سید عبدالجواد علوی: هدف این رسانهها کمرنگ نشان دادن نقش عربستان در بازار نفت است
گروه انرژی الچین یوسفی
بیژن زنگنه وزیر نفت ایران روز یکشنبه اعلام کرد که این کشور تا زمانی که به سطح تولید 4میلیون بشکه در روز نرسد، با تولیدکنندگان درباره طرح فریز نفت توافق نخواهد کرد، اما گویی گفتوگوهای بین تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان برای طرح فریز نفت، توانسته تغییراتی در بازار نفت به وجود بیاورد و طرح تعادل بخشی به قیمتهای نفت بدون ایران در حال به وقوع پیوستن است، از این رو بیش از یک هفته است که قیمت نفت خام وارد کانال 40دلاری شده است.
بلومبرگ در دو گزارش متفاوت به قلم بن شارپلس و جولیان لی به بررسی عاملی که موجب نوسان قیمت نفت برنت در محدوده 40دلار ی میشود، پرداخته است و تاثیر افزایش تولید نفت ایران در کنار کاهش دکلهای حفاری امریکا را در نقشآفرینی نوسان قیمت نفت مورد مطالعه قرار داده است. والاستریت ژورنال نیز در گزارشی به خطرات افزایش قیمت نفت پرداخته و افزایش قیمت نفت را عاملی جهت نابودی بازار کنونی نفت تلقی میکند. خبرگزاری بلومبرگ همچنین به دنبال دیدار الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه با وزیر نفت ایران و گفتوگوهایی پیرامون طرح فریز نفتی، در گزارشی به قلم مارک شنک به کاهش قیمت نفت به دلیل عدم پذیرش فریز نفتی توسط ایران پرداخت و مدعی شد: « به دلیل رد پیشنهاد فریز نفتی از طرف ایران، قیمت نفت سقوط کرد و روند کاهشی به خود گرفت، بهطوری که دیروز در معاملات بورس نیویورک نفت خام دبلیو تیای 3.4 درصد کاهش پیدا کرد و در قیمت 37.18دلار به ازای هر بشکه معامله شد.»
سید عبدالجواد علوی کارشناس اقتصاد انرژی و رییس هیاتمدیره شرکت عملیات و اکتشاف نفت ایران درباره میزان نقش ایران در قیمتگذاری طلای سیاه به «تعادل» گفت: «از آنجایی که خبرگزاریهایی مانند بلومبرگ در دست افراد ثروتمند قرار دارند، در گزارشهای خود منافع شخصی حامیانشان را لحاظ میکنند، لذا اینگونه خبرگزاریها به صورت جهتدار قضاوت میکنند.» این کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به رفت و آمدهایی که در دوران کاری خود به اوپک داشته به «تعادل» گفت: امریکا زمانی حدود2هزار دکل نفتی داشت و اکنون به دلیل کاهش قیمت نفت تعداد دکلهای این کشور کاهش یافته است، این درحالی است که ایران حدود 70دکل نفتی دارد، پس قضاوت درباره اینکه ایران با این تعداد دکل نفتی عامل نوسان قیمت نفت در بازار است، نمیتواند قضاوت درستی باشد. رییس هیاتمدیره شرکت عملیات و اکتشاف نفت ایران در تشریح سخنانش گفت: «در واقع هدف اینگونه خبرگزاریها این است که نقش عربستان صعودی و سایر تولیدکنندگان بزرگ را در صحنه معاملات کمرنگ نشان دهند و عامل اصلی تغییرات قیمتی را ایران بدانند، لذا خوانندگان اینگونه خبرگزاریها فکر میکنند ایران در بالا و پایین شدن قیمتها
نقش اصلی را دارد، در نتیجه از منشأ اصلی رویدادها دور میشوند.»
اما بن شارپلس نویسنده گزارش بلومبرگ با اشاره به ارتباط مستقیم کاهش تعداد دکلهای حفاری امریکا در کنار افزایش تولید ایران و تاثیری که در نوسان قیمت نفت خام دارد، مینویسد: «نفت برنت که به عنوان معیاری برای سنجش بازار جهانی نفت خام شناخته میشود، بیش از یک هفته است که در محدوده 40دلار بالا و پایین میرود، زیرا تعداد دکلهای حفاری ایالت متحده امریکا به تدریج درحال کاهش و در نقطه مقابل میزان تولید نفت خام ایران در حال افزایش است.» از آنجایی که شروع تولید نفت خام برنت در شمال انگلستان و در میدانی موسوم به میدان نفتی برنت آغاز شده است، بورس لندن نیز به واسطه نزدیک بودن به این میدان نفتی، از همان ابتدای تولید نفت خام برنت مرکز سنتی خرید و فروش این نوع نفت قرار گرفته است، از اینرو بلومبرگ با مرکزیت قراردادن بورس لندن به عنوان مکانی که سرنوست قیمت نفت خام برنت را مشخص میکند، مینویسد: «معاملات آتی در روزهای اخیر برای خرید و فروش نفت برنت در بورس لندن دارای حداقل نوسان 0.5 درصدی بوده است، از طرفی دادههای شرکت بیکر هیوز حاکی از این است که تعداد سکویهای فعال حفاری در امریکا به پایینترین رقم خود نسبت به سال 2009
رسیده است. همچنین طبق اظهارات بیژن زنگنه وزیر نفت ایران، این کشور قصد دارد تا قبل از هر گونه توافقی با تولیدکنندگان نفتی برای فریز کردن حجم تولید نفت خام، سطح تولیدات خود را به 4میلیون بشکه افزایش دهد.»
