لایحه بانکداری بدون ربا در راه بهارستان
گروه بانک و بیمه| احسان شمشیری|
عصر شنبه جلسهیی با حضور علی طیبنیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی و ولیالله سیف، رییس کل بانک مرکزی برای آخرین اصلاحات و رفع مشکلات باقی مانده در لایحه برگزار شد و به دنبال آن انتظار میرود در روزهای آتی با تصویب هیات دولت، یکی از مهمترین لوایح اقتصادی کشور برای اصلاح قانون بانکداری بدون ربا به مجلس تقدیم شود.
به گزارش «تعادل»، براساس عرف و رویه تنظیم و تدوین لوایح اقتصادی که توسط وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی و تخصصی کشور انجام میشود، معمولا هیات دولت تغییراتی در متن لایحه انجام نمیدهد و براساس نظر تخصصی وزرا و معاونان و مشاوران رییسجمهور، جمعبندی و نهایی شده و هیات دولت آن را به تصویب میرساند.
بر این اساس، انتظار میرود طبق گفته رییس کل بانک مرکزی، در مردادماه امسال شاهد تقدیم لایحه اصلاح نظام بانکی توسط دولت به مجلس شورای اسلامی باشیم تا پس از حدود 50سال، تجربه اجرای قانون پولی و بانکی کشور و حدود 35سال قوانین مختلف بانکداری بدون ربا، اصلاحات اساسی و راهگشا در قوانین پولی و بانکی روی دهد تا براساس انتظار فعالان اقتصادی و کارشناسان، کارایی قوانین بانکداری کشور افزایش یابد. در همین حال حسین قضاوی، معاون وزیر اقتصاد در این زمینه از ارائه لایحه اصلاح بانک مرکزی و بانکداری طی دو روز آینده به دولت خبر داد.معاون امور بانک، بیمه و شرکتهای وزارت امور اقتصادی و دارایی با اشاره به جلسات وزارت امور اقتصادی و دارایی با بانک مرکزی برای نهایی شدن لایحه اصلاح قانون بانکداری، اظهار داشت: این جلسه در عصر روز شنبه برگزار و متن پیشنویس لایحه بانکداری، بین وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس کل بانک مرکزی مورد تبادل نظر و توافق نهایی قرار گرفت. وی گفت: در این جلسه آقای کمیجانی، قائممقام بانک مرکزی نیز حضور داشت و متن پیشنویس لایحه اصلاح قانون بانک مرکزی هم قبلا مورد
توافق قرار گرفته بود.
وی در مورد زمان نهایی شدن این دو لایحه و ارائه آن به دولت گفت: انتظار میرود این دو پیش نویس به امضای مشترک وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس کل بانک مرکزی طی دو روز آینده رسما تقدیم هیات دولت شود. همچنین روز گذشته رییس کل بانک مرکزی در این زمینه اعلام کرد، دو لایحه قانونی اصلاح نظام بانکداری ایران و بانک مرکزی که در راستای تحول نظام بانکی کشور تهیه شدهاند، تا پایان مرداد به مجلس شورای اسلامی ارسال میشوند. ولیالله سیف افزود: لایحه قانون بانکداری ایران همان لایحه مربوط به اصلاح قانون بانکداری بدون رباست. وی خاطرنشان کرد: این دو لایحه در راستای اصلاح و تحول در نظام بانکی تدوین شدهاند و در صورت تصویب در دولت به مجلس ارائه میشوند.
ولیالله سیف در گفتوگو با خانه ملت درخصوص برنامهریزیهای انجام شده برای تحول در نظام بانکی کشور گفت: دو لایحه با عنوان لایحه قانونی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و بانکداری بدون ربا در حال آمادهسازی است و در صورت تصویب در دولت، به مجلس ارائه خواهد شد. رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: لوایح بانکداری بدون ربا و لایحه مربوط به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پیشبینی میشود که تا پایان مردادماه به مجلس ارائه شود. وی درخصوص طرح تحول نظام بانکی کشور گفت: طرح تحول نظام بانکی، برنامهیی برای اصلاح نظام بانکی است و لوایح مطرح در زمینه بانکداری، در راستای طرح تحول نظام بانکی است. سیف تشریح کرد: لایحه قانون بانکداری ایران همان لایحه مربوط به بانکداری بدون رباست. رییس کل بانک مرکزی افزود: باید فضای اقتصادی و سیاستهای ارزی به نحوی باشد که نرخ ارز براساس واقعیتهای اقتصادی تطبیق داده و تعیین شود.
لایحه اصلاح بانکداری و لایحه اصلاح قانون بانک مرکزی
حسین قضاوی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز چندی پیش گفته بود لایحه بانکداری ایران پس از جمعبندی نهایی در جلسه مشترک وزیر امور اقتصادی و دارایی و رییس کل بانک مرکزی تقدیم دولت میشود. لایحه قانون بانکداری ایران که قرار است جایگزین قانون فعلی بانکداری بدون ربا شود، به صراحت بانک، موسسه اعتباری غیر بانکی تعریف و مقرر شده است مجوز فعالیت آنها توسط بانک مرکزی صادر شود. تعیین تکلیف انواع عملیات و خدمات بانکی، نحوه تاسیس و ایجاد شعب بانکهای خارجی و میزان سهامداری بانک خارجی، تعیین ساختار سهامی بانکها از نظر میزان مالکیت انفرادی و طبقه بندی، الزام موسسات به ارائه اطلاعات درست هنگام تشکیل موسسات اعتباری، تعیین ضوابط حرفهیی برای انتخاب مدیران عامل، اعضای هیاتمدیره بانکها و موسسات، تشکیل کمیته ریسک و حسابرسی داخلی و اداره تطبیق مقررات از جمله ویژگیهای این لایحه به شمار میرود.
همچنین در این لایحه سپردههای جاری و پسانداز مبتنی بر قرض بدون بهره طراحی و نوع دیگری تحت عنوان سپرده قرضالحسنه در چارچوب عقد وکالت مدنظر قانونگذار قرار گرفته است و موسسات اعتباری سپرده سرمایهگذاری را در چارچوب عقد وکالت از مردم دریافت کرده و بانکها وکیل مردم هستند تا در قالب عقود معین وام بدهند. تبیین عقود بانکی، پیشبینی جایگاه قانونی برای کانون بانکها و موسسات اعتبارسنجی، تعیین میزان تسهیلاتدهی و کفایت سرمایه بانکها از دیگر ویژگیهای این لایحه به شمار میرود.
لایحه بانک مرکزی نیز برای به روزرسانی قانون پولی و بانکی کشور مصوب سال 1351 از دهه 80خورشیدی در دستور کار نهادپولی کشور قرار گرفت تا با توجه به پیشرفتهای نظری و تغییرات اساسی در روابط پولی و بانکی کشور در طول این سالها، قانون بازبینی شود که درنهایت منجر به تدوین پیشنویس لایحه «قانون بانک مرکزی» شد.
رویکرد اصلی طراحان پیشنویس لایحه «قانون بانک مرکزی» در حوزه سیاستگذاری (مشخصا حوزه سیاستهای پولی و نظارتی) حرکت در جهت ارتقای استقلال بانک مرکزی و تخصصیتر کردن سیاستگذاری پولی و نظارت این بانک بر کارکردهای بازار پول بوده است. در این پیشنویس بانک مرکزی از 7 رکن شامل مجمع عمومی، رییس کل بانک مرکزی، هیات سیاستگذاری پولی و بانکی، هیات نظارت بر بانکها و موسسات اعتباری، هیات عامل، هیات نظارت بر اندوخته اسکناس و هیات نظارت تشکیل شده است.
