گروه جهان
رای موافق ۳۶۷ نماینده مجلس برزیل به استیضاح دیلما روسف، رییس‌جمهوری، شادی و پایکوبی موافقان این استیضاح را در برزیل در پی داشت. طرح استیضاح دیلما روسف که متهم به دستکاری حساب‌های دولتی جهت پنهان کردن روند کسری بودجه است، حدود یک ماه دیگر در مجلس سنا مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت تصویب، او از مقامش تعلیق خواهد شد.
به گزارش رویترز، دیلما روسف، ۶۸ ساله، متهم است تلاش کرده است روند رو به رشد کسری بودجه دولت را پنهان و عملکرد دولتش را مثبت ارائه کند. وی همچنین متهم است که در جریان برگزاری بازی‌های جام‌جهانی فوتبال ۲۰۱۴ حامی اصلی بخشودگی مالیاتی فیفا بوده و از رسیدگی قضایی به پرونده بخشودگی مالیاتی جلوگیری کرده است.
خوزه ادواردو کاردوزو، دادستان برزیل در دولت دیلما روسف در واکنش به رای نمایندگان گفته که رییس‌جمهور برای گفت‌وگو درباره هر راه‌حلی در چارچوب دموکراسی و با احترام به قانون اساسی، آماده است و آنچه نمی‌توان پذیرفت، نقض قانون اساسی و اقداماتی است که به کودتا شناخته می‌شود. یکی از مهم‌ترین بازیگران ارائه طرح استیضاح، ادواردو کونیا، رییس مجلس نمایندگان برزیل است. حامیان دولت می‌گویند: تلاش او برای استیضاح نه برای کشف حقیقت بلکه برای کسب قدرت است. گفته شده، هزاران نفر از طرفداران و مخالفان روسف در زمان رای‌گیری در خارج از پارلمان تجمع کردند.
بنا بر این گزارش، در صورت تصویب سنا، میشل تمر، معاون رییس‌جمهوری، وظایف او را بر عهده خواهد گرفت. دیلما روسف نخستین رییس‌جمهوری برزیل در بیش از سه دهه گذشته است که مورد استیضاح قرار می‌گیرد. آلن دو سانتوس، سخنگوی جنبش مردمی برزیل در این باره گفته است: «روند استیضاح در جریان است. تمر هم در این روند مسوول است. آنها او را انتخاب کردند. او از نظر ما باید پاسخگو باشد تا به مردم برزیل احترام گذاشته شود. آینده نشان خواهد داد که او چطور واکنش نشان خواهد داد. اما مردم حاضر در خیابان به تعقیب و بازخواست او ادامه خواهند داد.»میشل تمر معاون و متحد پیشین روسف اکنون در ردای رقیب در مقابل روسف قرار گرفته با این حال نام او و حزبش در پرونده رسوایی شرکت دولتی پتروبراس مطرح است. فساد، رکود اقتصادی و اکنون جنگ قدرت برزیل را که تنها چند ماه با میزبانی بازی‌های المپیک فاصله دارد، فلج کرده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که بیش از ۶۰درصد مردم برزیل از استیضاح نخستین رییس‌جمهوری زن این کشور پیشتیبانی می‌کنند. کارشناسان معتقدند که با برکناری روسف تغییرات زیادی روی خواهد داد و میشل تمر ناگزیر خواهد بود با احزاب مختلف سیاسی کنار بیاید.
به این ترتیب با اکثریت جدیدی در دولت برزیل مواجه خواهیم شد و بسیاری از وزرا پست‌هایشان را از دست خواهند داد. نمایندگان برزیلی به استیضاح روسف رای دادند و اکنون برزیل با معماهای زیادی رو‌به‌رو خواهد بود که باید آنها را حل‌وفصل کند:
1- سنا: نخستین پرسش این است که آیا سنا پیشرفت حاصل شده در مجلس نمایندگان را بر هم خواهد زد؟ رییس سنا از روسف اعلام حمایت کرده، در عین حال تاکید کرده است که مانع از استیضاح وی در سنا نمی‌شود. آیا دولت روسف می‌تواند با کمک متحدانی همچون رییس مجلس سنا در مجلس سنا دفاع بهتری از خود به عمل آورد؟ روسف وقت زیادی برای دفاع از خود در سنا ندارد، زیرا این مجلس نیز طی 15روز باید موافقت یا مخالفت خود را با استیضاح اعلام کند. اگر اکثریت سنا با استیضاح موافقت کنند، روسف برای 180روز از مسوولیت‌های خود تعلیق خواهد شد و قدرت رییس‌جمهور در زمینه تخصیص بودجه و عزل و نصب مقامات به نخست‌وزیر واگذار خواهد شد. در صورت وقوع این اتفاق، حفظ ائتلاف ناپایدار موافق روسف و یافتن پایگاه حمایتی جدید برای وی بسیار دشوار خواهد بود.
