زمین تنها گنجایش 5/1درجه افزایش دما را دارد

ترجمه : محمد مهدی حاتمی

در هفته‌های اخیر، 40هزار شرکت‌کننده در کنفرانس تغییرات اقلیمی پاریس حاضر بودند تا برای آینده گرمایش جهانی تصمیم بگیرند. علاوه بر نمایندگان کشورها، نمایندگان پویش‌های محیط زیستی و گروه‌های جامعه مدنی هم در این کنفرانس حاضر بودند تا راه‌حلی برای کاهش فوری انتشار گازهای گلخانه‌یی در جهان بیابند. یکی از اصلی‌ترین تصمیماتی که باید پس از پایان کنفرانس مشخص شده باشد این است که مقصود از عبارت «هدف بلندمدت» دقیقاً چیست؟ مورد دیگر این است که در روز نهایی کنفرانس، بر روی چه «دمایی» اجماع صورت خواهد گرفت و دیگر اینکه خروجی این کنفرانس برای سیستم‌های انرژیی که عمیقاً به سوخت‌های فسیلی وابسته‌اند چه خواهد بود؟ همه اینها در حالی است که بر اساس گزارش‌های تحلیلی، افزایش دمای 1.5درجه‌یی خط قرمز بسیاری از کشورهای جهان است. به گزارش « تعادل،»، بیش از 100 کشور جهان به رهبری کشورهایی که در مقابل تغییرات اقلیمی شکننده‌ترند، در پاریس گرد هم آمده‌اند و اعلام کرده‌اند که قصد دارند راهی بیابند تا سطح گرمایش جهانی کمتر از 1.5 درجه سانتیگراد باشد، یعنی حدود 0.5 درجه کمتر از 2‌درجه سانتیگرادی که پیش‌تر همین کشورها بر سر آن تعهد کرده بودند.

امانوئل‌ام گیوزمان، دبیر کمیسیون تغییرات اقلیمیِ فیلیپین، رییس گروه کشورهای آسیب‌پذیر در مقابل تغییرات اقلیمی است، گروهی که توانسته نظر مساعد بیش از 100 کشور را برای نگه داشتن سطح تغییرات اقلیمی در حد 1.5درجه سانتیگراد جلب کند. او می‌گوید: «ما تا به امروز دمای زمین را 1درجه سانتیگراد افزایش داده‌ایم و تنها 0.5درجه باقی مانده تا بتوانیم آن را کنترل کنیم. به همین علت است که ما باید با تعهد و ضرورت بالاتری نسبت به قبل اقدام کنیم. پاریس شانس و امید ماست و می‌دانیم که زمین واقعا گرم‌تر خواهد شد، چرا که علم به ما این طور می‌گوید. 1.5درجه گرمایش همین حالا هم برای ما به معنای یک فاجعه قریب الوقوع است اما می‌دانیم که این بهترین جایگاهی است که می‌توانیم به آن برسیم و آن هم اگر همه با هم و بسیار قاطعانه عمل کنیم. مرز 2درجه سانتیگرادی دیگر یک مرز معتبر نیست. ما می‌دانیم که گرمایش جهانی همین حالا هم به مرز خطر رسیده و ما باید آن را در حداقل ممکن نگه داریم و این حداقل ممکن 1.5درجه سانتیگراد است.»

کشورهایی مانند فیلیپین، غنا، بنگلادش و بسیاری از ملت‌های فقیرتر، مذاکرات پاریس را بازی تحت اللفظی مرگ و زندگی برای آینده توسعه‌شان می‌دانند. با این همه، تحلیلگران معتقدند تعهداتی که 170 کشور جهان تا به حالا بر سر آنها به توافق رسیده‌اند، گرمایش جهانی را در مرز 2.7 سانتیگراد متوقف می‌کند. مذاکره‌کنندگانی که می‌خواهند به توافقی جدی دست پیدا کنند، برای دستیابی به ساز و کار بررسی 5 ساله‌یی فشار می‌آورند که مجموعه‌یی از قوانین را هم با خود به همراه می‌آورد. این مجموعه قوانین به «ساز و کار ضمانت» موسوم‌اند و معنی آنها هم این است که کشورها باید دایماً خودشان را با هر بررسی تطبیق دهند و هیچ پسرفتی هم در کار نخواهد بود. اما روی دیگر این سکه تاثیری است که تعهدات بر صنایع انرژی جهان خواهند گذاشت. این به معنی روزگاری تلخ برای سوخت‌های فسیلی است.

