سلبریتی‌ها در مرکز آمار
گروه اقتصاد کلان
روز گذشته رییس مرکز آمار ایران در یک اقدام قابل‌تامل برای تشویق افراد جامعه به شرکت در سرشماری سال۱۳۹۵ و ارائه اطلاعات دقیق به ماموران سرشماری نشستی با حضور برخی هنرمندان پیشکسوت برگزار کرد؛ برنامه‌یی که هر چند در سلسله برنامه‌های ریاست جدید مرکز آمار برای اطلاع‌رسانی در مقایسه با مدیریت قبلی قابل ستایش است و این رابطه پایدار و منظم امیدعلی پارسا با اهالی رسانه را کوششی موثر در شفاف‌سازی می‌توان قلمداد کرد اما برنامه‌ریزی برای ارتقای سطح مشارکت مردم با این شیوه و تدبیر درحالی صورت گرفته که به گفته خود مسوولان مرکز آمار در این سرشماری شاهد بیشترین حضور کمی و کیفی (الکترونیکی) عموم جامعه بوده‌ایم؛ موضوعی که می‌تواند به‌طور گویایی نشانه بی‌نیازی از هدر رفتن هزینه و وقت برای چنین برنامه‌های پوپولیستی باشد. البته باید اذعان کرد استفاده از سلبریتی‌ها برای همراه کردن مردم در همه کشورها استفاده می‌شود اما این وظیفه بیشتر برعهده رسانه ملی است نه یک نهاد تخصصی به‌نام مرکز آمار. به هر روی به نظر می‌رسد وقتی رسانه ملی وظیفه خود را درخصوص معرفی اولیه این‌گونه طرح‌های ملی به‌خوبی انجام نمی‌دهد باید منتظر ماند نهاد
متولی متخصص ناگزیرانه به این امور بپردازد اما باتوجه به بی‌اعتمادی که در ابتدای شروع سرشماری و شائبه سوءاستفاده از آمارها در میان برخی مردم به وجود آمده بود، نیاز مبرم به حضور کارشناسان برای تفهیم و تشریح این طرح ملی احساس می‌شود و وظیفه این امر جز مرکز آمار بر دوش کسی نیست. علاوه بر این در زمانی این اتفاق رخ داده که رقابت میان دو مرکز آماردهی (بانک مرکزی و مرکز آمار) در بالاترین حد خود قرار گرفته است؛ رقابتی بر سر تخصصی بودن که بیش از هر زمانی می‌طلبد این مرکز خود را برای آماردهی دقیق و تحلیل تخصصی‌تر مجهزتر کند.
در کل باید گفت همان‌گونه که کارشناسان درخصوص عدم شناخت از سرشماری در میان عموم سخن گفته و تاکید کرده‌اند، مرکز آمار باید درخصوص سرشماری به اطلاع‌رسانی و آگاهی‌دهی کیفی‌تر و تخصصی‌تری بپردازد و این امر از آنجا که دیروز نیز خود هنرمندان حاضر در جلسه اذعان کردند که برنامه‌های توجیحی سرشماری وجود ندارد، در زمان کنونی امری ضروری است.
در نشست خبری دیروز رییس مرکز آمار، برخی هنرمندانی که در جهت تشویق مردم به شرکت در سرشماری سال۱۳۹۵ با رییس مرکز آمار ایران دیدار داشتند، انتقاداتی را نسبت به وضعیت اقتصادی هنرمندان مطرح کرده و خواهان آن شدند که درباره عملکرد مرکز آمار ایران و مردم توضیحات بیشتری ارائه شود.
امیدعلی پارسا رییس مرکز آمار، در این نشست به هنرمندان توضیحاتی درباره مشارکت مردم در سرشماری الکترونیکی سال۱۳۹۵ ارائه کرد و گفت: بیش از ۴۶درصد مردم در سرشماری الکترونیکی سال۱۳۹۵ شرکت کردند و این میزان مشارکت در مقایسه با کشورهایی که برای بار نخست سرشماری الکترونیکی را تجربه می‌کنند نوعی رکورد محسوب می‌شود.
پارسا همچنین با بیان اینکه اطلاعات مردم در سرشماری سال۱۳۹۵ برای برنامه‌ریزی‌های ملی و منطقه‌یی مورداستفاده قرار می‌گیرد، اظهار کرد: اطلاعات مردم به هیچ‌وجه به سازمان‌ها و نهادهای دیگر داده نمی‌شود و مرکز آمار ایران خود را موظف به حفظ اطلاعاتی می‌داند که مردم دراختیار مرکز آمار ایران قرار می‌دهند.
