عملکرد ضعیف اتاق بازرگانی در تاسیس بانک اطلاعاتی
گروه تشکل‌ها سمیه سایش
چندی پیش بود که جذب ۷میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در ایران پس از برجام از جمله سر خط خبرهای رسانه‌ها قرار گرفت. درواقع توافق هسته‌یی از 26 دی سال گذشته به اجرا گذاشته شد و بر اساس این گفته محمدرضا نعمت‌زاده کمتر از 3 ماه 7 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کشور شده است. حال نمایندگان بخش خصوصی براین باورند که این نوع ارزیابی‌ها باید در چارچوب یک سایت مرجع بخش خصوصی قرار گیرد تا به این واسطه هم عملکرد تشکل‌ها برای دستیابی به امر سرمایه‌گذاری واضح شود و هم عملکرد دولت. در این راستا «تعادل» سراغ محسن چمن‌آرا عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران رفته تا درباره صحت و سقم این خبر مطلع شود. وی عملکرد اتاق بازرگانی را در راستای تاسیس بانک اطلاعاتی ضعیف می‌پندارد. در ادامه ماحصل گفت‌وگوی ما را با این فعال تشکلی در زیر می‌خوانید:
آقای چمن‌آرا، کارشناسان اقتصادی براین باورند که در دوران پساتحریم 133 هیات‌های تجاری و اقتصادی در ایران ورود پیدا کردند و حال این هیات‌ها در زمینه عقد قراردادها با بخش خصوصی کشورمان در هراس‌اند. به نظر شما علت این موضوع چیست؟
در دوران پسابرجام ما شاهد ورود هیات‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری بودیم. متاسفانه ما منبع یا سایت آماری شفافی در خصوص عملکرد سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و خصوصی نداریم. به عقیده بنده اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران باید درصدد راه‌اندازی سایت اطلاعاتی (درباره عقد قراردادها و تفاهم‌هایی که ایران با همتای خارجی تا به امروز انجام داده است) باشد تا تمام افراد، اشخاص حقیقی، حقوقی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی که خواهان امر سرمایه‌گذاری در کشورمان هستند به راحتی بتوانند به منابع لازم اطلاعاتی دسترسی پیدا کنند. البته بنده منظورم از دسترسی آسان به اطلاعات، شفاف‌سازی در این امر برای مردم و آگاه‌سازی آنها درباره عملکرد دستگاه‌ها در دوران پسابرجام است. به تعبیر دیگر، در زمینه شفاف‌سازی اطلاعات و راه‌اندازی سایت نباید مسائل خصوصی و محرمانه شرکت‌ها در این سایت درج شود. درواقع با راه‌اندازی این سایت ما شاهد مزیت‌هایی از جمله نحوه ورود هیات‌ها و عملکرد آنها، میزان سرمایه‌گذاری‌ها، چگونگی عقد قرارداد و تفاهم‌نامه‌ها، زمان تفاهمنامه‌های انجام شده قابل بررسی است و این نوع موضوع‌ها نیز باید در درازمدت توسط افراد
کارشناسان اتاق اصلاح و به‌روزرسانی شود. درحال حاضر ما به عنوان فعالان اقتصادی از اعزام هیات‌های ایرانی و ورود و نحوه عملکرد هیات‌های اعزامی وارد شده از سوی کشورهای خارجی ناآگاهیم، بنابراین درج این نوع آمار و ارقام چه ایرادی دارد؟
ما درباره عملکرد ورود سرمایه‌گذاران خارجی کمیسیون‌هایی را در اتاق بازرگانی و وزارت اقتصاد دارایی داریم. آیا شما نحوه عملکرد این نوع تشکل‌ها و نهادهای نظارتی غیرمطلوب ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که شما هم در سوالتان اشاره کردید ما در وزارت امور اقتصاد و دارایی و اتاق ایران کمیسیون‌هایی را برای ارزیابی ورود سرمایه‌گذاران و میزان عملکرد آنها در دوران پسابرجام راه‌اندازی کردیم، اما متاسفانه اطلاعات در دست آنها محرمانه باقی می‌ماند. از نظر بنده این نوع عملکرد سازمان‌ها و نهادهای مسوول غیر رسمی است. چه ایرادی دارد که سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از نحوه عملکردهای از طریق یک سایت مرجع مطلع شوند؟ در بازه زمانی کنونی عملکرد اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در تاسیس بانک اطلاعاتی ضعیف است و باید بازنگری درباره این نوع رفتارها انجام شود.
