کارتر در عربستان، کری در قطر
گروه جهان
امضای توافقنامه اتمی وین موجب شده تا دیوار اعتماد میان امریکا و متحدان عرب حوزه خلیجفارس فرو بریزد. تکاپوی جدید سران امریکایی این است که خیال سران عرب در منطقه خاورمیانه را راحت کنند. با این حال عربستان در تازهترین اظهارات اعلام کرد که از روسیه سلاح میخرد. این تلاشها ثابت میکند که روند کار امریکا با متحدانش در خاورمیانه تغییر کرده و دیگر به روند قبل خود بازنخواهد گشت. به گزارش رویترز، در این تکاپوهای دیپلماتیک «اشتون کارتر» وزیر دفاع امریکا تور تابستانهیی برای سفر به خاورمیانه راه انداخته است. او در سفر خود به خاورمیانه اول به سرزمینهای اشغالی و اردن سفر کرد و بعد از مقصدش را به سمت شهر جده در عربستان سعودی تغییر داد.
هواپیمای اشتون کارتر، وزیر دفاع امریکا که از سرزمینهای اشغالی عازم اردن شده بود، در پایگاه هوایی در شمال شرق اردن در نزدیکی مرزهای سوریه فرود آمد. او در اردن با تعدادی از دوستان معاذ الکساسبه، خلبان اردنی که در اوایل سالجاری میلادی ازسوی داعش زنده سوزانده شد، دیدار کرد. کارتر در سخنانی پیرامون لزوم مبارزه با داعش گفت: «باید این دشمن شکست بخورد. این مساله حاصل خواهد شد چراکه تمدن همواره وحشیگری را شکست میدهد.»
وزیر دفاع امریکا بهطور مشخص هدف از این سفر منطقهیی را برطرف کردن نگرانیهای اسراییل و کشورهای عربی در مورد توافق هستهیی ایران اعلام کرد. درهمین حال جفری مارتین، سخنگوی پنتاگون اعلام کرد که وزیر دفاع امریکا همپیمانان واشنگتن در منطقه را نسبت به تضمینهایی درباره نگرانی آنها از برنامه هستهیی ایران مطمئن میسازد. همچنین این اطمینان برای متحدان عرب ایجاد خواهد شد که مکانیسمهایی برای تضمین اجرای این امور با نظارت ناظران بینالمللی از طریق تعهدات سختگیرانه بینالمللی به وجود خواهد آمد. باوجود چنین تضمینهایی نگاهها به سمت امریکا خصمانهتر از قبل شده است. خبرنگار شبکه العربیه گزارش داد که نخستوزیر رژیم صهیونیستی در لحظه آخر کنفرانس خبری با وزیر دفاع امریکا را که قرار بود در دفترش در قدس غربی باشد، لغو کرد. اتفاق غیرمنتظرهیی که برای کارتر در سفر به اراضی اشغالی رخ داد، این بود که نتانیاهو در دفتر نخستوزیری با وزیر دفاع امریکا یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک داشت اما پس از اینکه او به تریبون رفت، متوجه شد که نتانیاهو کنفرانس خبری را لغو کرده است. باوجود اینکه پروتکلها نخستوزیری را ملزم به برگزاری کنفرانس
خبری مشترک با یک وزیر دفاع نمیکند اما این اقدام پیامی است که نشان میدهد نتانیاهو درحال حاضر به روش برخورد دولت امریکا معترض است. به عقیده خبرنگار العربیه شاید این امر پیامی به دولت امریکا باشد که رژیم صهیونیستی مخالفت شدید خود را با توافق امضا شده با ایران ادامه خواهد داد و با اطمیناندهیهای امریکا قانع نمیشود. همچنین مشخص است که وزیر دفاع امریکا موفقیت چندانی در کاستن مخالفت تلآویو با توافق با ایران به دست نیاورده است.
همزمان با این سفر «جان کری» وزیر امور خارجه امریکا نیز اعلام کرد که تا 12روز دیگر، به دوحه پایتخت قطر خواهد رفت و در آنجا با وزرای خارجه کشورهای عربی عضو شورای همکاری خلیجفارس درباره توافق هستهیی ایران گفتوگو خواهد کرد. عمده محور گفتوگوهای امریکا با عربستان پیرامون امریکا موضوعات مختلفی ازجمله دفاع ضدموشکی، آموزش نیروهای ویژه، امنیت سایبری و امنیت تنگههای استراتژیک دریای سرخ و هرمز خواهد بود. اغلب کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس که متحد امریکا به شمار میروند، از توافق هستهیی وین به صورت محتاطانه استقبال کردند، اما ایران را متهم میکنند که پس از این توافق و با دریافت پولهای بلوکهشده در پی گسترش نفوذ خود درجهان عرب است.
اعتمادی که دیگر وجود ندارد
با امضای توافقنامه اتمی ایران، عربستان که بزرگترین خریدار سلاح از امریکاست، اعلام کرد که از روسیه سلاح خریداری خواهد کرد. برنامهیی که صدای سناتور «جان مککین» را هم درآورد. به گزارش اسپوتنیک، وزیر خارجه عربستان پس از حضور درکنفرانس اقتصادی بینالمللی سنپترزبورگ و گفتوگو با روسیه درباره چشمانداز معاملات تسلیحاتی گفته بود که هیچ چیزی مانع عربستان در خرید سیستمهای دفاعی روسی نمیشود. پس از این اظهارات بود که جان مککین، سناتور جمهوریخواه امریکایی اظهار کرد: «چیزی که عربستان با این سخنانش به ما میفهماند، این است که آنها فکر میکنند باید راه خود را بروند چراکه دیگر نمیتوانند به ما اعتماد کنند.» مککین در سخنرانی خود در مرکز «هادسون» ادامه داد، روابط امریکا با کشورهای حوزه خلیجفارس به جایی رسیده است که عربستان سعودی و روسیه میتوانند برای نخستینبار در تاریخ توافق تسلیحاتی امضا کنند. براساس آمار مرکز تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، عربستان در سال2015 بودجه دفاعی خود را به 80میلیارد دلار یعنی 17درصد بیشتر از سال گذشته افزایش داده است. سناتور مککین در ادامه اظهاراتش با تاکید بر ضرورت استفاده از قابلیتهای تبلیغات سیاسی در کشورهای تحت نفوذ روسیه گفت: «یکی از عوامل کلیدی در پیروزی جنگ سرد بدون شلیک کردن حتی یک گلوله، تبلیغات بود.» این درحالی است که کنگره امریکا اخیرا تصمیم گرفته است تا بودجه آژانس رسانهیی دولت را افزایش دهد. در آوریل سال2015 این آژانس برای راهاندازی بخش روسزبان خود 15میلیون دلار بودجه درخواست کرده بود.
