روز گذشته بیش از 383هزار ورق اوراق خزانه به قیمت هر ورق 90هزار و 50 تومان فروخته شد که با توجه به قیمت اسمی هر ورق 100هزار تومان، معادل 9950 تومان سود آن را وزارت امور اقتصادی و دارایی برای پرداخت وجه اوراق 100هزار تومانی تا تاریخ آخر اسفند ماه 94 تضمین خواهد کرد.
این اوراق با استقبال خریداران به میزان یکمیلیون تقاضا با قیمتهای مختلف یعنی معادل 250درصد کل اوراق عرضه شده به میزان 400هزار ورق همراه شد که نشاندهنده استقبال خوب خریداران و سرمایهگذاران در بورس است.
براین اساس، در نگاه اول نتیجه میگیریم که تقاضا و کشف قیمت مناسبی در بورس و برای عرضه اولیه اوراق خزانه صورت گرفته و از روز شنبه میتوان شاهد استقبال مناسبی از سوی خریداران باشیم. زیرا نرخ سود حدود 23درصدی برای این اوراق تعیین شده که بالاتر از حداکثر نرخ سود سپرده یکساله 20درصدی بانکها و نزدیک به حداکثر نرخ عقود مشارکتی 24درصدی تسهیلات بانکها، مصوب شورای پول و اعتبار است.
در نتیجه این نرخ نه تنها در محدوده سیاستهای شورای پول واعتبار و بانک مرکزی است بلکه با نرخهای بالا و بیرویه 30 تا 35درصد موسسات غیرمجاز و بازار غیرمتشکل پولی فاصله زیادی دارد.
به عبارت دیگر، این منابع مالی که در جهت تقویت وحمایت از پیمانکاران و طرحهای عمرانی از بازار جذب میشود با سود معقول و مناسبی برای خریداران و سرمایهگذاران و هزینه قابل قبولی برای دولت و طرحهای پیمانکاری و عمرانی همراه است.
از سوی دیگر، تفاوت انتشار اوراق خزانه برای پرداخت بدهیهای دولت، با تامین منابع از طریق چاپ پول و افزایش پایه پولی، استقراض از بانک مرکزی و بانکها باعث میشود که در روش انتشار اوراق خزانه، نه تنها تورم افزایش نیابد بلکه با جمعآوری نقدینگی از بازار، نیازهای دولت و پیمانکاران و طرحهای عمرانی تامین شده و به کنترل نقدینگی و تورم نیز کمک خواهد کرد.
همچنین در روش عرضه اوراق بدهی و اوراق خزانه، مردم، کارشناسان و سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی، در جریان سیاست دولت برای تامین منابع پیمانکاریها و طرحهای عمرانی قرار خواهند گرفت و در دورهیی که تامین منابع، تخصیص آن به طرحهای پیمانکاری، و بازپرداخت اوراق انجام میشود، این پرسش برای افکار عمومی ورسانهها و کارشناسان و مردم ایجاد میشود که دولت این پول جذب شده از طریق اوراق خزانه را کجا سرمایهگذاری کرد و صرف چه کاری شد و نتیجه آن چه بود؟
در نتیجه این نوع جذب منابع، مانند مالیاتستانی، موجب میشود که سرمایهگذاران و مشارکتکنندگان به پرسشگری در مورد نحوه تخصیص منابع بپردازند و دولت نیز در مقام پاسخگویی، به شفافسازی در مورد تخصیص منابع خواهد پرداخت و پیمانکاران و مجریان طرحهای عمرانی نیز خود را متعهد میدانند تامنابع جمعآوری شده توسط دولت و مردم را بهگونهیی به کار گیرند تا با بهترین نتیجه و بهرهوری همراه شود و سعی میکنند که از هدر رفتن منابع جلوگیری کنند. زیرا وقتی بودجه دولتی تخصیص مییابد یا با چاپ پول کاری انجام میشود بهرهوری کاهش مییابد و حیفومیل و هدر رفتن منابع بیشتر اتفاق میافتد و تورم حاصل از آن تا سالها بر طبقات متوسط و فقیر جامعه سنگینی میکند.
در روشهای تامین مالی که دولت نقدینگی را از خود مردم و بازار جمعآوری میکند، در مجموع از سرمایهگذاران و خریداران اوراق بدهی، تا دولت و پیمانکاران، در مسیر تجهیز منابع و خرید اوراق خزانه تا سرمایهگذاری در طرحهای پیمانکاری و عمرانی به تقویت حس مشارکت و همکاری کمک میکنند و بهتدریج جامعه در جریان کارآمدی انتشار اوراق بدهی، قرضه، مشارکت، خزانه یا هر نام دیگری قرار خواهد گرفت و همگان متوجه خواهند شد که مشارکت در سرمایهگذاریها، پرداخت مالیات و تامین منابع از طریق نقدینگی و پول موجود در بازار و در جیب خود مردم، به مراتب کارآمدتر از روش انتشار پول، افزایش پایه پولی و استقراض دولت از بانکها و بانک مرکزی است و در نتیجه مردم از سیاست دولت برای انتشار اوراق بدهی و اوراق خزانه که عاملی مهم در تامین منابع و کنترل تورم است حمایت خواهند کرد و به عمق اثرگذاری سیاست دولت در بهبود روشهای تامین منابع اعتقاد خواهند داشت.
زیرا مردم به تدریج درمییابند که روش تامین مالی از بازار و با مشارکت خود مردم، نه تنها اثر تورمی ندارد و تورم را مهار میکند بلکه راهگشا و هدایتکننده و حامی خدماتی است که در خدمت خود مردم است. به عنوان مثال، اگر اوراق خزانه که از روز شنبه و به صورت نامحدود با نرخ مناسب 23درصدی عرضه میشود، در خدمت توسعه فاضلاب شهرها قرار گیرد، باعث میشود که ضمن سودآوری این اوراق برای خریداران و کنترل تورم، خدمات آب و فاضلاب نیز گسترش یابد و مشکل کمآبی کشور نیز بهتدریج کمتر شود.