سرمایه‌گذاری راهکار خروج از رکود
برآیند عملکرد اقتصادی دولت یازدهم نمی‌تواند ارزیابی و قضاوت واقع بینانه‌یی را ترسیم نماید. دولت یازدهم از سویی وارث دوران نابسامان اقتصادی ناشی از سیاست‌های نادرست و غیرکارشناسی دولت سابق بود و از سوی دیگر تنگناهای ناشی از تحریم‌های تحمیلی محدودیتهایی را برای تصمیم‌گیری اثرگذار و عمیق اقتصادی ایجاد کرده بود. دولت یازدهم در شرایطی سکان قوه مجریه را به‌دست گرفت که تورم 45درصدی و رکودی با رشد منفی5درصدی اقتصاد کشور را به‌شدت مورد فشار قرار می‌داد از این‌رو دولت برای برون‌رفت از این مشکلات توجه خود را معطوف به نظریهپردازان اقتصادی و ارایه طرح‌های آکادمیک کرد و با غفلت از تولید به‌عنوان چرخه اصلی برون‌رفت از رکود اقتصادی نتوانست گره‌های اساسی از مشکلات اقتصادی
کشور بگشاید. هرچند دولت در تثبیت وضعیت نابسامان اقتصادی گام مهمی برداشت و اجازه نداد با وجود منابع بسیار محدود در اختیارش فروپاشی اقتصادی رقم بخورد اما بنگاه‌های اقتصادی پس از ایجاد آرامش نسبی در فضای اقتصادی کشور نیاز مبرمی به خروج از رکود نسبی در چرخه تولید دارند و از این‌رو می‌توان گفت همچنان سیاست‌های دولت تدبیر و امید در احیای اقتصاد بنگاه‌های کارآفرین و مولد نمره قابل‌قبولی را به خود اختصاص نداده است. یکی از معضلات اساسی بنگاه‌های اقتصادی وجود معوقات بانکی است که رمق فعالیتهای معمول سرمایه‌گذاران را سلب نموده است و نه‌تنها مانع بروز توان خلاقیت و نوآوری آنها شده بلکه زندگی عادی بسیاری از آنها با چالشهای ناشی از فشار موسسات پولی و اعتباری مواجه شده است.
اما در تازه‌ترین خبرها رییس انجمن چینی ایران عنوان کرده است که تزریق نقدینگی برای حساب‌های در گردش تامین مواد اولیه واحدهای تولیدی، تسریع در رفع موانع تولید به‌صورت قانون و آیین‌نامه‌های دولتی، تعیین حقوق و عوارض صحیح گمرکی و کاهش قوانین دست‌و‌پاگیر اداری و محو کارمندسالاری در دستگاه‌های دولتی از اولویت‌های اصلی سیاست‌های خروج از رکود است.
همچنین رییس سابق اتاق بازرگانی تهران گفت بر این باور است که چرا صنعتگر ما باید این‌قدر در مضیقه باشد که کارخانه خود را تعطیل کند؟
به گزارش ایلنا، محمدرضا بهزادیان، رییس اسبق اتاق بازرگانی تهران اظهار داشت: هرچند عملکرد دولت ظاهرا نشان می‌دهد اقتصاد راه افتاده است اما چندان این امر ملموس نیست دولت فقط تاکید بر این دارد که در یک‌سال گذشته کارنامه قابل‌قبولی داشته و اقتصاد راه افتاده است.
دولت هنوز مشغول آواربرداری است
مسعود نیلی، مشاور ارشد اقتصادی دولت یازدهم اعتقاد دارد سندی که برای خروج اقتصادی ایران از رکود، تدوین‌شده جنبه‌های کوتاه‌مدت دارد. او در این مورد هم توضیح می‌دهد: «سند یادشده سندی کوتاه‌مدت است و اقتصاد ایران نیاز به اصلاح عمیق دارد. خروج از رکود به‌معنای خروج پایدار و نه موقتی است و الزاما باید غیرتورمی باشد. بی‌تردید به قیمت ایجاد تورم نمی‌خواهیم از رکود خارج شویم. در سند یادشده برخی از عوامل دیده شده و شرایط بنگاه‌های اقتصادی بهتر از
گذشته می‌شود.»
