رمز و راز شتاب دهی به بازسازی
پس از آنکه در سال 1393 تفاهمنامهیی بین انبوهسازان با شرکت عمران و بهسازی شهری به عنوان متولی اصلی بازآفرینی شهری در حوزه بافت فرسوده و سکونتگاههای غیررسمی به امضا رسید، با وجود آنکه ترکیباتی در دل آن برای مشارکت هر چه بیشتر انبوهسازان در بحث بافت فرسوده گنجانده شده بود، هنوز برخی از این موارد اجرایی
نشده است.
در خصوص بافتهای فرسوده قانونگذار در قانون احیای بافتها در قالب ستادهای ملی و ستادهای استانی، ارگانها و دستگاههای متولی هر ماه جلسه دارند و در خصوص اقداماتی که در بافتهای فرسوده انجام دادهاند به بحث و تبادل نظر میپردازند.
در همین رابطه، انبوهسازان نیز در کانون سراسری و انجمن انبوهسازان نیز به عنوان اعضایی فعال تقاضا کردند تا در ستاد ملی بازآفرینی بافت فرسوده و انجمنهای ساخت و بهسازی بافت فرسوده در سراسر کشور عضو شوند که البته با اینکه در تفاهمنامه امضا شده چنین امری گنجانده شده است، این عضویت تا امروز اتفاق نیفتاده است.
از سوی دیگر، در صورتی که مسوولان دولتی و به خصوص مدیران وزارت راه و شهرسازی بخواهند تا اتفاق خوبی در احیای بافتهای فرسوده در کشور بیفتد، باید ترتیبی دهد تا بخش خصوصی نیز در این فرآیند جایگاه خوب و تاثیرگذاری داشته باشد تا بتواند از ظرفیت خود برای نوسازی بافتهای فرسوده استفاده کند.
هنگامی که از بخش خصوصی نام برده میشود، انبوهسازان به عنوان توسعه گران ساخت و توسعه بافتهای فرسوده مدنظر است، زیرا بازآفرینی بافت فرسوده مورد استقبال اعضای انجمن و کانون انبوهسازان کشور است و اعضای آن آماده هستند تا با تمامی ظرفیتهای خود وارد حوزه شوند.
از آنجایی که در بحثهای مربوط به حوزه بافتهای فرسوده به یک نگاه جامع و کلی در کل کشور نیاز است باید تمامی دستگاههای مرتبط به این حوزه مانند شهرداریها و سازمانهای
دستاندرکار به کمک شرکت عمران و بهسازی شهری و وزارت راه و شهرسازی بیایند.
نکته مهمی که در این میان نباید فراموش شود، آن است که بحث احیای بافتهای فرسوده تنها به موضوع ساختوساز مربوط نمیشود و مباحث سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را نیز دربرمیگیرد و باید در هنگام اجرای این طرح در خصوص دربرگیری تمامی این موضوع نیز تمهیداتی اندیشیده شود.
موضوع قابل توجه دیگر آنکه بازآفرینی شهری باید به صورت محله محور انجام شود. در واقع باید بهگونهیی برنامهریزی شود تا این طرح به صورت محلهیی اجرا شود زیرا نمیتوان به صورت تکپلاکی و تکبلوکی برای نوسازی بافتهای فرسوده کشور اقدام کرد و اگر در این طرح به جای آنکه به نوسازی محلهها اقدام شود نوسازی به صورت تکپلاکی انجام شود تغییر محسوسی در بافتهای فرسوده کشور رخ نخواهد داد.
سیاستهای قبلی دولت سابق در حوزه مسکن بیشتر در قالب مسکن مهر و ساخت خانه برای اقشار کم درآمد نمود پیدا میکرد اما اگر دولت همان بودجه و سرمایهیی که برای ساخت مسکن تحت عنوان مسکن مهر هزینه میشد را در نوسازی و احیای بافت فرسوده هزینه میکرد، بسیاری از تکالیف قانونی مربوط به برنامه توسعه چهارم و پنجم که به احیای بیش از 10درصد بافت فرسوده کشور مربوط میشوند حل شده بود.
از سوی دیگر سیستم بانکی نیز میتواند با تدوین ابزارهای مالی جدید به انبوهسازان به عنوان توسعه گران طرح زمین صفر کمک کنند.
در واقع بانکهای کشور میتوانند با در نظر گرفتن یک خط اعتباری جدید خارج از سیستم بانک نسبت به ارائه تسهیلات به احیای بافتهای فرسوده در کشور اقدام کند تا انبوهسازان و
توسعهگرانی که تصمیم به ورود به این طرح دارند بتوانند با استفاده از این ابزارهای مالی بخشی از هزینههای مالی مربوط به بازآفرینی بافت فرسوده و ساخت خانه در این محلهها را تامین کنند.
در واقع بانکها میتوانند با استفاده از مکانیسمهای مالی خودشان به انبوهسازان برای ساخت و تکمیل پروژههایشان در بخش بافتهای فرسوده کشور کمک کنند و از آنجایی که انبوهسازان و همانطور که در این طرح بیان شده است توسعهگران و سازندگان کشور به تنهایی نمیتوانند از پس هزینههای مربوط به ساخت و احیای بافتهای فرسوده کشور بربیایند در نتیجه نیاز است تا علاوه برآنکه بانکها تسهیلات مالی مورد نیاز را با سودهای منطقی برای انبوهسازان در نظر میگیرند دولت نیز سیستمهای مالی نوین و تمهیدات مورد نیاز برای کمک به تامین مالی بازآفرینی بافت فرسوده کشور را انجام دهد.
شاید یکی از مهمترین مواردی که دولت میتواند در آن به کمک انبوهسازان بیاید این است که علاوه برآنکه زمینهای خود را به صورت رایگان در اختیار انبوهسازان قرار میدهد، زمینه را بهگونهیی ایجاد کند تا توسعهگران و انبوهسازان بتوانند از زمینهای غیر دولتی نیز برای اجرای طرح بازآفرینی محلههای بافت فرسوده کشور استفاده کنند تا این طرح به صورت گستردهتری اجرایی شود و تعداد زیادی از مردم نیز که ساکن این مناطق هستند بتوانند در خانههایی در شان خودشان ساکن شوند.
در واقع اجرای این طرح اتفاق بسیار مهمی است، اما همانطور که بالاتر نیز بیان شد باید تمهیدات دیگری را که البته به این طرح نامربوط نیستند برای اجرای هرچه بهتر این طرح مورد نظر قرار داد تا بتوان به بهترین نحو هم از شرایط مربوط به این طرح استفاده کرد هم سرعت بازآفرینی محلههایی را که در بافت فرسوده کشور قرار گرفتهاند را افزایش داد.
