجاد بحران غذایی آدرس غلط میدهد و تمام آنچه را که به ایجاد و گسترش این بحران دامن زده را بیان نمیکند. جای یک عنصر در تصویر زیر خالیاست: صحبتی از مناسبات کار و ابزار تولید و همچنین روشهای افزایش سود به میان نیامده است. روشهایی که حداکثر کردن سود را بر همهچیز مقدم میدانند، حتی بر آینده نوع بشر.