در ادامه این نشست که در آن هنرمندانی چون داریوش اسدزاده، داریوش ارجمند، سیاوش طهمورث، رضا فیاضی، کریم اکبری‌مبارکه، هوشنگ توکلی، جلیل فرجاد، محمد شیری، رضا ناجی، صفا آقاجانی، شمسی فضل‌اللهی و قطب‌الدین صادقی حضور داشتند جلسه پرسش و پاسخ میان هنرمندان و امیدعلی پارسا برگزار شد.
داریوش ارجمند درباره سرشماری این سوال را پرسید که چرا مهلت سرشماری الکترونیکی بیشتر تمدید نشد تا مردم فرصت داشته باشند به‌صورت الکترونیکی اطلاعات خود را ثبت کنند.
امیدعلی پارسا نیز به این سوال چنین پاسخ داد که سرشماری را گرفتن عکسی ظرف یک لحظه از مردم یک کشور می‌دانست. وقتی ما نمی‌توانیم ظرف یک لحظه اطلاعات مردم را جمع‌آوری کنیم ناگزیر این کار را طی حدود دوماه انجام می‌دهیم و نمی‌توانیم مدام این مدت را تمدید کنیم. درنظر داشته باشیم که سایت سرشماری یک ماه باز بود و ۴۵درصد جمعیت در آن شرکت کردند چه تضمینی بود اگر تا دو ماه فرصت داده می‌شد همه جمعیت در آن شرکت می‌کردند.
در ادامه این نشست داریوش ارجمند، ادامه داد: کاش در جریان سرشماری آمار هنرمندانی در می‌آمد تا مشخص می‌شد هنرمندان خانه دارند یا خیر و اگر خانه دارند خانه‌شان چند متر است.
داریوش اسدزاده هم گفت: به نظر من مدلی که در ایران سرشماری ایجاد می‌شود عبث و مشکل است. اینکه آیا افراد هنگام سرشماری در خانه باشند یا خیر، اطلاعات خود را به‌روز درست جواب دهند یا خیر. به یاد دارم در سال۱۳۱۸ که در تهران سرشماری صورت گرفت، دستور داده شد هیچ کس از خانه خود بیرون نیاید و همه مراکز کسب تعطیل شدند و فقط کارمندان دولت با پرسشنامه دم در خانه‌های مردم مراجعه کردند و به این ترتیب در یک روز تمام تهران سرشماری شد. داریوش ارجمند نیز با انتقاد از اینکه تلویزیون به‌خوبی برنامه‌های توجیهی سرشماری را پوشش نمی‌دهد، ادامه داد: من هیچ برنامه تلویزیونی قابل‌توجهی را ندیدم که درباره شرکت مردم در سرشماری و فواید آن توضیح ارائه کند.
همچنین هوشنگ توکلی بیان کرد: در دنیا ارگان‌های مختلف خود را به‌صورت درست برای مردم تعریف می‌کنند تا مردم به ارگان‌ها اعتماد کرده و با آنها همکاری کنند، ولی ما چنین چیزی را نمی‌بینیم و از این حیث مرکز آمار ایران نیاز دارد خود را به‌درستی تعریف کرده و اعتماد مردم را جلب کند.
در بخش دیگری از این نشست سیاوش طهمورث ادامه داد: به نظر من بخشی از دلایل وجود نداشتن اعتماد این است که مردم احساس می‌کنند آمارها گرفته می‌شود، ولی برنامه‌ریزی مشخصی که مردم نتایج آن را در زندگی ببینند، وجود ندارد.
جلیل فرجاد نیز گفت: باید به مردم توضیح داده شود که آمارهایی که دولت می‌گیرد به چه درد می‌خورد با این حال وظیفه خود می‌دانم که از مردم بخواهم پاسخ سوالات را به‌درستی ارائه دهند.
وی افزود: ولی درنظر داشته باشید که اگر این‌بار هم هنرمندان و غیره تلاشی برای شرکت مردم در سرشماری کنند و تاثیر هم بگذارد ولی اگر مردم درنهایت نتیجه آن را نبینند در ادوار بعدی این قبیل اقدامات نتیجه نخواهد داشت.
داریوش ارجمند نیز درباره بی‌اعتمادی مردم به مرکز آمار توضیح داد: شاید این ذهنیت برگرفته از تجربه تاریخی ماست که فکر می‌کنیم هرجا تاکنون اطلاعاتی را ارائه کرده‌اند، علیه‌شان استفاده شده است که درنهایت این موضوع باید توسط رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی برای مردم توجیه شود.
