دور تازه گشایش اعتبار با بانک‌های اروپا
گشایش‌ها براساس یورو است و مشکل معامله با دلار هنوز پابرجاست مذاکره با کره‌جنوبی، ژاپن، انگلیس و اسپانیا برای گشایش اعتبار
گروه تجارت سمانه عابدی
دی ماه سال گذشته، اجرای برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی آغاز شد؛ هرچند با اجرای برجام گفته می‌شد در روز نخست اجرای سند توافق، هزار ال.سی گشایش یافته است، اما این موضوع مورد تایید تجار ایرانی قرار نگرفت. این در شرایطی است که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در گزارش برجامی خود در مجلس، گشایش اعتبارات اسنادی یا ال.سی‌ها را تا 11خرداد سال جاری، 4هزار و 172مورد عنوان کرد و گفت: گشایش این اعتبارات روزانه رو به افزایش است. بانک‌های متعددی نیز در اروپا، ژاپن و کره عواید نفتی ایران را از شرکت نفت دریافت کرده‌اند. با این حال اما بسیاری از تجار، گشایش ال.سی را تایید نمی‌کردند و همچنان به مشکل برقراری روابط اعتباری با بانک‌های اروپایی اذعان داشتند تا اینکه روز گذشته، اعضای اتاق بازرگانی ایران از آغاز گشایش‌های اعتباری با اروپا خبر دادند. البته از آغاز اجرای برجام، کشورهای اتریش، فرانسه، آلمان و ایتالیا ازجمله مهم‌ترین کشورهایی بودند که مراودات تجاری خود با ایران را آغاز کردند و در این بین، قراردادهای مهمی با این کشورها به امضا رسیده بود که نیازمند گشایش ال.سی و اعتباری بود تا به طرف‌های ایرانی این اطمینان خاطر را
ببخشد که دیگر مانند سال‌های تحریم، مشکل تبادلات بانکی را ندارند؛ هرچند گفته می‌شود این گشایش‌ها براساس یورو است و هنوز گشایش‌ها براساس دلار انجام نمی‌شود. البته رییس و نایب‌رییس اتاق ایران و چین هر کدام سه کشور را برای گشایش اعتباری عنوان کرده‌اند که در این بین، اسدالله عسگراولادی معتقد است که علاوه بر اتریش و آلمان، با فرانسه و ایتالیا نیز گشایش‌های اعتباری انجام شده است، اما مجیدرضا حریری تنها ایتالیا را به‌عنوان کشور سوم طرف معامله، برای گشایش اعتباری عنوان می‌کند. همچنین در ارتباط با گشایش ال.سی با بانک‌های بزرگ و کوچک اروپایی اظهارات آنها در تناقض با یکدیگر است. با این حال، دور تازه گشایش‌های اعتباری با کشورهای اروپایی آغاز شده است و این گشایش‌ها برای برقراری ارتباط با بانک‌های ژاپنی، چینی و کره‌یی نیز اتفاق خواهد افتاد.
گشایش اعتبار برای واردکنندگان صنعتی
در این زمینه اسدالله عسگراولادی، رییس اتاق ایران و چین در گفت‌وگو با «تعادل»، خبر گشایش اعتباری ایران با 3 کشور آلمان، اتریش و فرانسه را مورد تایید قرار داد و گفت: گشایش اعتبار برای واردکنندگان صنعتی آغاز شده است؛ البته این گشایش با همه بانک‌ها انجام نشده و تنها با بانک‌هایی که بتوانند گشایش اعتباری را برای صنعتگران ما انجام دهند، این اقدام صورت گرفته است. وی با تاکید بر اینکه این موضوع حدود 10روزی است که در حال انجام است، گفت: این گشایش‌ها در حال افزایش است و روند گشایش اعتباری با بانک‌های دنیا آغاز شده است. عسگراولادی درخصوص اینکه آیا گشایش اعتباری بین ایران با بانک‌های فرانسوی و ایتالیایی انجام شده است، گفت: گشایش اعتباری با بانک‌های فرانسوی برای تامین مالی واردات قطعات و لوازم یدکی طی قراردادی که خودروسازان ایرانی با فرانسوی انجام داده‌اند، آغاز شده است. البته با ایتالیا این گشایش‌ها در سطح خیلی کم در شهر میلان انجام می‌شود. عسگراولادی درخصوص اینکه گفته می‌شود این بانک‌ها کوچک هستند، گفت: خیر! بانک‌هایی که با آنها گشایش اعتباری آغاز شده است، بانک‌های بزرگی هستند که البته این گشایش‌ها براساس دلار انجام
نمی‌شود و همه گشایش‌ها براساس یورو اتفاق افتاده است. گشایش اعتباری براساس دلار هنوز انجام نمی‌شود؛ چراکه امریکایی‌ها هنوز بداخلاقی می‌کنند.
