شروط موفقیت طرح زمین صفر
طرح زمین صفر، طرح خوبی است اما برای آنکه بتواند نتیجهیی که مسوولان امر در نظر دارند را به بار بیاورد، نیازمند یکسری پیشفرضها و مقدمات است تا بتواند در یک مدل مناسب قرار بگیرد و در این صورت است که میتوان به عنوان طرح موثری اجرا شود.
اما اگر دولت تنها زمینهای خودش را در این طرح در اختیار توسعهگران و انبوهساران برای ساخت خانه و مسکن قرار دهد در نهایت زمینهای دولت ساخته شده اما تغییری در فرآیند ساخت بافت فرسوده ایجاد نمیشود و در نهایت نمیتواند به عنوان یک ابزار توسعهیی در اختیار دولت قرار گیرد تا بتواند به عنوان یک محرک در بازگرداندن رونق به بازار مسکن نقشی ایفا کند. البته نباید فراموش کرد که استفاده صرف از زمینهای دولتی در این طرح خوب و موثر نیست اما برای آنکه بتوان میزان تاثیرگذاری استفاده از طرح زمین صفر را تا درصد بسیار زیادی بالا برد، باید زمینهای مردم که در بافتهای فرسوده کشور قرار گرفتهاند را نیز در این طرح مشارکت داد. زیرا سهیم کردن زمینهای مردم نیز در این طرح در کنار زمینهای دولتی و توسعهدهندگان و انبوهسازان به عنوان سازندگان این طرح میتواند به احیای بافتهای فرسوده در کشور کمک کند. تمام طرحهای ساخت و ساز در کشور میتواند به کمک بازار مسکن برای خروج از رکود بیایند اما در خصوص طرح زمین صفر از آنجایی که زمینهای دولتی تنها 5درصد یا کمتر از کل زمینهای موجود در بافت فرسوده را تشکیل میدهند، ساخت و احیای آنها توسط
توسعهگران نمیتواند کمک چندانی به بازگرداندن رونق به بازار مسکن و خروج آن از رکود کند.
از آنجا که کمبود عرضه زمین شهری بهعلت سیاستهایی که در گذشته بوده است، سبب شده تا سهم زمین در قیمت تمامشده مسکن به بیش از 60 درصد برسد. در حقیقت دولت میتواند با اجرای «زمین صفر» 60درصد از هزینه تمامشده مسکن بکاهد تا به این ترتیب طیف گستردهتری از متقاضیان را برای خانهدار شدن پوشش دهد. در واقع دولت میتواند با استفاده از این طرح به ساخت مسکن در کشور و تامین نیاز سالانه یک میلیون واحد مسکونی که برای خروج بازار مسکن کشور از رکود نیاز است، کمک کند.
شاید یکی از بهترین راهکارها برای تاثیرگذار کردن طرح زمین صفر استفاده از حالت مشارکتی یعنی تلفیق زمینهای دولتی با زمینهای مردم باشد. در این طرح همانطور که پیشتر نیز گفته شد مردم نیز با در اختیار قراردادن زمینهای خود به توسعهگران به جای زمین خود از سازندگان واحد مسکونی آماده دریافت میکنند که در اصطلاح به این طرح، طرح «کلید به کلید» گفته میشود. در واقع در صورتی که نگاه دولت جدی باشد بافتهای فرسوده دارای ظرفیتهای بسیار عالی برای خروج بازار مسکن از رکود هستند اما با شرایط فعلی دولت و نگاه و رویکردی که دولت در حال حاضر برای احیای بافتهای فرسوده در کشور دارد، نمیتواند آن طور که باید و شاید از این ظرفیت استفاده کند و در واقع مسوولان دولتی اجراکننده این طرح نیز نباید انتظار داشته باشند که این طرح بتواند برای خروج مسکن از رکود به آنها کمک چندانی کند.
از سوی دیگر شاید بتوان گفت که طرح زمین صفر مشابه طرحی است که در خصوص مسکن مهر نیز اجرا شد با این تفاوت که طرح زمین صفر قرار است در بافتهای فرسوده و روی زمینهایی که متعلق به دولت است، انجام شود.
