لزوم بازنگری در قوانین مربوط به آب
تعادل بخشی از مشکلات برنامهریزی درکشور ما به عدم هماهنگی درسازمانها و نهادهای ذیربط برمیگردد. این ناهماهنگیها نیز در حوزه نیرو و انرژی به چشم میخورد. دیروز ساختمان ستادی وزارت نیرو شاهد برگزاری اجلاس شورای هماهنگی امورحقوقی دستگاههای اجرایی بود که در آن حمید چیتچیان، وزیرنیرو و الهام امینزاده، مشاورحقوقی رییسجمهور از سخنرانان این گردهمایی بودند. وزیر نیرو به 110میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک مصرف شده آب اشاره کرده و میگوید: ذخایر آبی دینامیک با بارشهای سال بعد قابل تجدید است اما ذخایر آبی استاتیک دیگر قابل جبران نیست، نتیجه این موضوع این است که هماکنون در برخی نقاط کشور به دلیل محدودیت آب، مناطقی از جمعیت خالی شده است. همچنین امینزاده بیان کرده که باید مقررات مربوط به آب مورد بازبینی قرار گیرد و با 200هزارچاه عمیق غیرمجاز که درکشور در دست بهرهبرداری است، به شدت برخورد شود. وزیر نیرو در این نشست بیان کرد: تاکنون بیش از 110میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک مصرف شده و روند این مصرف نیز به شدت ادامه دارد. باید با مدیریت تخصیص و وضع قوانین جدید برای رفع مشکل بخش آب اقدام کنیم. او با بیان اینکه بیش از 55 درصد آبی که در کشور مصرف میشود از منابع زیرزمینی و 45درصد از آبهای سطحی است در ادامه گفت: تاکنون بیش از 110میلیارد مترمکعب از ذخایر استاتیک مصرف شده و روند این مصرف نیز به شدت ادامه دارد. وزیر نیرو ادامه داد: ذخایر آبی دینامیک با بارشهای سال بعد قابل تجدید است اما ذخایر آبی استاتیک دیگر قابل جبران نیست، نتیجه این موضوع این است که هماکنون در برخی نقاط کشور به دلیل محدودیت آب، مناطقی از جمعیت خالی شده است. وی با بیان اینکه در گذشته در برخی نقاط کشور در عمق 20متری به آب میرسیدند اما هماکنون عمق آب به بیش از 400متر رسیده است، افزود: آبی که از آن عمق بالا میآید شورابهیی است که به شدت به کشاورزی آسیب میرساند و باعث از بین رفتن خاک نیز میشود. چیتچیان با اشاره به اینکه به دلیل افزایش جمعیت و نیازها همچنین محدودیت منابع نیازمند نگاه حقوقی جدیدی هستیم، اظهارکرد: در زمان حاضر راههای انتقال حوضه به حوضه و مدیریت تقاضا به تنهایی پاسخگو نیست و باید با مدیریت تخصیص و وضع قوانین جدید و خاص برای رفع مشکلات آبی اقدام کنیم. 20 درصد صرفهجویی برای تابستان وزیر نیرو گفت: اولویت اول در تخصیص منابع آب، تامین آب شرب مردم است و در صورت ضرورت، نیازهای این بخش از بخشهای دیگر همچون کشاورزی و صنعت تامین خواهد شد. حمید چیتچیان با اشاره به کاهش موثر بارندگی در کشور اظهارکرد: از ابتدای مهرماه سال 93 تا امروز میزان بارندگی 17درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است؛ در استانهایی همچون خوزستان میزان کاهش بارندگی 45درصد بوده و بدون مدیریت مصرف قادر به مدیریت صحیح منابع آب نخواهیم بود. وزیر نیرو تصریح کرد: در بخشهای دیگر کشور نیز هر جا با مشکل تامین آب شرب مواجه شویم، ناچار خواهیم بود از تخصیص آب به دیگر بخشها کم کنیم. وی با بیان اینکه اگر در بخش شرب و خانگی 20درصد صرفهجویی انجام شود هیچ مشکلی در تابستان نخواهیم داشت، گفت: هموطنان با اندکی تغییر در رفتارهای مصرفی و استفاده از تجهیزات کاهنده مصرف میتوانند 20تا 25درصد مصرف خود را کاهش دهند. چیتچیان با اشاره به شیوههای کاهش مصرف در بخش کشاورزی ادامه داد: هماکنون در مزارعی که شیوه آبیاری خود را از غرقابی به قطرهیی تغییر دادهاند 50درصد صرفهجویی در مصرف آب انجام میشود یا درکشت گلخانهیی میزان صرفهجویی در مصرف 94درصد است و کشاورز با 6درصد آب مورد استفاده در آبیاری غرقابی، مساحت معینی را آبیاری میکند. وزیر نیرو در پایان گفت: 10درصد صرفهجویی در بخش کشاورزی با تدابیر بسیار ساده قابل انجام است. معاون حقوقی رییسجمهوری نیز در این نشست بیان کرد که در برنامه ششم توسعه با توجه به تغییر اقلیمی که در کشور رخ داده است، تمامی مقررات مربوط به آب باید مورد بازبینی قرار گیرد. سیاست کیفری موجود در حوزه آب برای حفاظت و صیانت از منابع آبی جوابگو نیست و باید اصلاح شود. الهام امینزاده اظهارکرد: در برنامه ششم توسعه با توجه به تغییر اقلیمی که در کشور رخ داده است، تمامی مقررات مربوط به آب باید مورد بازبینی قرار گیرد و با 200هزارچاه عمیق غیرمجاز که در کشور در دست بهرهبرداری است به شدت برخورد شود. وی ادامه داد: بازبینی قوانین و مقررات در برنامه ششم توسعه، شکلگیری گفتمان ملی برای مدیریت بحران آب، پیشنهاد فرابخشی آب و خاک، افزایش بهرهوری در صنعت و کشاورزی با سیاست تعدیلی از مهمترین اولویتهای توجه به بخش آب است. امینزاده تصریح کرد: در زمان بحران آب در کشور باید جزو اشخاصی باشیم که اجازه ندهیم کوچکترین خدشهیی به کشور و مردم وارد شود. وی در ادامه به شاخصهای بینالمللی مصارف آب اشاره کرد و افزود: شاخص کمیسیون توسعه پایدار سازمان توسعه بینالملل میگوید اگر در کشوری از 20 الی 40درصد منابع آبی تجدیدپذیر استفاده شود، وضعیت آن کشور خطرناک میشود. در کشور ما میزان مصرف آب تجدیدپذیر به 85درصد رسیده است درحالی که این میزان در امریکا 21درصد، در اسپانیا 25درصد و در هندوستان 33درصد است. امینزاده با بیان اینکه اگر بخواهیم قوانین بدون اجرا اضافه کنیم مانند آب در هاون کوبیدن است و باید آب داشته باشیم تا برای آن قانون تصویب کنیم، گفت: بخش آب یک بخش مالکیتی است که با سلامت مردم سر وکار دارد و باید به شدت تحت نظارت قرار گیرد.