مذاکره اعتباری با 4 کشور دیگر
رییس اتاق مشترک ایران و چین درخصوص مذاکره برای گشایش ال.سی با کشورهای دیگر گفت: با کره جنوبی، ژاپن، انگلیس و اسپانیا در حال مذاکره هستیم که گشایش‌های اعتباری اتفاق بیفتد؛ البته آنها باید بانک‌های ما را قبول داشته باشند که متاسفانه بانک‌های ایرانی مشکلاتی دارند که بانک مرکزی باید بانک‌ها را ملزم به افزایش سرمایه کند یا خود به نوعی سرمایه‌های این بانک‌ها را مورد ضمانت قرار دهد. عسگراولادی با اشاره به مشکل بانک‌های ایرانی گفت: وضعیت بانک‌های ایرانی روشن نیست و بسیاری از بانک‌های اروپایی بانک‌های ایرانی را قبول ندارند. در حالی که بانک‌های دوطرف باید وضعیت خود را برای هم روشن کنند زیرا آنها معتقدند بانک‌های ایرانی وضع مشخص سرمایه و پس‌انداز و تضمین لازم را ندارند که بانک مرکزی باید آنها را تضمین کند یا خود با افزایش سرمایه برای خود ضمانت ایجاد کنند.
اعتبار 10 میلیون دلاری در یک قرارداد مهم
عسگراولادی همچنین درخصوص چگونگی نحوه اجرای قراردادها گفت: گشایش اعتباری برای این قراردادها در سطح خیلی کم در حال انجام است و تنها یک گشایش اعتبار بزرگ 10میلیون دلاری انجام شده و بقیه گشایش‌ها به صورت خرد انجام شده و مجموعا حدود یک میلیون دلار بوده است. وی درخصوص خرید هواپیما گفت: مساله خرید هواپیما از قراردادهای دیگر متفاوت است. مذاکرات برای خرید هواپیما پیش رفته است ولی دولت‌ها باید برای این خرید موافقت‌هایی را انجام دهند که تا شهریور این مذاکرات نهایی خواهد شد. رییس اتاق بازرگانی ایران و چین درخصوص اینکه با کشورهایی غیر از اروپا گشایش‌ها برچه مبنایی انجام می‌شود، گفت: این گشایش‌ها برای چین به‌طور مثال با یوان انجام می‌شود که البته مبادلات نفتی براساس یوان و ریال است و با کشور ژاپن براساس ین و با سایر کشورها غالبا براساس یورو انجام می‌شود.