خطر کاهش قیمت هنوز هم وجود دارد
شارپلس با استناد به گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی درباره اینکه قیمت نفت خام ممکن است به کف قیمتی رسیده باشد، ادامه میدهد: «میتوان گفت علت تغییر مسیر قیمت نفت، گمانهزنیهایی درباره افزایش تقاضا و کاهش تولیدات نفت خام امریکاست، از طرفی چشمانداز کاهشی اوپک را نیز میتوان عاملی دیگر برای تغییر مسیر قیمت نفت دانست.»
آنگوس نیکلسون تحلیلگر شرکت ای جی از ملبورن در گفتوگوی تلفنیای که با بلومبرگ داشته، در این رابطه به بلومبرگ گفته: «خطر حرکت نزولی قیمت هنوز هم وجود دارد، زیرا ایران میتواند سریعتر از آن چیزی که بازار انتظارش را دارد میزان تولیدات خود را افزایش دهد.» اظهارنظری که بر این باور بیان شده که ایران نقشی تاثیرگذار بر بازار نفت خواهد داشت.
نیکلسون در ادامه درباره روندی که قیمت نفت در حال طی کردن است، گفته است: «افزایش قیمت نفت چیز بسیار خوبی است، اما باید به این نکته توجه کرد که هنوز مقدار زیادی از عرضه اضافی نفت خام در بازار موجود است، لذا این عرضه اضافی باید پاکسازی شود.»
طبق این گزارش، در بورس لندن قیمت نفت خام برنت برای تحویل در ماه مه (ساعت 11:55 به وقت هنگکنگ) با 4 سنت افزایش در قیمت 40.43دلار به ازای هر بشکه مورد معامله قرار گرفت. شایان ذکر است که نفت خام برنت برای تحویل در ماه مه، روز جمعه در قیمت 40.39 دلار معامله شده بود. والاستریت ژورنال نیز در گزارشی با اشاره به خطرات افزایش قیمت نفت مینویسد: « افزایش قیمت نفت میتواند به عنوان عاملی برای خراب کردن بازار نفت خام تلقی شود، زیرا قیمتهای بالای نفت خام تولیدکنندگان نفت شیل را تشویق به افزایش تولید میکند، درنتیجه سطح تولیدات دوباره افزایش مییابد.» بلومبرگ در گزارش دیگر به قلم جولیان لی به عواملی میپردازد که موجب افزایش ناگهانی قیمت نفت خام شده است. جولیان لی در این گزارش مینویسد: «معاملات آتی نفت خام حاکی از آن است که معاملهگران توجه خود را از افزایش عرضه نفت خام به احتمال کاهش تولید نفت توسط تولیدکنندگان غیر اوپک معطوف کردهاند، زیرا چشمانداز این تولیدکنندگان کاهش عرضه است، این تغییر تفکر معاملهگران میتواند منجر به شکلگیری یک کف قیمتی جدید در قیمت نفت شود.»
قیمت 50 دلاری منصفانه بهنظر میرسد
جولیان لی در ادامه با اشاره به گزارشهای آژانس انرژی امریکا مینویسد: با توجه به نمودارها و اطلاعاتی که آژانس انرژی امریکا منتشر کرده است میتوان فهمید، زمانی که ذخایر نفت در حال افزایش باشند قیمت نفت خام روند کاهشی به خود میگیرد و نیز زمانی که حجم این ذخایر رو به کاهش بروند قیمت نفت خام شروع به افزایش میکند. «تعادل» نیز در گزارشی که سهشنبه هفته پیش درباره افزایش قیمت نفت نوشته بود، به کاهش حجم ذخیرهسازی نفت خام توسط چین اشاره کرده بود و این کاهش را به عنوان عامل ثانویه در افزایش قیمت نفت نشان داده بود. زیرا چین که درحال ساخت انبارهایی برای ذخیرهسازی نفت خام بود، بعد از اتمام فاز اول این طرح به دلیل تصمیمات جدیدی که گرفته است، قرار شده تا فاز دوم طرح ذخیرهسازی نفت خام در این انبارها را به بعد از سال 2020 موکول کند.
اما در حالی که این رسانهها به نوعی نسبت به افزایش تولید نفت خام ایران و تاثیر آن بر بازار نفت هشدار میدهند، سید عبدالجواد علوی به «تعادل» میگوید: «ایران باید در باز پسگیری سهم از اوپک اصرار داشته و در آینده نزدیک به سهمیه 14 درصدی خود دست یابد. در زمانی که تحریمها اجازه افزایش تولید نفت ایران را نمیدادند، سایر تولیدکنندگان به ویژه کشورهای حوزه خلیجفارس تولید را افزایش دادند و اکنون ایران باید از طریق قراردادهای IPC که بهترین شانس برای جذب سرمایه محسوب میشود، با جذب سرمایه خلأ تولید نفت خود را پر کند.» رییس هیاتمدیره شرکت عملیات و اکتشاف نفت خام معتقد است: «قیمت 50دلار قیمتی است که میتواند منصفانه باشد، بهطوری که منافع تولیدکنندگان و هم مصرفکنندگان تامین شود و جلو ضرر کمپانیهای بزرگ تولیدکننده نفت را بگیرد.»