عباسعلی قصاعی، رییس انجمن چینی ایران با اشاره به رکود در بخش چینی‌آلات و اولویت‌های سیاست خروج از رکود، افزود: دولت یازدهم با ارایه بسته خروج غیرتورمی از رکود و همچنین لایحه حمایت از تولید، عزم و اراده خود را برای بهبود شرایط اقتصادی نشان داده اما قابل انکار نیست که این دولت همچنان مشغول آواربرداری و ساخت‌و‌ساز اقتصادی را آغاز نکرده است.
وی با بیان اینکه در یک‌ساله گذشته دولت ازطریق چند مصوبه مهم، توانست بسیاری از آیین‌نامه‌های دست‌و‌پاگیر گذشته در دستگاه‌های اجرایی را اصلاح و امور اداری، تدارکات و سایر مسایل تولید را روان‌تر کند، گفت: درنتیجه شرایط کار برای تولیدکنندگان نسبت به گذشته کمی روان‌تر شده است.
عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان سپس افزود: طی سال‌های پس از انقلاب، 24واحد بزرگ صنعت چینی در ایران ایجاد شد که از این میان، طی 20سال گذشته 16واحد تعطیل شدند و از هشت‌واحد باقیمانده، پنج یا 6واحد دچار مشکلات ارزی و معضلات ناشی از بازپرداخت قروض و وام‌های بانکی با بهره‌های سنگین هستند که شرایط سختی را برایشان رقم زده است.
قصاعی ادامه داد: در سه‌سال گذشته با افزایش ناگهانی نرخ ارز، همه واحدهای تولیدی دچار کمبود نقدینگی شدند و علاوه بر اینها تحریم ظالمانه و بی‌منطقی که به ملت ایران تحمیل شد، نیز مشکلات را دوچندان کرد.
صنعتگر راهی جز تعطیلی کارخانه ندارد
امروز کدام تولیدکننده می‌تواند اطلاعاتی در مورد عرضه محصولات خود داشته باشد بنده ارگانی را ندیده‌ام و اتاق بازرگانی هم اگر کارنامه‌یی در این زمینه دارد عرضه کند. این بخشی از صحبت‌های بهزادیان با ایلنا است. وی بر این باور است که اگر بگوییم هزینه برق و گاز شهرک‌های صنعتی بالا رفته، دلیل بر فعال‌شدن اقتصاد نیست ما حاصل آن را باید در تولید ناخالص ملی و در صادرات ببینیم. بهزادیان در ادامه ابراز کرده که حدود دو‌سال از دولت هرج‌و‌مرج گذشته اما بخش صنعت و تولید کشور هنوز با مشکلات عدیده‌یی همراه است. دولت سابق به‌دلیل تصمیمات غلط باعث شد قیمت ارز بالا برود و تولیدکنندگان و صنعتگرانی که کالای خود را با آن ارز وارد کرده بودند هنوز هم درگیر این موضوع هستند و همین امر عامل فشار به بخش خصوصی شده و متاسفانه هر روز تولیدگران و صنعتگران ما را تهدید می‌کنند و هر روز احضاریه و اجرایه صادر می‌کنند. وی ادامه داده است که چطور می‌شود که دو‌سال از شروع دولت جدید گذشته اما هنوز تصمیم درستی درخصوص قیمت ارز ماشین‌آلات وارداتی که در کارخانه‌ها نصب شده، گرفته نشده است؟ هنوز پنج‌هزار صنعتگر ما سرگردانند کار به جایی رسیده که صنعتگر ما
به شورای امنیت ملی می‌رود و می‌گوید کلید کارخانه‌هایمان را تحویل می‌دهیم و کارگران خود را تعدیل می‌کنیم!