2- دادگاه عالی فدرال (STF): آیا از دادگاه عالی درخواست مداخله می‌شود؟ پیش از این گزارش‌هایی مبنی بر پر کردن دادخواست از سوی دولت، در مورد بی‌نظمی‌های قانونی صورت گرفته در روند استیضاح منتشر شده است. به‌گفته یکی از اندیشمندان حقوق اساسی برزیل به نام «اسکار ویلهنا ویرا» دادگاه عالی فدرال به دلایل مختلف می‌تواند حتی پس از رای استیضاح مداخله کند.
3- تمر: نخست‌وزیر با طراحی بازی زیرکانه‌یی به تخریب دولت از درون پرداخت. پیش‌تر فایل صوتی صحبت‌های تمر با جمعی از متحدان او منتشر شد. وی به‌گونه‌یی سخن می‌گفت که گویا استیضاح انجام شده است. نخست‌وزیر اعلام کرده که افشای این فایل صوتی سهوا صورت گرفته است. انتشار این فایل چراغ سبزی به وزراست که نشان می‌دهد نخست‌وزیر به‌شدت خود را متعهد به استیضاح می‌دانست. با این وجود، احتمال ابقای مسالمت‌آمیز تمر در دولت نیز بسیار اندک بود: هم‌اکنون اتهاماتی در دادخواست علیه وی مبنی بر چانه‌زنی با شاهدان برای اعلام شهادت علیه روسف مطرح شده است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که تنها 16درصد حمایت از وی وجود دارد و دادگاه عالی فدرال نیز می‌تواند وی را به خاطر قانون‌شکنی‌های مالی برای کمپین انتخاباتی برکنار کند. اگر استیضاح در سنا نیز رای بیاورد، تمر تنها دو سال فرصت برای قرار گرفتن در صدر قدرت دارد، ولی به احتمال زیاد وی عمده این زمان را زیر نظر خواهد بود.
4- لالوا جاتا: افراط‌های صورت گرفته از سوی دادستان و دادگاه در مورد بررسی پرونده لالوا جاتا (پرونده فساد مالی) بسیاری را به این باور رسانده که این تلاش‌ها با همکاری نیروهای حامی استیضاح روسف انجام شده است. طنز ماجرا اینجاست که بسیاری از بازیگران حاضر در ائتلاف تمر از به نتیجه نرسیدن این تحقیقات منتفع خواهند شد. روش‌های مختلفی برای منحرف کردن تحقیقات وجود دارد و شایعاتی نیز در این زمینه منتشر شده، از آن جمله می‌توان به شایعه استعفای ادواردو کنها از مجلس نمایندگان به ازای اخراج آن و حفظ مزیت عضویت وی در دادگاه عالی اشاره کرد.
5- دولت جدید: با فرض استعفای روسف، دولت جدید چه اختیاراتی خواهد داشت و دولت موقت تمر چه رویکردی دارد؟ آیا تمر درصدد اجرای اصلاحات و تثبیت شخصیت خود به عنوان برقرارکننده صلح برخواهد آمد یا دنبال پیروزی‌های کوچکی خواهد رفت که می‌تواند کرسی ریاست‌جمهوری 2018 را برای وی به ارمغان بیاورد؟ تمر ادعا کرده در صورت به نتیجه رسیدن استیضاح تلاش می‌کند که اصلاحات را کلید بزند، اما حتی در صورت صحت این ادعا نیز دولت جدید باید توانایی غلبه بر شرایط موجود را داشته باشد، مخالفان را در خود جذب کند، وضعیت اقتصادی را سر و سامان دهد و به خواسته‌های احزاب و جریان‌هایی که با آن ائتلاف کرده‌اند، جوابگو باشد. روند استیضاح حامیان روسف را به این باور می‌رساند که کودتایی در جریان بوده و سایه سنگین آن بر سر دولت موقت باقی خواهد ماند. ماهیت یک جانبه نتیجه حاصل از استیضاح بسیاری از چپ‌گرایان را رادیکالیزه خواهد کرد، چراکه این نتیجه فساد احزاب را که زمانی متحد آنها بودند، نادیده می‌گیرد. رییس‌جمهور جدید باید بتواند چالش‌های مالی پیش‌رو را مدیریت کند و همزمان به موضوع بدهی‌های دولت رسیدگی کرده و قوانین جدیدی نیز در مورد دولت بیش از اندازه بزرگ فعلی پایه‌گذاری کند.
