بحران آب به نقطه پايان نرسيد
پس از ورود سامانه بارشي به كشور افزايش حجم آب سدها جزو گمانهاي اوليه بود اما آنطور كه پيداست وضعيت آبي كشور تا۲۱ آذر تغيير چنداني نكرده است وهمچنان بايد صرفه جويي در مصرف آب مورد توجه باشد.
پس از ورود سامانه بارشي به كشور افزايش حجم آب سدها جزو گمانهاي اوليه بود اما آنطور كه پيداست وضعيت آبي كشور تا۲۱ آذر تغيير چنداني نكرده است وهمچنان بايد صرفه جويي در مصرف آب مورد توجه باشد. به گزارش مهر، پس ازآغاز بارندگيها انتظار ميرفت شرايط آبي كشور وضعيت بهتري داشته باشد، اما متاسفانه اين اتفاق نيفتاد و ميزان بارندگيهاي ما از ابتداي سال تا ۲۱ آذرماه تنها به ۲۰ ميلي متر رسيد در حالي كه رقم نرمال در اين بازه زماني ۵۱ ميليمتر است و اين موضوع نشاندهنده كاهش ۶۱ درصدي بارشها نسبت به متوسط بلندمدت است. آنطور كه سخنگوي صنعت آب ميگويد: بارندگيهايي كه ۲۱ آذر اتفاق افتاده، تاثيري در ميزان ذخاير آبي ما نداشته است و بيش از دوسوم سدهاي كشور خالي هستند. وي در ادامه توضيح ميدهد: ميزان بارندگي ثبتشده در تهران تنها ۱۵ ميليمتر بوده، در حالي كه اين استان بايد تا اين زمان ۶۲ ميليمتر بارش دريافت ميكرد؛ بهعبارتي تهران با عقبماندگي ۷۶ درصدي در بارندگيها مواجه است. بزرگزاده با تشريح وضعيت ساير استانها گفت: استانهاي اصفهان با ۷۵ درصد، هرمزگان با ۹۸ درصد و بوشهر با ۶۶ درصد كمبارشي روبهرو هستند و در حال حاضر تنها استانهاي ايلام و آذربايجان در شرايط نرمال قرار دارند؛ بهگونهاي كه ۲۹ استان كشور همچنان با كمبود بارش مواجهند. وي در ادامه به وضعيت سدهاي كشور اشاره كرد و گفت: براي ارزيابي دقيق حجم آورد پشت سدها هنوز زود است و بايد وضعيت جريان رودخانهها مشخص شود، اما تاكنون افزايش چشمگيري در ورودي سدها مشاهده نشده است. بر اساس آخرين آمار و ارقام از ابتداي سال آبي تاكنون، ميزان ورودي مخازن سدها ۲ ميليارد و ۸۹۰ ميليون مترمكعب ثبت شده، در حالي كه اين رقم در مدت مشابه سال گذشته تا ۲۱ آذرماه ۴ ميليارد و ۵۷۰ ميليون مترمكعب بود كه نشاندهنده كاهش ۳۷ درصدي است. همچنين حجم فعلي آب موجود در سدها به ۱۶ ميليارد و ۶۱۰ ميليون مترمكعب رسيده، در حالي كه اين مقدار در سال گذشته ۲۳ ميليارد و ۶۷۰ ميليون مترمكعب بود كه بيانگر كاهش ۲۷ درصدي ذخاير است. درصد پرشدگي سدها نيز در حال حاضر حدود ۳۲ درصد است كه رقم پاييني محسوب ميشود. بررسي وضعيت سدهاي مهم كشور نشان ميدهد كه درياچه اروميه با ۴۳ درصد، سد اميركبير با ۸۷ درصد، سد لار با ۵۵ درصد، سد طالقان با ۴۶ درصد، سدهاي لتيان و ماملو با ۵۸ درصد و سد زايندهرود با ۲۸ درصد كاهش ورودي آب را نسبت به مدت مشابه سال گذشته تجربه كردهاند. يكي از دلايلي كه تغييري در وضعيت آبي اتفاق نيفتاده را ميتوان خشكساليهاي مكرر عنوان كرد، چرا كه در اين شرايط زمين سفت ميشود و باران جذب خاك نميشود به همين علت بايد منتظر سيلاب در مناطق مختلف بود. محمد رضا كاويانپور، رييس موسسه تحقيقات آب هم صحه بر اين موضوع ميگذارد و به خبرنگار مهر ميگويد: دنيا با موضوع جديدي تحت عنوان شلاق هيدرولوژيكي مواجه شده است كه به معناي آن است پس از خشكسالي سنگيني بارندگي اتفاق ميافتد كه اين سامانه قبلا به داخل زمين نفوذ ميكرد و سيلاب كمتري وجود داشت. اكنون به دليل خشك بودن زمين، ظرفيت جذب بهشدت پايين آمده است. وي ادامه داد: ما به همكاران در حوزه وزارت نيرو هشدار دادهايم كه در شرايط خشكسالي بايد آمده سيلابهاي سنگين باشند. احتمالا در هفتههاي آتي شاهد سيلابهاي سنگين در مناطقي كه سامانه وجود دارد، خواهيم بود. با توجه به كاهش بارندگي در مناطقي نظير كرمان در صورتي كه توده بارشي به اين منطقه نفوذ كرد بايد منتظر باشيم و ببينيم طبيعت چه واكنشي دارد، زيرا در شرايطي كه خشكسالي شديد وجود دارد احتمال وقوع سيلاب افزايش پيدا ميكند. وي در پاسخ به اين سوال كه آيا بارشهاي سيلآسا قابليت هدايت و استفاده را دارند، خاطرنشان كرد: در حوضه آبريز، دره رود در انتهاي آن سدي احداث ميشود و بارندگي كه اتفاق ميافتد در پشت سد ميآيد و انتقال آن به جاي ديگر بسيار دشوار و هزينهبر است. آنطور كه سخنگوي آب گفته: استانهاي كرمان، سيستان و بلوچستان و خراسان جنوبي ۲۱ آذرماه هيچگونه بارشي دريافت نكردهاند و ميزان بارندگي در استانهاي هرمزگان، يزد، خراسان رضوي، خراسان شمالي و تهران نيز بسيار ناچيز بوده است. به همين دليل صرفه جويي در مصرف آب امري الزام آور است، زيرا آب يكي از مهمترين منابع طبيعي است كه در زندگي روزمره ما نقش حياتي دارد. با افزايش جمعيت و تغييرات اقليمي، بحران آب به يكي از چالشهاي اساسي جوامع بشري تبديل شده است بر اساس آمارها، حدود ۲ ميليارد نفر در دنيا با كمبود آب مواجه هستند. اين بحران ميتواند به سلامت عمومي، كشاورزي و حتي اقتصاد آسيب بزند. بنابراين صرفهجويي در مصرف آب ميتواند به كاهش فشار بر منابع آبي كمك كند، اما صرفه جويي چگونه امكان پذير است؟ كاهش زمان استفاده از آب و استفاده از ماشين ظرفشويي و لباسشويي تاثير بسزايي در كاهش مصرف آب دارد، استفاده از شيرآلات با كارايي بالا و استفاده از ابزار كاهنده ودر نهايت توجه ويژه به بخش كشاورزي به گونهاي كه با استفاده از روشهاي آبياري قطرهاي و زمانبندي مناسب ميتواند به بهينهسازي مصرف آب در كشاورزي كمك كند.