مشکلات رسیدن به توان تولید داخلی
برخی از تحلیلگران براین باورند که ضرورت خروج از رکود در دوره کنونی، بهبود اشتغال و کاهش میزان بیکاری است. این در‌حالی است که خروج از رکود به‌معنای افزایش تولید نیست بلکه مهم این است که به‌ازای تولید چه میزان می‌توان اشتغال ایجاد کرد. تورم در سال90 معادل 20درصد، سال91 معادل 30درصد و سال92 معادل 40درصد شده بود. این کارشناسان با اشاره به واحدهای اقتصادی که دوره وفور درآمدهای نفتی را تجربه کرده‌اند، می‌گویند: تولیدکننده داخلی در شرایط کنونی در رقابت نابرابر با تولیدکننده خارجی قرار گرفته و درنتیجه وابستگی بنگاه‌ها به خارج افزایش یافته است، ضمن آنکه همه این عوامل باعث شده تولید در کشور کم‌عمق شود. در سال‌های اخیر کنترل بانک مرکزی روی بازار پولی کاهش و درنتیجه پایه پولی در کشور افزایش یافت. دولت تمام درآمدهای نفتی را در بودجه لحاظ کرد به‌همین‌دلیل بودجه
انبساطی شد. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس بر این باور است که طبق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، قرار است در کشور تکیه به توان تولید داخل باشد اما، ما رسیدن به این هدف را مشکل می‌دانیم، بنابراین بر تغییر روش‌ها و رویکردها و اصلاح نظام کشاورزی در جهت توسعه این بخش اقدامات اساسی به عمل آید.
وی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی با ریسک و خطر‌پذیری شرایط اقلیمی و نبود امنیت بازار انجام می‌شود گفت: اگر نتوانیم از تولیدکننده حمایت کنیم و آنها را تشویق کنیم به رشد تولید نخواهیم رسید. به گزارش ایلنا، توکلی پایین‌بودن بازده تولید، فرسوده بودن ماشین‌آلات کشاورزی، کمبود اقدامات ترویجی آموزشی و تحقیقاتی، استفاده از بذر کم‌بازده و سم‌های کم‌کشت را عامل اصلی کاهش بهره‌وری در کشور خواند و گفت: نبود الگوی کشت پایدار و ایجاد قطب کشاورزی در برنامه‌ریزی تولید، خدشه‌های بسیاری به اقتصاد کشاورزی وارد کرده که باید باتوجه ویژه مسوولان این معضلات برطرف شود.
رکودی متفاوت در اقتصاد ایران
مسعود نیلی براین باور است که رکود ایجاد‌شده در اقتصاد ایران با دوره‌های گذشته متفاوت است. به گفته مسعود نیلی اقتصاد ایران تاکنون حداقل 10دوره رکود را تجربه کرده است ولی در دوره کنونی وضعیت رکود با ادوار گذشته متفاوت است. او در این مورد می‌گوید: «هرچند اقتصاد ایران همواره با موضوع رکود مواجه بوده اما در گذشته برای خروج از این شرایط، خود‌درمانی می‌کردیم این در‌حالی است که امروز برای خروج از این وضعیت از دیدگاه‌های کارشناسی بهره خواهیم گرفت. رکود در اقتصاد کشورهای امریکا و اروپایی به‌طور عام غیرتورمی است که خروج از آن راحت است زیرا با تزریق پول می‌توان از آن شرایط خارج شد اما اقتصاد ایران با رکود تورمی مواجه است.» فارغ از تئوریپردازیهای آکادمیک و دانشگاهی، در عالم واقع بنگاه‌های بزرگ و صنایع مادر درصورت تامین مواد اولیه و نقدینگی و خیالی آسوده و رها از تهدیدهای موسسات مالی و اعتباری می‌توانند با ورود مجدد به عرصه تولید بنگاه‌های کوچک‌تر را نیز با خود همراه سازند. کلام آخر آنکه اینک زمان آن فرار رسیده تا دولت با اتخاذ تصمیمات سخت، فضای کسب‌و‌کار را برای بخش خصوصی واقعی با سرمایه‌گذاران حقیقی متشکل از شهروندان و نه شرکتهای دولتی یا شبه‌دولتی به‌طور واقعی و عملیاتی فراهم سازد و تهدید موسسات پولی و اعتباری را از سر فعالان بخش خصوصی بردارد.