جامعه جهانی ذغال سنگ، می‌گوید که اینجا در پاریس، با طیفی از رهبران بین‌المللی و دولت‌ها مذاکراتی سازنده داشته است تا آینده این صنعت را حفظ کند. آنها می‌خواهند جهان را قانع کنند که سوخت‌های فسیلی در جهانِ بدون کربن هم آینده‌یی دارند. صنعت زغال سنگ به تنهایی بزرگ‌ترین تولید‌کننده گازهای گلخانه‌یی در جهان است و به مذاکره‌کننده‌ها می‌گوید که می‌تواند جلوی انتشار گازهای گلخانه‌یی را د ر مقیاسی وسیع بگیرد، قولی که بیش از حدود یک دهه است تکرار شده و البته نتیجه‌یی هم نداشته است.

در مذاکرات سال گذشته در لیما، مشخص شد که مجموعه‌یی از انتخاب‌ها در متن توافقنامه جا داده شده‌اند که به پایان بخشیدن به استفاده از سوخت‌های فسیلی تا پایان این قرن تاکید داشتند. برخی از آن بیانیه‌ها تا امروز هم باقی مانده‌اند و در متن پیش نویس جدید هم منتشر شده‌اند.

آلدن مایر، مدیر استراتژی جامعه دانشمندان نگران، در تمامی مذاکرات اصلی تغییرات اقلیمی از سال 1995، به جز کنفرانس مراکش حاضر بوده است. او می‌گوید اگر کنفرانس پاریس به توافقنامه‌یی نرسد که به وضوح هدف دماییِ‌ جاه‌طلبانه‌یی را مشخص کند و بگوید معنای آن برای آینده انرژی جهان چیست، چنین توافقنامه‌یی هم ارزش کاغذ آن خواهد بود. او می‌گوید که گروه متبوعش به دنبال «سیگنال کیفی واضحی» است که توضیح بدهد ما «در نهایت باید تمام گازهای منتشر شده را دست کم بر مبنایی روشن، از اقتصاد جهانی خارج کنیم.» او ادامه می‌دهد: «این دقیقاً همان چیزی است که علم می‌گوید. در غیر این صورت، شما نمی‌توانید به جایی برسید که قصدش را دارید، یعنی به افزایش دمای 2درجه سانتیگرادی و بعد هم کاهش آن به دمای 1.5درجه‌یی.»

مایر می‌گوید مذاکرات پاریس باید سیگنال واضحی به صنعت جهانی بفرستد مبنی‌بر اینکه سرمایه‌گذاری‌ها می‌توانند از سمت صنایع تولید‌کننده گاز به سمتی دیگر بروند و اینکه باید به روندی که همین حالا هم شروع شده سرعت بخشید. او ادامه می‌دهد: «این بر تصمیم آنها در مورد تریلیون‌ها دلار سرمایه آماده سرمایه‌گذاری تاثیر خواهد گذاشت. اگر آنها فکر کنند که دولت‌ها جدی هستند که به سمتی بروند که علم به آنها می‌گوید، آنها هم با مهربانی پاسخ خواهند داد. اما اگر فکر کنند که دولت‌ها جدی نیستند و این پا و آن پا می‌کنند، آنها هم راه خودشان را خواهند رفت.»

منبع: گاردین

مشاهده صفحات روزنامه