گروه تشکل‌ها|
چهارهفته از پیروزی شافعی در انتخابات ریاست اتاق بازرگانی می‌گذرد. با گذشت نزدیک به یک ماه از انتخابات و فروکش کردن جو انتخابات رییس کم‌کم فضا برای بررسی وضعیت انتخابات نایب‌رییس فراهم می‌شود. با وجود تمام تلاش هیات رییسه برای نشان دادن همراهی پس از انتخابات این واقعیت غیرقابل انکار است که هیات رییسه در ایام انتخابات رییس به دو گروه تقسیم شد و اکنون نیز برای انتخابات نایب‌رییس احتمال اینکه دو جریان اصلی در اتاق بازرگانی بار دیگر در مقابل یکدیگر بایستند، کاملا محتمل است اما به نظر نمی‌رسد انتخابات نایب‌رییس در این دوره به شکل دو قطبی برگزار شود.
2جریان اصلی
هنوز هم صف‌بندی‌های انتخابات رییس در اتاق بازرگانی وجود دارد. از ابتدای این دوره شاهد یک گروه متشکل از روسای شهرستان‌ها بودیم که از نظر تعداد در اکثریت هستند و در مقابل آنها گروه ائتلاف برای فردا با محوریت تهران و حضور در چهره شهرستانی نزدیک به آنها در مقابل گروه شهرستان‌ها قرار داشت.
در ابتدای دوره توافق میان این دو گروه باعث شد که ریاست، یک نایب‌رییسی، خزانه‌دار و منشی به شهرستان‌ها و 3نایب‌رییسی به ائتلاف برای فردا برسد. در انتخابات اول دوره اما فرصتی برای وزن کشی پیدا نشد و به دلیل توافق اکثر افراد بدون رقیب جدی حضور داشتند با این وجود در بخش‌هایی مانند خزانه‌دار و نایب‌رییس چهارم تا حدی عیار هر گروه مشخص شد.
در انتخابات 4 هفته قبل اما توافق صورت نگرفت و شاهد تقابل این دو گروه با یکدیگر بودیم تا مشخص شود از نظر وزن هر دو گروه شرایط تقریبا یکسانی را در هیات نمایندگان دارند. ائتلاف برای فردا علاوه بر تهران نشان داد که جایگاه خوبی در بخش تشکل‌ها دارد و همچنین به خوبی می‌تواند اپوزیسیون‌های هر اتاق شهرستانی را با خود همراه کند. در مقابل شهرستان‌ها هم توانستند به خوبی یک اتحاد قوی را شکل دهند و نشان دهند همچنان اتحاد آنها می‌تواند شرایط را تغییر دهد.
استراتژی شورای روسا باز هم جواب می‌دهد؟
استراتژی‌ای که باعث پیروزی شهرستان‌ها شد استفاده از شورای روسا و تن در دادن آنها به رای شورای روسا بود. در انتخابات رییس نایب‌رییس و خزانه‌دار که هر دو شهرستانی بودند تمایل به کاندیدا شدن داشتند ولی به دلیل تبعیت از نظر شورای روسا توانستند اوضاع را به نفع شهرستان‌ها تغییر دهند. در حقیقت کاندیداهای شهرستانی همگی به نفع کاندیدای منتخب شورای روسا کنار رفتند؛ هرچند که بسیاری معتقد بودند چنین اتحادی ممکن نیست اما این الگو با وجود خیانت چند شهرستان موفق شد.
اما در انتخابات نایب‌رییسی وضعیت تا حدی متفاوت بود. تعداد کاندیداهای شهرستانی برای ریاست اندک بود اما تعداد افرادی که برای این انتخابات اعلام علاقه کرده‌اند بسیار زیاد است. بیش از 8 نفر از شهرستانی‌ها از هم‌اکنون برای کاندیدا شدن اعلام آمادگی کرده‌اند که در میان آنها اسامی چند رییس اتاق بازرگانی یا رییس سابق به چشم می‌خورد. از سوی دیگر شنیده می‌شود که یکی از استان‌های اصلی اعلام کرده است که در صورت رای نیاوردن در شورای روسا باز هم رییس این اتاق کاندیدا خواهد شد. در مقابل این تصمیم مشخص نیست که بقیه شهرستان‌ها چه واکنشی خواهند داشت و با شکسته شدن اتحاد توسط یک اتاق اصلی بقیه شهرستان‌ها بر سر رای خود باقی خواهند ماند یا خیر. بسیاری از تحلیلگران از هم‌اکنون پیش‌بینی می‌کنند در شرایط فعلی یا شورای روسای شهرستان‌ها به نتیجه‌یی واحد نمی‌رسد یا در صورت توافق تعداد شهرستان‌هایی که در روز انتخابات رایی جز رای مشخص شده می‌دهند بسیار زیاد است.
اهمیت این موضوع به دلیل فاصله اندک میان شافعی و خوانساری در انتخابات قبلی به حداکثر می‌رسد. در حقیقت فاصله بین دو کاندیدای ریاست و در عمل میان دو گروه به قدری کم است که با افزایش تعداد کاندیداهای نایب‌رییسی از هم‌اکنون برنده این بازی تهران است ولی دو موضوع می‌تواند، شرایط را کاملا تغییر دهد.