چندی پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که در چهارماهه نخست سال 95 حدود 5درصد جذب سرمایه‌گذار خارجی انجام شده است. در زمینه این نوع عقد قراردادها تشکل‌های ایرانی چه نقشی داشته‌اند؟
همان‌طور که در سخنان بالا نیز اشاره کردم اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران باید در راستای شفاف‌سازی دوران پسابرجام گام بردارد؛ چرا که انتشار این اطلاعات نیز مزیتی برای افزایش شاخص‌های سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی محسوب می‌شود. متاسفانه این نوع آمارها در زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی و داخلی وجود ندارد. وزیر صنعت درباره جذب 5 درصدی سرمایه‌گذار خارجی سخن به میان می‌آورد و این نوع آمار و ارقام را باید از طریق یک سایت مرجع اطلاع‌رسانی کنند، متاسفانه هیچ آمار شفافی در این زمینه و عملکرد دستگاه‌های مسوول اجرایی وجود ندارد و امیدواریم که اتاق بازرگانی، صنایع و معادن ایران در این راستا گام جدی بردارد. به عبارت دیگر، ارائه آمارها باید قابل اندازه‌گیری و قابل رصدکردن باشد. اگر بنده بخواهم در زمینه ورود و جذب سرمایه‌گذار خارجی و داخلی و عملکرد تشکل‌ها و دستگاه‌های دولتی بگویم باید تنها به یک ارزیابی کلی‌گویی بسنده کنم و بگویم که توافق‌های بین‌المللی دستاوردهایی را به همراه داشته است.
به گفته کارشناسان برای رشد اقتصاد ما نیازمند 50 میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذار خارجی هستیم. آیا اتاق‌های مشترک توانسته‌اند تا به امروز جذب سرمایه برای اقتصاد کشورمان داشته باشند؟
به‌طور کلی طبیعت جذب سرمایه‌گذار خارجی زمان براست و ما باید درصدد به‌روزرسانی اطلاعات و اقدامات خود در دوران پسابرجام باشیم. درحال حاضر استان‌ها به‌طور گوناگون درصدد جمع‌آوری اطلاعات صنایع دارای مزیت هستند و کشورهایی که تا به امروز در استان‌های مختلف در امر سرمایه‌گذار خارجی ورود پیدا کرده‌اند را مورد واکاوی قرارداده‌اند. در دوران پسابرجام ما نیز باید درصدد تقویت اتاق‌های مشترک برآییم و این اتاق‌ها باید منابع مختلف را در امر سرمایه‌گذار مشترک خارجی جذب کنند. البته در زمینه جذب سرمایه‌گذار خارجی گاهی ما شاهد اخباری مبنی بر ورود و مذاکره هیات‌های تجاری با بخش خصوصی شنیده‌ایم اما چون بانک اطلاعاتی جامعی در این باره وجود ندارد ما نمی‌توانیم به ارزیابی دقیق بنگاه‌ها و میزان عملکرد دولت و بخش خصوصی بپردازیم.
برای شناخته شدن فعالیت‌های تشکل‌های ایرانی و ورود آنها در عرصه بین‌المللی چه باید کرد؟ نقش رایزن‌ها در زمینه معرفی تشکل‌ها ومنابع استراتژی ایران در امر سرمایه‌گذاری چیست؟
متاسفانه رایزن‌های ما توسط نمایندگان دولت انتخاب می‌شوند و به نظر می‌رسد اطلاعات خاصی در زمینه عملکرد بخش خصوصی نداشته باشند. به عقیده بنده بخش خصوصی نیز باید درصدد تربیت رایزن از جنس بخش خصوصی باشد.
درواقع، باید با هزینه بخش خصوصی رایزن‌های توانایی را تربیت کنیم. در این بازه زمانی که ما درصدد تامین سرمایه از کشورهای هدف هستیم باید با تشکل‌ها در زمینه امر بازاریابی و ارائه خدمات مربوطه مشورت‌گیریم که امیدواریم این نوع موضوع‌ها در دستور کار اتاق بازرگانی دوره هشتم قرار گیرد.
حرف آخر...
خصوصی‌سازی و پیشروی به سمت اصل 44 حرف آخر هر نماینده بخش خصوصی است که امیدواریم با مهیا شدن این فضا این بند از قانون به مرحله اجرا برسد.