بانک‌های بزرگ همچنان با ایران کار نمی‌کنند
در این راستا مجیدرضا حریری، نایب رییس اتاق ایران و چین و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «تعادل»، از گشایش اعتباری با سه کشور اروپایی ازجمله آلمان، اتریش و ایتالیا خبر داد. حریری همچنین درخصوص نحوه ارتباط با این بانک‌ها گفت: بانک‌های کوچک در اروپا در چند ماه اخیر، همکاری‌های خود با ایران را آغاز کرده‌اند اما به هر حال، بانک‌های بزرگ بین‌المللی هنوز همکاری خود را با ما آغاز نکرده‌اند. این بانک‌هایی که با ما کار می‌کنند نیز در سطوح کم همکاری می‌کنند. وی درخصوص اظهارات عسگراولادی در مورد گشایش اعتباری با کشور فرانسه نیز گفت: من نشنیده‌ام این گشایش اعتبار بین بانک‌های ایرانی و فرانسوی اتفاق افتاده باشد. نایب‌رییس اتاق ایران و چین همچنین با تاکید بر اینکه هنوز با هیچ بانک بزرگ در دنیا امکان مراودات وجود ندارد و اشکالاتی در این زمینه وجود دارد، گفت: ما اشکالات تکنیکی بانکداری داریم؛ ازجمله مسائلی که در چند سال اخیر در دنیا علیه ایران به وجود آمد و مقرراتی که ضد مقررات پولشویی و ضدتروریسم در بانکداری مطرح شد که ایران را متهم به این مسائل می‌کردند و تحت نظارت ویژه‌یی قرار داشتیم که البته
خوشبختانه دو روز پیش، به صورت یک سال این مساله تعلیق شد. از سوی دیگر، صورت‌های مالی بانک‌های ایرانی باید مورد تایید طرف‌های خارجی قرار بگیرد که باهم کار کارگزاری انجام دهند؛ در حالی که در ایران صورت‌های بانکی شفاف نیست و باید صورت‌های مالی بانک‌ها مطابق استانداردهای دنیا شفاف‌سازی شود.
حریری همچنین گفت: عدم گشایش اعتباری با بانک‌های بزرگ دنیا جنبه سیاسی دارد؛ بانک‌ها و موسسات بزرگ دنیا که چرخش‌های مالی بزرگی دارند، تا اطمینان حاصل نکنند که فشار سیاسی از روی ایران برداشته نشده است، ریسک معامله با ایران را نمی‌پذیرند. وی درخصوص اینکه در طول دوره پس از برجام، قراردادهای مهمی ازجمله خرید هواپیما و قرارداد با خودروسازی‌های فرانسوی بسته شده است و این موضوع چه تاثیری بر نحوه اجرای قراردادها می‌تواند بگذارد، گفت: قراردادها با شرکت‌ها با شرط تامین مالی و روابط بانکی انجام شده است که مثلا برای فاینانس، ایرباس باید مجوزهای لازم را از امریکا بگیرد.
عدم ارتباط با بانک‌های بزرگ مشکل‌ساز شده
این عضو اتاق بازرگانی درخصوص اینکه اگر با بانک‌های بزرگ این کشورها گشایش اعتباری ایجاد نشود، همچنان مشکل ادامه خواهد داشت یا خیر؟ گفت: بله؛ چون ما همچنان مشکل گشایش اعتباری داریم و این موضوع قراردادهای ما را دچار مشکل کرده است. البته برای قراردادهای مهمی چون بوئینگ و ایرباس، ممکن است به صورت موردی مجوزهای لازم را دریافت کنند. مثلا ما در دوران تحریم نیز اینگونه و به صورت موردی عمل می‌کردیم اما به هرحال، ما به عنوان فعالان بخش خصوصی، نمی‌توانیم در چرخه بانکداری دنیا با بانک‌های بزرگ کار کنیم. حریری همچنین در ادامه توضیح داد: با چین، هند، ترکیه و کشورهای دیگر نیز مانند زمان تحریم در حال مراودات بانکی هستیم؛ در زمان تحریم‌ها نیز، با یک بانک در این کشورها کار می‌کردیم و می‌توانستیم سالانه 40 تا 50میلیارد دلار صادرات و واردات داشته باشیم. وی در پاسخ به این سوال که این آمار و اطلاعات را برچه مبنایی مطرح می‌کنید، گفت: این اطلاعات و آمار براساس فعالیت فعالان بخش خصوصی است.