استراتژی شافعی در انتخابات نایب‌رییس
شانس مهم شهرستان‌ها در این انتخابات همراهی رییس با آنهاست. هرچند هیات رییسه می‌گوید در انتخابات دخالتی نمی‌کند ولی حمایت شافعی به عنوان رییس اتاق بازرگانی می‌تواند تا حد زیادی آرا را دستخوش تغییر کند. از سوی دیگر با توجه به اینکه رییس از شهرستان انتخاب شد، پس می‌تواند کاپیتانی تیم را بر عهده گیرد. از طرف دیگر وجود یک رقیب جدی در مقابل شهرستان‌ها می‌تواند باعث جمع شدن و اتحاد مجدد آنها شود. در حقیقت این دو مساله رمز موفق شهرستان‌ها در انتخاباتی است که به دلیل افتراق شانس زیادی در آن ندارند.
اما در کنار این موضوع بحث استراتژی شافعی نیز بسیار جدی است. آیا شافعی تصمیم می‌گیرد در این انتخابات استراتژی تقابل را بر عهده بگیرد یا اینکه نایب‌رییس را در توافق با تهرانی‌ها انتخاب خواهد کرد. در 4 هفته اخیر تمام تصمیمات شافعی در جهت کاهش تنش و درگیری بوده است و برخلاف تیمی که از وی حمایت می‌کرد، شافعی نشان داد که به تغییرات گسترده و سریع اعتقادی ندارد. شافعی در این انتخابات نیز احتمالا با تهران برای انتخاب گزینه شهرستان‌ها مشورت خواهد کرد و در نهایت تلاش می‌کند فردی انتخاب شود که هیچ کس روی آن موضع‌گیری ندارد. پس از توافق نیز این فرد باید از سوی شورای روسا تایید شود و در نهایت نایب‌رییس با رای حداکثری انتخاب می‌شود.
از سوی دیگر چنین مذاکره‌یی نیاز به ابزارهای کافی دارد تا شافعی برای انتخابات دست بالا را داشته باشد. به همین دلیل انتخابات باید تا حد ممکن به تعویق بیفتد و احتمالا در مهر یا حتی آبان شاهد برگزاری انتخابات نخواهیم بود و از حداکثر فرصت قانونی برای انتخابات استفاده خواهد شد. از سوی دیگر زمان نیز به نفع ائتلاف برای فردا در حال گذر است به همین دلیل طبیعتا از سوی ائتلاف برای فردایی‌ها نیز عجله‌یی برای جلو انداختن انتخابات نخواهیم دید.
اهمیت نفر هفتم
بسیاری از تصمیم‌گیری‌های اساسی در هیات رییسه انجام می‌شود. در حال حاضر 3 عضو هیات رییسه از شهرستان و 3عضو از تهران هستند و نفر هفتم هیات رییسه طبیعتا اثر زیادی روی بحث‌های اتاق بازرگانی دارد. اگر فرد انتخاب شده به هر یک از دو گروه تعلق داشته باشد، عملا اتاق در اختیار وی قرار خواهد گرفت.
این موضوع توسط ائتلاف برای فردا بسیار بهتر از شهرستان‌ها درک می‌شود چرا که از یک سو آنها به دنبال کار تیمی هستند و مساله اهداف بلندمدت تیم از عنوان‌های فردی برایشان اهمیت بیشتری دارد و از سوی دیگر در حال حاضر ریاست را در اختیار ندارند و با در اختیار گرفتن نفر هفتم عملا رییس مجبور می‌شود بیش از پیش از نظرات آنها استفاده کند.
با این وجود آنها نمی‌توانند سراغ گزینه‌های داخلی خودشان بروند. با وجود اینکه چند نفر از تیم تهران بی‌میل برای حضور در انتخابات نیستند اما حضور یکی از فیروزه‌یی پوشان ائتلاف فردایی عملا باعث تجمیع آرای شهرستان‌ها در مقابل یک دشمن مشترک می‌شود. اما اگر آنها حاضر شوند، نایب‌رییسی یک شهرستانی دیگر را بپذیرند در عمل می‌توانند یک شهرستانی نزدیک به خود را بر کرسی نایب‌رییسی بنشانند.
بازی قبل از شروع پایان می‌یابد؟
فعلا انتخابات در حال به تعویق افتادن است و احتمالا تا 2ماه دیگر شاهد برگزاری انتخابات نخواهیم بود اما شرایط به گونه‌یی پیش می‌رود که برخلاف انتظار بدون هیچ درگیری و کشمکشی نایب‌رییس برگزیده شود. در حال حاضر روال به سمتی می‌رود که شافعی و ائتلاف برای فردا بر سر ریاست یک شهرستانی که رابطه خوبی با تهران دارد به توافق برسد هرچند که مدت طولانی باقیمانده می‌تواند، تغییرات زیادی ایجاد کند.
